Πιστεύουμε στα περισσότερα απ’ όσα πιστεύουμε σε σχέση με τον κόσμο, επειδή μας τα έχουν πει κάποιοι άλλοι. Η αποδοχή της αυθεντίας των ειδικών, και της μαρτυρίας συνηθισμένων ανθρώπων είναι, το υλικό από το οποίο παράγονται κοσμοαντιλήψεις. Μάλιστα, όσο περισσότερο μορφωμένοι γινόμαστε, τόσο περισσότερο τα πιστεύω μας έρχονται από δεύτερο χέρι.

Ήθελαν να αποδείξουν ότι η χριστιανική θρησκεία είναι μέρος  του  ευρύτερου  σχεδίου  της  θείας  πρόνοιας  στην ιστορία.Γι’ αυτό και η έμφαση που έδωσαν στη χρονολογία και στην κατάρτιση συγχρονικών πινάκων, γι’ αυτό και μετρούσαν από Δημιουργίας Κόσμου και όχι από κάποια άλλη σημαντική χρονολογία, όπως οι Ολυμπιά­δες ή η Κτίση της Ρώμης.

1. Κρύβομαι

Μην κλείνεις ποτέ την καρδιά σου στον πόνο. Να επιτρέπεις στον εαυτό σου να βιώνει και να εκφράζει τα συναισθήματα που αναδύονται. Μην τα συγκρατείς.

Δεν ήτον δρόμος πλέον περαστικός εις όλον το χωρίον. Αδύνατον να μην επερνούσε κανείς απ' εκεί όστις θα ανέβαινεν εις την επάνω ενορίαν ή όστις θα κατέβαινεν εις την κάτω. Λιθόστρωτον ανηφορικόν, από κάτω απ' της Σταματρίζαινας το σπίτι έως επάνω εις τον ναόν της Παναγίας της Σαλονικιάς.

Πολλοί θα θυμούνται το διήγημα του Κάρολου Ντίκενς, «Χριστουγεννιάτικη ιστορία», όπου ο ήρωάς του Εμπενίζερ Σκρουτζ μεταμορφώνεται από μισητός κι άκαρδος γέρος, σ' ένα ευγενικό κι αξιαγάπητο πλάσμα, μέσα σε μια νύχτα. Το μήνυμα τούτου του πολυαγαπημένου διηγήματος κι άλλων παρόμοιων, που περνούν από γενιά σε γενιά, είναι η διαχρονική αξία της ζωής που μεταμορφώνεται από την αγάπη.

Ένα άλλο πάθος, που γεννά πλάνες βλαβερές πολιτικά, είναι η έπαρση — η έπαρση για την εθνικότητα, τη φυλή, το φύλο, την κοινωνική τάξη ή το πιστεύω.

Φιλία και γάμος

Ο καλύτερος φίλος θα πάρει μάλλον την καλύτερη γυναίκα, επειδή ο καλός γάμος στηρίζεται στο ταλέντο για φιλία.

Ένας αγγειοπλάστης, που τώρα εργάζεται στην Ιρλανδία ασκώντας την ιαπωνική τεχνική αγγειοπλαστικής ρακού (μια μέθοδος που χρησιμοποιείται για την κατασκευή αγγείων, αδικών για την τελετή του τσαγιού), περιγράφει τη δημιουργική του επαφή με το χρόνο: «Οι άνθρωποι με παρακολουθούν καθώς βγάζω τα αγγεία από το φούρνο. Όλα για μένα γίνονται πολύ γρήγορα.

Αν απορρίπτουμε τη δικτατορία για το λόγο πως είναι δικτατορία, δηλαδή αυταρχική εξουσία του ενός, ή των περί τον έναν ολίγων, ή των περί των όπισθεν του ενός ολίγιστων, τότε αντιμετωπίζουμε την Ιστορία σαν αθεράπευτοι αισθηματίες, που δεν παίρνουν υπόψη πως τα «κακά πράγματα» δεν είναι προϊόντα των κακών εγκεφάλων κακών ανθρώπων, αλλά κακές συνέπειες μιας κακής κατάστασης που κι αυτή δεν δημιουργήθηκε από κακούς ανθρώπους, αλλά από μια προγενέστερη κακή κατάσταση, που θα ήταν αδύνατο να είναι καλύτερη απ’ αυτήν που ήταν, γιατί αν κάτι τέτοιο ήταν δυνατό, κανείς δεν θα διάλεγε το χειρότερο, εκτός κι αν ήταν αθεράπευτα ηλίθιος. Αλλά, η ηλιθιότητα δεν αφορά τους λαούς (δεν υπάρχουν ηλίθιοι λαοί), αφορά μόνο κάποιους μεμονωμένους ανθρώπους (υπάρχουν ένα σωρό μεμονωμένοι ηλίθιοι, που ευτυχώς ποτέ δεν σχημάτισαν σύλλογο για να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους ή κόμμα για να καταλάβουν την εξουσία).

ΗΤΑΝΕ μεσημέρι. Ο γαιοκτήμονας Βόλντιρεφ, ένας ψηλός γεμάτος άντρας με κουρασμένο κεφάλι και γουρλωμένα μάτια, έβγαλε το πανωφόρι του, σκούπισε το μέτωπό του μ' ένα μεταξωτό μαντίλι και κάπως άτολμα μπήκε στην αίθουσα όπου ήταν τα γραφεία. Τρίζαν οι πένες...