Η δημοκρατία των δημοψηφισμάτων

Φωτογραφία από την ιστοσελίδα του BBC : Η ομοφυλοφιλία δεν είναι επιλογή, το μίσος είναι επιλογή Φωτογραφία από την ιστοσελίδα του BBC : Η ομοφυλοφιλία δεν είναι επιλογή, το μίσος είναι επιλογή

Την περασμένη εβδομάδα, στην Κροατία, ετέθη σε δημοψήφισμα ερώτημα σχετικά με την πρόθεση της τοπικής κυβέρνησης να τροποποιήσει το σύνταγμα της χώρας ως προς τον όρο γάμου, εις τρόπον ώστε αυτός να αφορά τη νομική ένωση άνδρα και γυναίκας. Επρόκειτο για μια πρωτοβουλία του συλλόγου «U IME OBITELJI» (Στο όνομα της οικογενείας), προσκειμένου στην καθολική εκκλησία, η οποία συγκέντρωσε περισσότερες από 700.000 υπογραφές, προκειμένου να διενεργηθεί δημοψήφισμα για το παραπάνω θέμα.

Ουσιαστικά ήταν ένας εύσχημος τρόπος, για να αποκλειστούν από το δικαίωμα γάμου τα ομόφυλα ζευγάρια και ο παραπάνω σύλλογος δεν έκανε ιδιαίτερη προσπάθεια να κρύψει τις πραγματικές προθέσεις του. Τα 2/3 της κροατικής βουλής υποστήριξαν το αίτημα για τη διενέργεια δημοψηφίσματος και το 90% των ψηφισάντων τάχθηκε υπέρ αυτής της τροποποίησης.

Η Κροατία έγινε το 28ο μέλος της Ε.Ε. από τις 01.07.2013. Επίσης, έχει προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και βέβαια, από την ημερομηνία εισδοχής της στην Ε.Ε., δεσμεύεται να τηρεί και σέβεται τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε.. Επίσης, στην Κροατία η τοπική καθολική εκκλησία ασκεί διαβρωτική επιρροή στην κοινωνία και αποτελεί το σημαντικότερο εχθρό κάθε προοδευτικής σκέψης. Τέλος, γίνεται κατανοητό, ποια θα είναι η κατάληξη του παραπάνω δημοψηφίσματος σε επίπεδο Ε.Δ.Α.Δ.. Κάτι θα σας θυμίζουν όλ' αυτά.

Πέρα, όμως, από τις ομοιότητες της χώρας μας με την Κροατία, η παραπάνω ιστορία, όπου ζητήθηκε η γνώμη των πολιτών για τον καθορισμό μιας νομικής έννοιας και ταυτόχρονα παραβιάστηκε η αρχή της ισότητας και ισοπολιτείας, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα καλό παράδειγμα προς αποφυγή για την Ελλάδα. Είναι γνωστό, ότι την τελευταία διετία έχουν πληθύνει οι φωνές, που αξιώνουν τη διενέργεια δημοψηφίσματος ακόμα και για θέματα ατομικών ελευθεριών, στο όνομα της άμεσης δημοκρατίας. Όλες αυτές οι φωνές επικαλούνται το παράδειγμα άλλων χωρών, όπου τα δημοψηφίσματα αποτελούν πρακτική ετών και αναφέρονται στο παράδειγμα της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας, όπου οι πολίτες αποφάσιζαν για όλα τα θέματα.

Αξίζει να αναφερθούμε στην κατάληξη, που είχε το δικαίωμα της πλειοψηφίας να αποφαίνεται επί παντός επιστητού στην Αρχαία Αθήνα. Οι περισσότεροι εξ ημών θυμούνται, από το σχολείο, τον εξοστρακισμό του Αριστείδη αλλά και τη σφαγή των Μηλίων. Η πλειοψηφία των Αθηναίων πολιτών είχε ψηφίσει και για τα δύο αυτά θέματα.

Από την εποχή του Αλκιβιάδη, η ανθρωπότητα έχει προοδεύσει σε πολλά θέματα και η υιοθέτηση της αρχής της πλειοψηφίας κατά παράβαση της νομοθεσίας και του σεβασμού των κοινωνικών ή εθνικών μειονοτήτων αλλά και κάθε ανθρώπινης ύπαρξης ξεχωριστά μόνο δημοκρατία δεν θυμίζει, πλέον. Οι ατομικές, συλλογικές και πολιτικές ελευθερίες αλλά και πληθώρα άλλων θεμάτων, όπως η δικαιοσύνη και οι διεθνείς σχέσεις της χώρας, δεν μπαίνουν σε ζυγαριά και δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ψηφοφορίας από το λαό, καθόσον είναι πλέον ή βέβαιο ότι οι αντιδημοφιλείς κοινωνικές ή εθνικές ή θρησκευτικές ομάδες ή μισητές χώρες ή ακόμα και μεμονωμένα πρόσωπα θα βρεθούν στο στόχαστρο μιας ενδεχομένως αμόρφωτης και μισαλλόδοξης πλειοψηφίας, κατά παράβαση της αρχής του Κράτους Δικαίου, η οποία προβλέπει ισονομία και ισοπολιτεία και αξιώνει το σεβασμό κάθε προσώπου και των δικαιωμάτων αυτού. Η ίδια πλειοψηφία, κινούμενη συχνά χωρίς την απαιτούμενη κατάρτιση και ψυχραιμία και βάσει περιστάσεων, δεν παρέχει κανένα απολύτως εχέγγυο ευθυκρισίας και δικαιοσύνης. Απεναντίας, παραμένει δέσμια του θυμικού και των προκαταλήψεών της και σε καμμία περίπτωση δεν φανερώνει, ότι τα δικαιώματα ορισμένων προσώπων θα γίνουν σεβαστά από αυτή. Όποιος είχε την τύχη να επισκεφτεί το διαδικτυακό τόπο της ηλεκτρονικής διαβούλευσης την εποχή, που συζητούνταν π.χ., το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, θα έφριξε με τη βαρβαρότητα και το χαμηλότατο επίπεδο ορισμένων σχολιαστών. Μπορείτε, φυσικά, να φανταστείτε, τι θα ψήφιζαν τα συγκεκριμένα πρόσωπα, αν διοργανωνόταν δημοψήφισμα π.χ., για την προστασία της εβραϊκής πολιτιστικής κληρονομίας;

Δηλαδή άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που διοργανώνουν δημοψηφίσματα για σωρεία θεμάτων, είναι λιγότερο δημοκρατικές από εμάς, θα αναρωτηθεί κάποιος. Η απάντηση είναι αρνητική, στο μέτρο που αυτά τα δημοψηφίσματα δεν θίγουν ατομικά δικαιώματα. Έτσι, λοιπόν, σε δημοψηφίσματα που διενεργήθηκαν στην Ελβετία τα τελευταία χρόνια, απορρίφθηκε η πρόταση του τοπικού UDC (λαϊκιστική δεξιά) να αποφασίζεται, με λαϊκή ψηφοφορία, στον τόπο κατοικίας κάθε μετανάστη η πολιτογράφησή του και έγινε δεκτή η πρόταση άλλου κόμματος να χορηγείται ηρωίνη με κρατικό έλεγχο. Αλλά το 2009 απαγορεύτηκε, δια δημοψηφίσματος, η ανέγερση μιναρέδων στα τζαμιά, που βρίσκονται στην ελβετική επικράτεια. Με άλλα λόγια, ο κίνδυνος περιστολής ατομικών ελευθεριών με ένα δημοψήφισμα παραμένει και το παράδειγμα της σαφώς πιο δημοκρατικής και πολιτισμένης Ελβετίας το αποδεικνύει. Παρεμπιπτόντως, στην ίδια δημοκρατική και πολιτισμένη χώρα αυξήθηκαν, την εποχή του επίμαχου δημοψηφίσματος, οι επιθέσεις σε τζαμιά.

Εν ολίγοις, σε πολιτικό επίπεδο η αρχή της πλειοψηφίας είναι απαραίτητη σε μια εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη κυβέρνησης ή τοπικών αρχών. Όταν όμως, αυτή η αρχή καταλήγει να ορθώνει εμπόδια σε ομάδες πολιτών ή και μεμονωμένα πρόσωπα, μέσω δημοψηφισμάτων και να τους αποστερεί το δικαίωμα να απολαύσουν ορισμένα δικαιώματα, τότε πολύ απλά χάνει το σκοπό της και παύει να προάγει τη δημοκρατία. Σκεφτείτε για μια στιγμή τον εαυτό σας ομοφυλόφιλο στην Κροατία ή μουσουλμάνο στην Ελβετία! Ή ακόμα καλύτερα, σκεφτείτε, ότι είστε μετανάστης στην Ελλάδα εδώ και 15 χρόνια, πληρώνετε κανονικά τους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές σας, τα παιδιά σας έχουν γεννηθεί εδώ και καλούνται οι γείτονές σας, οι ίδιοι που σας κοιτάζουν με μισό μάτι και νοιώθουν, ότι εσείς ευθύνεστε για την κακοδαιμονία τους, να αποφασίσουν με δημοψήφισμα, αν εσείς δικαιούσθε να πάρετε ελληνική υπηκοότητα!