Ονορέ ντε Μπαλζάκ - Ο κώδικας των εντίμων ανθρώπων

01.07.2017
Ονορέ ντε Μπαλζάκ - Ο κώδικας των εντίμων ανθρώπων

Κλοπές μέσα σέ καταστήματα, διαμερίσματα, καφενεία, εστιατόρια, κλοπές από υπηρετικό προσωπικό κ.λπ.

Αυτές οι κλοπές είναι οι χειρότερες γιατί βασίζονται στήν εμπιστοσύνη, καί τήν εμπιστοσύνη τίποτε δέν μπορεί νά την εγγυηθεί- αυτό φαίνεται καί από τή σπανιότητα των αφορισμών μας. Τό μόνο πού μπορούμε νά κάνουμε είναι νά αναφερθούμε στά πιο γνωστά παραδείγματα.

Οι αξιοσέβαστοι άνθρωποι, πού ή κακή τους τύχη τούς αναγκάζει νά προσλαμβάνουν μόνον μαγείρισσα, πρέπει, γιά τη δική τους ασφάλεια, νά φροντίζουν οι μαγείρισσές τους νά έχουν ηθικές αρχές.

Οι περισσότερες από τις κλοπές σέ σπίτια διαπράττονται υπό τήν επήρεια του έρωτα.

Ό εραστής μιας μαγείρισσας μπορεί νά τήν εξωθήσει σέ ποικίλες πράξεις.

Τη μαγείρισσά σας τή γνωρίζετε, τον εραστή της όμως όχι·

Δέν έχετε τό δικαίωμα νά απαγορεύσετε στή μαγείρισσά σας νά έχει εραστή διότι:

1ον. Οι εραστές είναι ανεξάρτητοι των μαγειρισσών.

2ον. Ή μαγείρισσά σας εκτελεί τήν αποστολή πού της ανέθεσε ή φύση μέ τό νά θέλει νά παντρευτεί.

3ον. ’Εσείς δέν θα μάθετε ποτέ τίποτε πέρα απ’ τό ότι τον εραστή τον έχει γιά καλό σκοπό.

’Έτσι οι εραστές καί οι μαγείρισσες είναι δύο κακά αναγκαία καί αδιαίρετα.

**

Ερευνήστε προσεκτικά τα γραφεία πού πουλάνε λαχεία στή γειτονιά σας καί πληροφορηθείτε αν οι υπηρέτες σας παίζουν στή λοταρία, αν παίζουν μόνον τό μισθό τους κ.λπ.

Τα άλογά σας μπορεί νά μην τρώνε πάντα όλη τους τή βρώμη αλλά, όσον άφορα τό νερό, θα έχουν πάντα άφθονο.

Η επιθεώρηση των στάβλων είναι δύσκολη δουλειά.

**

Όταν τό διαμέρισμά σας θα είναι προς ενοικίαση θα περάσει κόσμος καί κοσμάκης· μην αφήνετε πράγματα εδώ κι εκεί.

Το να προσπαθείτε νά εμποδίσετε τον αρχιμάγειρα, τή μαγείρισσα κ.ά. νά κλέβουν από τούς λογαριασμούς είναι καθαρή τρέλα.

Λίγο ή πολύ, πάντα θα κλέβουν κι αυτό είναι όλο.

Η καμαριέρα σας θα φοράει τα φορέματά σας, ο υποτακτικός σας θα δοκιμάζει τα κοστούμια σας καί θα φθείρει τα εσώρουχα σας.

Αν τό εξοχικό σας σπίτι είναι ένα αξιοσέβαστο πρόσχημα γιά νά ξεφορτωθείτε τούς ενοχλητικούς, από τήν άλλη πλευρά, μπορεί νά σάς βάλει σε μεγάλους μπελάδες.

Με το πού θα φύγετε, αν έχετε κυνηγετικό κέρας ό θαλαμηπόλος σας θα τό χρησιμοποιήσει, ό υπεύθυνος γιά τα κρασιά θα κατέβει στήν κάβα σας, ο υποτακτικός σας θα πάρει τό τίλμπερι μαζί μέ τήν καμαριέρα πού θα σκεπάσει θρασύτητα τούς ώμους της μέ ένα κασμίρι- εν πάση περιπτώσει θα γίνουν αναπότρεπτες κραιπάλες.

Αποφύγετε τα ημίμετρα- στους υπηρέτες σας νά δείχνετε ή καθόλου ή απόλυτη εμπιστοσύνη.

Μιά μαγείρισσα μέ έναν μόνον εραστή είναι χρηστών ηθών' πρέπει όμως νά ξέρετε ποιος είναι αυτός, ποιοι οι πόροι του, τα γούστα του, τα πάθη του κ.λπ.

Μ’ αύτη τή μικρή οικιακή αστυνόμευση μπορούν νά αποφευχθούν ακόμη καί φόνοι.

Οι χρηματιστές πρέπει νά προστατεύουν τον πάγκο τους από μέσα μέ γερό συρματόπλεγμα. Πολλές φορές θαυμάσαμε τήν απερισκεψία των κοσμηματοπωλών πού προστατεύουν τό εμπόρευμα τους μ’ ένα τζάμι μόνον, κι ας γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους τις ιδιότητες του διαμαντιού.

Μην παίρνετε ποτέ τούς υπηρέτες σας από γραφεία- κι από μικρές αγγελίες; ’Ακόμη λιγότερο.

Ένας έξυπνος είχε κατασκευάσει κουταλάκια από μπρούντζο καί τα είχε επαργυρώσει. Κάθε μέρα, σέ διάφορα καφενεία, άλλαζε προσεκτικά τα κουταλάκια. Έζησε πολύ καιρό απ’ αυτό τό εμπόριο.

***

Προειδοποιούμε καφετζήδες καί εστιάτορες.

Στο Παρίσι τό λιανικό εμπόριο φυλάγεται πολύ από τούς κλέφτες. Μεταξύ τους γίνεται πόλεμος δίχως ανακωχή.

***onore5

Ένα πρωί καταφθάνει στου κυρίου Ε..., γιατρού διακεκριμένου καί ειδικού επί των ψυχικών ασθενειών, μία κυρία γύρω στά σαράντα, νέα ακόμη καί δροσερή. Ή συνοδεία της κόμισσας τού... μπήκε στην αυλή τού διάσημου γιατρού.

Η κόμισσα φροντίζει νά τήν παρουσιάσουν αμέσως καί, ως μάνα στά πρόθυρα της απελπισίας καί κλαίουσα οδυρομένη, λέει αυτά τα λόγια: «Κύριε, έχετε μπροστά σας μιά γυναίκα πού υποφέρει από έναν πόνο αβάσταχτο. Έχω έναν γιό. Τον λατρεύουμε κι ό άνδρας μου κι εγώ. Είναι ό μοναχογιός μας...»

Δάκρυα, δάκρυα σαν κι αυτά πού έχυσε η Αρτεμίσια στον τάφο του Μαύσωλου.

Ναι, ν.,.αί κύ.,.ριε, κι εδώ καί κάποιον καιρό έχουμε κάποιους τρομακτικούς φόβους. Βρίσκεται σέ μιά ηλικία κατά την οποία αναπτύσσονται πάθη... Παρ’ όλο πού ικανοποιούμε όλες του τις ανάγκες, χρήματα, ελευθερία κ.λπ. μάς έχει δώσει πολλά σημάδια παραφροσύνης. Καί τό πιο σημαντικό απ όλα είναι ότι μιλάει συνέχεια γιά κοσμήματα, γιά διαμάντια που πούλησε ή πού έδωσε σέ κάποια γυναίκα, αλλά δέν είναι ξεκάθαρα αυτά πού λέει. Υποπτευόμαστε ότι μπορεί να ερωτεύθηκε κάποια γυναίκα, ανέντιμη ίσως, καί νά ανέλαβε υποχρεώσεις μεγάλου κόστους γιά νά ικανοποιήσει τις επιθυμίες της. Κι αυτά, κύριε, δέν είναι παρά μόνον εικασίες: ό «άνδρας μου κι εγώ δέν ξέρουμε τί νά υποθέσουμε γιά τις αιτίες αυτής της τρέλας.

Τότε, κυρία μου, νά μου φέρετε εδώ τον κύριο γιό σας...

- Ω, ναι! Αύριο κιόλας, κύριε, τό μεσημέρι.

- Πολύ καλά.

Ο γιατρός συνοδεύει τήν κυρία μέχρι τήν αμαξά της. Βλέπει θυρεούς καί υπηρέτες.

Την επομένη, η υποτιθέμενη κόμισσα πηγαίνει σ’ έναν περίφημο κοσμηματοπώλη. Παζαρεύει γιά κάμποση ώρα κάποια κοσμήματα πού στοιχίζουν ενενήντα χιλιάδες φράγκα και αποφασίζει μετά από πολλές τσιριμόνιες.

Τα παίρνει, βγάζει ανέμελα ένα πουγκί από τήν τσάντα της„ βρίσκει μέσα δέκα χιλιάδες φράγκα σέ χαρτονομίσματα και τα απλώνει στον πάγκο. Γρήγορα τα ξαναμαζεύει καί λέει στον κοσμηματοπώλη:

Ας έρθει καλύτερα κάποιος υπάλληλος σας μαζί μου. Θα πληρώσει ο άνδρας μου. Δέν έχω όλο τό ποσό πάνω μου".

Ο κοσμηματοπώλης κάνει νόημα σέ έναν νεαρό ο οποίος, περήφανος πού θα μπει στή συνοδεία της, πηγαίνει μέ την κόμισσα στου κυρίου Μ...

Η κόμισσα ανεβαίνει βιαστικά καί λέει στο γιατρό: «Να ο γιός μου, σάς αφήνω μόνους». Βγαίνοντας λέει στο νεαρό: «Ο άνδρας μου είναι στο ιατρείο του, περάστε να σας πληρώσει». Ό νεαρός μπαίνει, ή κόμισσα κατεβαίνει γρήγορα, ή άμαξα φεύγει σχεδόν αθόρυβα: τα άλογα αρχίζουν νά καλπάζουν.

—           Λοιπόν, νεαρέ μου, λέει ο γιατρός, ξέρετε περί τίνος πρόκειται. Γιά πείτε μου τί νιώθετε... Τί συμβαίνει μέσα σ’ αυτό τό νεαρό κεφάλι;

—           Τίποτε δέν συμβαίνει μέσα στο κεφάλι μου, κύριε, εκτός από τό ότι έχω εδώ τήν απόδειξη γιά τα διαμάντια...

—           Αυτό τό ξέρω, λέει ο γιατρός σπρώχνοντας μαλακά τήν απόδειξη, ξέρω, ξέρω.

—           Αν ό κύριος γνωρίζει τό ύψος του ποσού δέν έχει παρά νά μέ πληρώσει...

—           Ελάτε! Ελάτε! ’Ηρεμήστε. Από πού τα πήρατε τα διαμάντια; Τί απέγιναν; Μιλήστε μου όσο θέλετε, θα σάς ακούσω υπομονετικά.

—           Θέλω νά μέ πληρώσετε, κύριε. Ενενήντα χιλιάδες φράγκα...

—           Γιατί;

—           Τί θα πει γιατί! είπε ο νεαρός καί τα μάτια του άστραψαν.

—           Ναι, γιατί να σας τα πληρώσω;

—           Γιατί η κυρία κόμισσα μόλις πήρε τα διαμάντια από τό κατάστημά μας.

—           Μάλιστα, εδώ είμαστε- ποιά είναι αύτη η κόμισσα;

—           Η γυναίκα σας! Καί του δίνει τό λογαριασμό.

—           Μα νεαρέ μου, δεν γνωρίζετε ότι έχω τήν ευτυχία νά είμαι γιατρός καί χήρος;

Σ’ αυτό τό σημείο ο νεαρός κοσμηματοπώλης έχασε την ψυχραιμία του καί ο γιατρός φώναξε τούς ανθρώπους του.

Τον έπιασαν απ’ τα χέρια καί τα πόδια, πράγμα πού τον έκανε τελείως έξαλλο: άρχισε νά φωνάζει γιά κλοπές, δολοφονίες καί. παγίδες. Μετά από ένα τέταρτο της ώρας όμως ηρέμησε, εξήγησε τα πάντα καθαρά καί ο γιατρός ξαφνικά είχε μια φοβερή έκλαμψη.

Παρ’ όλες τις έρευνες πού έγιναν, αύτη ή τόσο πνευματώδης, καί πρωτότυπη, όσον άφορα τή σκηνή πού διαδραματίστηκε μεταξύ γιατρού καί κοσμηματοπώλη, κλοπή δέν τιμωρήθηκε ποτέ! Ή λωποδύτρια είχε καλύψει τα ίχνη της, οι υπηρέτες ήταν συνένοχοί της, η άμαξα δανεική. Ή ιστορία αυτή χαράχθηκε ανεξίτηλα στή μνήμη των κοσμηματοπωλών.

Ο εστιάτορας υπόκειται διαρκώς στον κίνδυνο νά πέσει θύμα άγριας κλοπής: δέν μπορεί νά απαιτήσει νά του επιστραφούν τα αγαθά πού προμήθευσε.

Η κλοπή αύτη δέν προλαμβάνεται μέ κανενός είδους προφυλάξεις.

***

Καθώς ό Λουδοβίκος ΙΕ' διέσχιζε τα διαμερίσματα της κυρίας ντε Πομπαντούρ είδε έναν άνδρα ανεβασμένο σέ μιά σκάλα νά ψαχουλεύει μία ντουλάπα- η σκάλα κουνιόταν, ο άνθρωπος κινδύνευε νά πέσει. Ό βασιλιάς πήγε καί τήν κράτησε.

Δέν πέρασε πολλή ώρα καί ανακοίνωσαν στήν κυρία ντέ Πομπαντούρ ότι τήν είχαν κλέψει. Ό βασιλιάς, ζητώντας νά μάθει λεπτομέρειες γιά τό περιστατικό, ανακάλυψε ότι είχε βοηθήσει τον κλέφτη.

Αυτό είναι ένα από τα ωραιότερα επιτεύγματα των αετονύχηδων.

onore4***

Οι έμποροι πρέπει νά προσέχουν ιδιαίτερα τούς ανθρώπους πού βιάζονται πολύ νά παραλάβουν εμπορεύματα.

Πρέπει ό έμπορος νά φροντίσει τα εμπορεύματα του νά συνοδεύονται, αν όχι από τον ίδιον, τουλάχιστον από κάποιον αντιπρόσωπο του.

Ας υποθέσουμε πώς ένας νέος άνδρας, υπάλληλος εταιρείας μεταφορών, συνεννοείται μέ κάποιον μικροκλέφτη καί στέλνει νά ζητήσουν ένα φορτίο κορδέλες, ένα φορτίο κοσμήματα, γιά τον τάδε εμπορικό οίκο, παρακαλώντας νά στείλουν τό εμπόρευμα στήν τάδε εταιρεία μεταφορών καί τό λογαριασμό στον εμπορικό οίκο.

'Όταν θα φτάσει τό τιμολόγιο, ο Εμπορικός οίκος θα αγνοεί παντελώς περί τίνος πρόκειται- κι αν τρέξετε στήν εταιρεία μεταφορών, ό υπεύθυνος δέν θα ξέρει τίποτε.

**

Σέ γενικές γραμμές στο Παρίσι η φυλή τών θυρωρών χαίρει αρίστης φήμης. Παρ’ όλα αυτά οι θυρωροί παίζουν καμιά φορά κάποιο ρόλο στις οικιακές κλοπές.

Γι ’ αυτό, όσον αφορά τούς θυρωρούς, πρέπει:

1ον. Νά είναι στοιχειωδώς έξυπνοι.

2ον. Νά έχουν οξυμένη ακοή καί εξαιρετική όραση.

ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΘΥΡΩΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΤΟΥ

Ο στρατηγός Π... είχε επίτηδες διαλέξει έναν μεγαλόσωμο Νορμανδό γιά θυρωρό. Θα έφευγε γιά ένα κτήμα πού είχε μόλις αγοράσει.

Τή μεθεπομένη εμφανίστηκε ο παλιός του ταπετσιέρης μέ τό αιώνιο κάρο του μέ τούς πάγκους καί τό αλογάκι: ερχόταν εκ μέρους του στρατηγού πού του είχε γράψει νά πάρει τα έπιπλα αυτού καί του άλλου δωματίου καί νά τα μεταφέρει στην έξοχή.

Ο θυρωρός άνοιξε τα δωμάτια, τις μεσόπορτες καί τα παντζούρια γιά νά βλέπουν καλύτερα οι άνθρωποι καί βοήθησε νά φορτωθούν τα χαλιά καί τα ρολόγια του τοίχου.

Στην επιστροφή του ο στρατηγός πλήρωσε πολύ ακριβά τήν εξυπηρετικότατα του απλοϊκού θυρωρού.

**

Εφ’ όσον ή μαγείρισσά σας τρώει από τό φαγητό σας, έχει κάθε δικαίωμα νά αφαιρει από τή σούπα σας καί μία γενναιόδωρη μερίδα γιά τό γρεναδιέρο της.

Και το κακό δέν είναι αυτό. Τό δικό της το φαγητό στερείται. Κάνει μία θυσία στήν Αγάπη. Τό έγκλημα όμως διαπράττεται όταν αντικαθιστά αύτη τή μεγάλη κουταλιά μέ ίση ποσότητα νερού από τον Σηκουάνα.

Επειδή οι υπηρέτες ασκούν τεράστια επιρροή στά ήθη και τις συνήθειές μας, στά ίδια τα νοικοκυριά μας, κι επειδή η μικρή ή ή μεγάλη αφοσίωσή τους μπορεί νά είναι ή σωτήρια ή η καταστροφή μας, πρέπει νά ξέρουμε ότι υπάρχουν δύο τρόποι γιά νά τούς αντιμετωπίζουμε:

  1. Η απεριόριστη εμπιστοσύνη ή η υπέρμετρη καχυποψία.
  2. Η μέση οδός πρέπει νά αποφεύγεται.

***

Μάς δίνεται εδώ ή ευκαιρία νά παραθέσουμε έναν σύντομο οικιακό οδηγό:

  • Ο υπηρέτης είναι μέλος μιας οικογένειας όπως παλαιότερα ό κήρυξ ήταν μέλος τού κοινοβουλίου.
  • Αν δέν τον διαλέξετε σωστά τό λάθος δέν είναι του υπηρέτη άλλα δικό σας.
  • Αν τον διαλέξετε σωστά πρέπει νά τηρήσετε απέναντι του μιά τακτική, πού είναι η έξης: 
  • Ο υπηρέτης είναι άνθρωπος: έχει κι αυτός τον εγωισμό του καί τις ίδιες επιθυμίες μ ’ εσάς, αφέντη.
  • Μην πληγώνετε λοιπόν τούς υπηρέτες σας στον εγωισμό τους. Ούτως ή άλλως είναι μιά προσβολή πού ό άνθρωπος δύσκολα συγχωρεί.
  • Μην τούς μιλάτε παρά σέ σχέση μέ τή δουλειά τους.
  • Πείσετε τους ότι ενδιαφέρεστε γι ’ αυτούς καί κυρίως μη γελάσετε ποτέ μαζί τους παρουσία τους γιατί θα σάς εκδικηθούν, -καί ό κύριος πού τον περιγελούν οι υπηρέτες του είναι χαμένος.
  • Αν έχουν παιδιά φροντίστε τα καί πληρώστε τους τό σχολείο. ’Αν αρρωστήσουν, ας υποβληθούν σέ θεραπεία στο σπίτι σας.
  • Προειδοποιήστε τους σαφώς ότι δέν έχουν νά λάβουν χρήματα από σάς μετά τό θάνατό σας. Αυξάνετε τους όμως τό μισθό κάθε χρόνο, έτσι ώστε σύντομα νά νιώθουν βέβαιοι γιά τήν καλή ανταμοιβή τους καί τό ενδιαφέρον σας.
  • Νά τούς μαλώνετε σπάνια, καί πάντα δίκαια καί σωστά.
  • Μην τούς φέρεστε μέ σκληρότητα.
  • Μην τούς εμπιστεύεστε τίποτε σημαντικό αν δέν έχετε προηγουμένως μελετήσει καλά τό χαρακτήρα τους.
  • Υπάρχουν καί πράγματα πού πρέπει νά έχετε διαρκώς στο νου σας εάν δέν τούς εμπιστεύεστε: νά μη λέτε τίποτε σημαντικό μπροστά τους- νά μη μιλάτε γιά τήν περιουσία σας ή γιά τα καλά καί τα κακά πού σάς συμβαίνουν καί, πάνω απ’ όλα, νά ασχολείστε μέ τις πόρτες καί τις κλειδαρότρυπες μέσα από τις όποιες βλέπει κανείς τόσα πράγματα...
  • Η επιλογή ενός υπηρέτη γίνεται ακόμη πιο σημαντική όταν πρόκειται νά τού εμπιστευτείτε παιδιά.
  • Χρειάζεται ή ίδια στρατηγική καί ευελιξία γιά νά κουμαντάρει κανείς έναν ή δέκα ανθρώπους. Πρόκειται γιά τή διπλωματία του προθαλάμου πού απαιτεί τήν ίδια σωφροσύνη με οποιαδήποτε άλλη.
  • Ένας καί μόνος υπηρέτης φίλος αρκεί γιά νά προστατεύσει ένα σπίτι από όλες τις κλοπές.

***

Βλέπετε ένα επιβλητικό διαμέρισμα, ωραία επιπλωμένο και, διακοσμημένο, έναν καλοντυμένο άνδρα νά περπατάει πάνω κάτω, μιλώντας γιά σημαντικές δουλειές μέ δύο κυρίους ή να μετράει χρήματα σέ κάποιον εσείς, έμπορε, πού προμηθεύετε γιά πρώτη φορά αυτό τον κύριο, φοβάστε νά τον διακόψετε, του δίνετε τό εμπόρευμά σας, καί μέ τό πού του εμφανίζετε τό τιμολόγιο τό παίρνει, τό πετάει στο τζάκι καί λέει "Είμαστε εντάξει, θα σάς στείλω κάποιον». Μόλις πού σας, έριξε ένα βλέμμα αλλά εσείς φεύγετε ενθουσιασμένος- στο βάθος ωστόσο κάτι σάς κατατρώει.

Στις μέρες μας αυτό τό κόλπο δέν τό χάφτουν ούτε τα παιδιά. Όλοι ξέρουν ότι τό διαμέρισμα μπορεί νά είναι δανεικό από φίλους, ότι μπορεί νά είναι νοικιασμένο μόνον γιά δεκαπέντε μέρες κ.λπ.

Μεγαλέμποροι καί μικρέμποροι συγκρατείστε καλά τό εμπορικό αυτό αξίωμα: «Στους άγνωστους μην πουλάτε παρά μόνον μετρητοίς, κι αν πρόκειται νά τούς κάνετε πίστωση νά πάρετε πρώτα έγκυρες πληροφορίες».

Όταν ένας αξιοπρεπής κύριος σας ακούσει νά λέτε: «Κύριε , δέν πουλάμε παρά μόνον τοις μετρητοίς», θα φανεί στο πρόσωπό του αν είναι ή όχι σέ θέση νά πληρώσει. 

***

Ονορέ ντε Μπαλζάκ “Κώδικας των εντίμων ανθρώπων ή Πώς να μην σας πιάνουν κορόιδο οι απατεώνες”

Ονορέ ντε Μπαλζάκ (20 Μαΐου 1799 – 18 Αυγούστου 1850): Γεννήθηκε στην πόλη Τουρ της Γαλλίας. Σπούδασε νομικά ύστερα από παρότρυνση της οικογένειας του και φιλοσοφία, σπουδές που γρήγορα εγκατέλειψε γιά να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία. Υπήρξε ο δημιουργός ενός κορυφαίου έργου της “Ανθρώπινης κωμωδίας”, ένα γιγάντιο έργο που αποτελείται από 100 και πλέον ιστορίες. Ένα έργο ζωής, μετά το θάνατό του δημοσιεύτηκε σε 24 τόμους και μέσα σ αυτό είχε φτιάξει πάνω από 2000 χαρακτήρες. Μερικές σημαντικές δουλειές του Μπαλζάκ είναι η “Ευγενία Γκράντε”, “Ο Μπαρμπα- Γκοριό”, “Χαμένα όνειρα” κ.ά. Πέθανε το 1850 σε ηλικία 51 ετών στο Παρίσι.