Η δυνατότητα του να μεγαλώνεις παιδιά δεν είναι δικαίωμα, είναι ευθύνη

05.05.2018
Η δυνατότητα του να μεγαλώνεις παιδιά δεν είναι δικαίωμα, είναι ευθύνη

Χθες ψηφίστηκε το νομοσχέδιο υπέρ της αναδοχής παιδιών από ομοφυλόφιλα ζευγάρια. Διαβάζω σε διαδικτυακά σχόλια πολλές ανησυχίες που φτάνουν μέχρι τα υβρεολόγια κατά των ομοφυλοφίλων, και έτσι θα ήθελα να παραθέσω τις απόψεις και τα ευρήματά μου σχετικά.

Καταρχάς, προσωπικά δεν θεωρώ την δυνατότητα του να μεγαλώνεις παιδιά δικαίωμα, αλλά ευθύνη. Ευρύτερα, πιστεύω ότι πολλοί γονείς δεν αντιλαμβάνονται την βαρύτητα του να φέρνεις έναν νέο άνθρωπο στον κόσμο και να ευθύνεσαι σε ένα σημαντικό βαθμό για την ευτυχία του.

Μπορώ λοιπόν να καταλάβω τις ανησυχίες πολλών αναφορικά με την ικανότητα των ομοφυλόφιλων να είναι καλοί γονείς, καθώς αφορούν μια πολύ καινούργια οικογενειακή δομή.

Σε αυτές τις περιπτώσεις όμως, δεν μπορούμε να αφηνόμαστε σε εικασίες περί «σωστών προτύπων» και «ανωμαλίας», αλλά πρέπει να δίνουμε βάση στα ευρήματα των ποιοτικότερων μελετών της βιβλιογραφίας. Οπότε, τις τελευταίες μέρες την μελετούσα όσο αντικειμενικά μπορούσα.

Διαπίστωσα ότι η πλειοψηφία των σχετικών μελετών έφερε ένα σημαντικό μεθοδολογικό περιορισμό: βασιζόταν σε αυτό που ονομάζουμε «δείγματα ευκολίας» (convenience samples), δηλαδή:

Επειδή οι ομόφυλες οικογένειες είναι πολύ σπάνιες, οι μελετητές προσκαλούσαν π.χ. διαδικτυακά ή μέσω σχετικών οργανώσεων όσες θα ήθελαν να συμμετάσχουν στην μελέτη, ή προέτρεπαν υπάρχουσες να φέρουν και άλλες γνωστές τους (snowball sampling), και έπειτα έκαναν συγκρίσεις με ένα αντίστοιχο δείγμα ετερόφυλων οικογενειών.

Η μεθοδολογία αυτή θεωρείται καλή για εξαγωγή κάποιων προκαταρκτικών συμπερασμάτων, αλλά είναι ανεπαρκής για γενικεύσεις, καθώς πάσχει από «προκατάληψη δείγματος» (sample bias): οι οικογένειες που δεν είναι τόσο επιτυχημένες είναι πιο σπάνιο να συμμετέχουν, με το φαινόμενο πιθανώς να είναι πιο ισχυρό για τις ομόφυλες οικογένειες, και έτσι τα συμπεράσματα πιθανόν στρεβλώνονται. Οι μελέτες που αναφέρονται σε πλεονεκτήματα των παιδιών σε αυτές τις οικογένειες γενικά είναι τέτοιου τύπου και δεν θα έπρεπε να θεωρούνται γενικευμένα επαληθευμένες.

Ωστόσο:

Πλέον η βιβλιογραφία παρουσιάζει λιγότερες μεν, αλλά πολλαπλές και επαναλαμβανόμενων συμπερασμάτων δε, τεράστιες μελέτες πληθυσμού (population based), που είναι το χρυσό στάνταρ στον σχετικό τομέα μελέτης: λαμβάνεται ένα πλήρες δείγμα του πληθυσμού μιας ολόκληρης χώρας, δεκάδων ή και εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων, και έπειτα γίνεται στατιστική ανάλυση μεταξύ των τύπων οικογένειάς τους.

Τα συμπεράσματά τους είναι σαφή: τα παιδιά των ομοφυλόφιλων οικογενειών όντως δεν αντιμετωπίζουν καμιά αδυναμία σε σχέση με των ετερόφυλων σε ένα ευρύτατο φάσμα παραγότων (από την σχέση με τους γονείς τους και την ψυχολογική τους υγεία, μέχρι την εκπαιδευτική τους πορεία και την κοινωνική τους ανάπτυξη). Επίσης, τα παιδιά αυτών των οικογένειων δεν είναι πιο πιθανό να δηλώσουν ομοφυλόφιλα, παρά μόνο πιο ανοιχτά στον πειραματισμό, ενώ νιώθουν λιγότερο δεσμευμένα από στερεότυπα φύλου.

Μόνο μια μελέτη με δείγμα πληθυσμού (Regnerus 2012) έχει συμπεράνει μειονεκτήματα στην μετέπειτα πορεία των παιδιών των ομοφυλόφιλων οικογενειών, αλλά έκτοτε έχουν εντοπιστεί πολλαπλά μεθοδολογικά προβλήματα και προκαταλήψεις στην ανάλυση δεδομένων της, με επόμενες αναλύσεις να καταρρίπτουν τους ισχυρισμούς της.

Η χρηματοδότηση της προερχόταν από ένα συντηρητικό think tank, ο πρόεδρος του οποίου είχε δηλώσει ότι ανέμενε αρνητικά αποτελέσματα, ενώ, παρά τις αρχικές αρνήσεις ότι το think tank επηρέασε την έρευνα, μια διέρρευση email ενός στελέχους του το 2013 έδειξε ότι αυτό δεν ίσχυε, ενώ επίσης ότι το στέλεχος ήταν στην επιτροπή του επιστημονικού περιοδικού όπου δημοσιεύτηκε αρχικά η μελέτη.

Η επιστημονική ομοφωνία λοιπόν είναι σαφής, και την αντικατροπτίζει και η σχετική ανοιχτή επιστολή που εξέδωσαν 55 Έλληνες ακαδημαϊκοί, που είναι παράλληλη με δημόσιες τοποθετήσεις μεγάλων φορέων υγείας από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία, μεταξύ άλλων.

Ένας από τους σημαντικότερους εξωτερικούς παράγοντες στην υγιή ανάπτυξη του παιδιού είναι το πόσο το αγαπάει ο γονιός του, ανεξαρτήτως των ερωτικών του προτιμήσεων. Ακατάλληλοι γονείς είναι τόσο ομοφυλόφιλοι, όσο και ετερόφυλοι (μήπως όλα τα παιδιά με προβληματική ανάπτυξη που γνωρίζουμε δεν μεγάλωσαν σε ετερόφυλες οικογένειες;).

Ας αναλογιστούμε και το εξής: όσο οι ομοφυλόφιλοι δέχονται αυτόν τον, τελικά, προκατειλημμένο πόλεμο αναφορικά με την ικανότητά τους να είναι καλοί γονείς, αμέτρητα ορφανά παιδιά περιμένουν μια οικογένεια να τα αγαπήσει και να τα μεγαλώσει. Κανένα δημοσίευμα όμως γι' αυτά, κανένα σοκ, κανένας σκανδαλισμός. Τροφή για σκέψη.

***

Ενδεικτικές πηγές:
1. iefimerida
2. ncbi.nlm.nih
3. wikipedia
4. wikipedia
5. kathimerini

Ανδρόνικος Κουτρουμπέλης