Massimo Sestini, Rescue Operation, 2013 (http://www.worldpressphoto.org/collection/photo/2015/general-news/massimo-sestini )
Massimo Sestini
Το προσφυγικό στην Ευρώπη μέσα από τις εξελίξεις στη χώρα μας και με βάση τις αποφάσεις που παίρνονται ή τις ιδέες που έρχονται στη δημοσιότητα μάς δίνει την ευκαιρία να δούμε τι έχει πάει στραβά στην ΕΕ.
Στο ένα σκέλος, στα δικά μας, εκείνοι που ξαφνικά ανακάλυψαν ότι η ΕΕ μπορεί να κλείσει τα σύνορα με την Ελλάδα και να μας αφήσει στην απομόνωσή μας είναι οι ίδιοι που πανηγύριζαν όταν ο συνέταιρος της κυβέρνησης Πάνος Καμμένος και όλο το ΑΝΕΛ μόρφωμα απειλούσε ότι θα ανοίξει τα δικά μας σύνορα και θα γεμίσει την ΕΕ με τζιχαντιστές. Πρέπει να είναι κανείς στ' αλήθεια ανόητος για να πιστεύει ότι μόνο εμείς μπορούμε να ανοιγοκλείνουμε σύνορα χωρίς καμία επίπτωση, ενώ οι άλλοι απλώς ακολουθούν αυτά που εμείς λέμε.
Στον αντίποδα υπάρχουν οι μεμονωμένες χώρες της ΕΕ που αντί να πάρουν αποφάσεις με βάση μια κοινή εξωτερική πολιτική (και όποιος αντιδρά να έχει επιπτώσεις ανάλογες με εκείνες που αυτή τη στιγμή ετοιμάζονται να φορτώσουν τη δική μας χώρα), εφάρμοσαν κι εκείνες μονομερείς πολιτικές, δηλ. υπήρξαν το ίδιο ανόητες με την Ελλάδα, με τη διαφορά ότι αυτές είναι και μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τα σημεία εισόδου. Μην ξεχνάμε ότι η Γερμανία έλεγε "ελάτε" και η διπλανή της Ουγγαρία έλεγε "μην έρχεστε". Αυτό δεν είναι "ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική" ούτε "Ενωμένη Ευρώπη" ακόμα και αν κάποιος αφαιρέσει από την εξίσωση την "ιδιαίτερη" χώρα μας. Και φυσικά είναι σίγουρο πως θα έχει εξίσου σοβαρές επιπτώσεις και σε αυτά τα κράτη.
Να ξεκαθαρίζουμε λοιπόν τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή: η ΕΕ πληρώνει αφενός το ότι δεν προχώρησε στην πολιτική ενοποίηση εγκαίρως, ενώ θέλει να επιβάλει πολιτικές λύσεις στα κράτη-μέλη και αφετέρου υπαναχώρησε ως οικονομική ένωση από τις θέσεις συνεργασίας και μιας σχετικής αυτονομίας σε επίπεδο κρατών-μελών (που υπήρξε το αρχικό πλάνο της). Βρίσκεται σε μια θέση που ούτε οι αρχικές της επιδιώξεις έχουν επιτευχθεί στον βαθμό που αρχικά ήθελαν οι εμπνευστές της, ούτε οι μετέπειτα επιδιώξεις με βάση την εξέλιξή της. Έχουμε δηλ. μια διπλή αποτυχία: ούτε η συνθήκη της Ρώμης, ούτε η Συνθήκη του Μάαστριχτ έχουν ευοδωθεί ως προς το πνεύμα υπό το οποίο διατυπώθηκαν. Έχουμε μια σχεδόν αποτυχημένη κοινή αγορά όπου η μισή ήπειρος παίζει με την παραγωγή της άλλης μισής με αντάλλαγμα τις επιδοτήσεις της πρώτης και ένα αποτυχημένο υπερ-κράτος γεμάτο ατελείωτα κατεβατά περιορισμών, κανόνων και "οδηγιών".
Έτσι η ΕΕ μεταμορφώθηκε σιγά-σιγά σε μια δυσκίνητη γραφειοκρατία που ασκεί υπερ-κρατικό έλεγχο στις αγορές της τορπιλίζοντας την οικονομική ανάπτυξη και περιορίζοντας όχι μόνο την την πολιτική ευελιξία, αλλά θέτοντας και σε αμφιβολία πλέον τις πολιτικές ελευθερίες. Αν η ΕΕ δεν μπορεί να εξασφαλίσει πολιτικές ελεύθερης διακίνησης προϊόντων, ανθρώπων και ιδεών στο έδαφός της για όλα τα κράτη-μέλη της και τους πολίτες της, αλλά στην πρώτη δυσκολία τις καταργεί και θέτει περιορισμούς, τότε η βασική της ιδεολογική υπόσταση είναι ένα βήμα πριν τον κάλαθο των αχρήστων.
Όσο πιο γρήγορα οι ευρωπαϊκές χώρες αντιληφθούν ότι αυτές οι καταστάσεις οδηγούν σε συνολική εμπλοκή που αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε περιφερειακές συρράξεις (πρέπει να το λέμε ανοιχτά πλέον: μυρίζει μπαρούτι και δεν είναι καθόλου σχήμα λόγου), τόσο πιο γρήγορα θα ληφθούν εκείνα τα μέτρα που θα βγάλουν όχι μόνο την ΕΕ, αλλά και την ευρύτερη περιοχή στο νότιο υπογάστριό της από τις περιπέτειες που ζει.
Αν ο ευρωπαϊκός βορράς δεν έχει πάρει το ιστορικό του μάθημα από τις αναταράξεις στα Βαλκάνια του παρελθόντος είναι πολύ πιθανό να επαναληφθεί το ίδιο σκηνικό που οδήγησε την Ευρώπη σε εποχές που ελπίσαμε ότι δεν θα ξαναέλθουν.
Ο Χρήστος Μαυρόγιαννης είναι Γ. Γραμματέας της Φιλελεύθερης Συμμαχίας.
