Salvia divinorum: "Νέο Nαρκωτικό" ή "Ιερό Φασκόμηλο";

Σαλβινορίνη σε κρυσταλλική μορφή Σαλβινορίνη σε κρυσταλλική μορφή

(To Zyklon B γράφει τη στήλη Sci-Zophrenia στο Fridge.gr)

Στις 23 Ιανουαρίου του 2006 ο Dennis Chidester, πατέρας του δεκαεφτάχρονου Brett Chidester, πηγαίνοντας χαρωπός στο γκαράζ βρίσκει τον λατρεμένο γιόκα του να έχει στήσει αντίσκηνο. Όχι, δεν τον πέτυχε μόνο με το μποξεράκι του και μια μεγαλιώδη πρωινή στύση, κυριολεκτικά είχε στήσει αντίσκηνο - μέσα του, ήταν ο Brett αγκαλιά με μια... ψησταριά. Όπως θα περίμενες αν σε έχουν πιάσει σε τόσο ακατάλληλη στιγμή, ο Brett είχε αποκτήσει εκείνο το χαρακτηριστικό "κερασί" κοκκινούλι χρώμα, όχι της ντροπής αλλά της δηλητηρίασης απο μονοξείδιο του άνθρακα και ήταν κάτι παραπάνω απο νεκρός.

Είχε επέλθει κανονικότατα η τόσο σέξυ "rigor mortis", που σημαίνει πως ο πιτσιρικάς είχε κάμποσες ώρες που άφησε πίσω στον μάταιο τούτο κόσμο το ρεκλό του κουφάρι. Αμερικανάκι, θα μου πεις, χαζεμένο από τις πολλές ταινίες πήγε να ψήσει κανένα λουκάνικο και κέρδισε βραβείο Δαρβίνου άθελά του διότι δεν έλεγαν πουθενά οι οδηγίες της ψησταριάς "μην την ανάβεις μέσα στο αντίσκηνο, κίνδυνος δηλητηρίασης". Τα πράγματα όμως δεν ήταν έτσι.

Όπως έδειχνε το τρισέλιδο γράμμα που βρέθηκε δίπλα του, δεν ήταν αποτυχημένη ψηστική ή κάποιος νέος τραγικός τρόπος αυνανισμού - ήταν αυτοκτονία με τα όλα της. Αν και το γράμμα ποτέ δεν δώθηκε στην δημοσιότητα, οι γονείς του Brett δημοσιοποίησαν μερικές φράσεις του και από ό,τι φαίνεται ο λόγος που το έκανε ήταν αυτή η "υπαρξιακή κρίση", η τόσο "κλασική φάση" κάθε εφήβου/μεσήλικα που διακωμωδείται κατά καιρούς απο κάθε είδους σήριαλ. Υπήρξε όμως και κάτι άλλο, που εξόργισε τους γονείς του: το γράμμα του είχε συχνές αναφορές σε ένα φυτό που κάπνιζε ο Brett και το οποίο όπως ισχυρίστηκε ο ίδιος "του έδειξε την άλλη πλευρά"/"του έδειξε πως τίποτε υλικό δεν έχει σημασία", την -θρυλική για ορισμένους- Salvia divinorum!

Το τι επακολούθησε έμεινε στην ιστορία. Οι οργισμένοι γονείς θεώρησαν πως μόνος υπαίτιος για την υπαρξιακή κρίση και κατα συνέπεια αυτοκτονία του βλασταριού τους ήταν η Salvia divinorum, άπαξ και ήταν και γαμώ τα παιδιά, όχι κανένας loser, οπότε ξεκίνησαν μια σταυροφορία για να απαγορευτεί αυτό το φυτό -- πράγμα το οποίο και έγινε σε αρκετές πολιτείες της Αμερικής. Ο νόμος μάλιστα πήρε και το όνομά του: Brett's law.

Στο κέντρο αυτού του  τραγελαφικού τσίρκου αναμενόμενα  χοροστάτησαν τα "media", εφημερίδες και κανάλια, δίνοντας ένα χαρακτηριστικότατο ρεσιτάλ sensationalism το οποίο όσον αφορά το φυτό ήταν τόσο "κίτρινο" που θα έπρεπε να διδάσκεται σε κάθε σχολή δημοσιογραφίας στην χρυσή ενότητα "Πρόκληση πανικού, χειρισμός κοινής γνώμης και λοιπές Υψηλές Τέχνες". Τα δημοσιεύματα φυσικά μιλούσαν για τον "αριστούχο Brett", τον "γκερλφρεντιασμένο κοινωνικότατο έφηβο" που οδηγήθηκε απο το "νέο ναρκωτικό" στην αυτοκτονία, τον έδειχναν μάλιστα και με στολή αναρίχησης ώστε να μας δείχνουν ότι όντως είχε χόμπυ και ζωή!

Ένας τόσο correct νεαρός θα μπορούσε να αυτοκτονήσει απο μόνος του; "Φυσικά και όχι!". Σίγουρα πρέπει να εμπλέκονται ο Eminem, o Marylin Manson, οι Rammstein - ή έστω ναρκωτικά! Εδώ αβίαστα η κάμερα/πένα του δημοσιογράφου εμμέσως πλην σαφώς γυρνούσε προς το μέρος σου και έδειχνε εσένα, γονιέ, λέγοντάς σου πως και δικό σου μούλικο δεν βρίσκεται στο απυρόβλητο ασχέτως αν είναι "καλό παιδί", "αριστούχος" και πληροί όλα τα κριτήρια που έχεις στο παλαιών αρχών μυαλό σου ως "υπόδειγμα σωστού νεαρού/κορασίδος" - κατά συνέπεια κινδυνεύεις και εσύ και πρέπει να κάνεις κάτι για αυτό!

Τα χρόνια πέρασαν και το φυτό ερχόταν συχνά-πυκνά στην δημοσιότητα. Τα highlights δημοσιότητας αφορούσαν κυρίως την υπόθεση της... all american ποπαϊντολό-έφηβης Miley Cyrus (Hannah Montana) όπου "διέρρευσε" από "φίλο" βίντεο να καπνίζει -όπως ισχυρίστηκε η ίδια- Salvia divinorum από bong για τα 18ά της γενέθλια. Φήμες θέλουν να κάπνιζε άλλο, πιο γνωστό βότανο, αλλά να είπε πως κάπνιζε σάλβια για... ευνόητους λόγους.

Μια πιο πρόσφατη υπόθεση ήταν αυτή κάποιου τυπά που βουτάει απο το παράθυρο αφότου έχει καπνίσει το φυτό υπο την άγρυπνη προσοχή της εξίσου σαλβιασμένης, χαζογελούσας και αργότερα πανικόβλητης γκόμενάς του. Δεν πέθανε, ξαναμπήκε στο πλάνο υγιής αν και σοκαρισμένος - δεν έπεσε απο μεγάλο ύψος.

Εν τω μεταξύ το φυτό δεν είναι άγνωστο στους ιντερνετάριους τόσα χρόνια ούτε περίμεναν τον Brett, την Montana, τον παραθυροπηδήκουλα ή το Ζαϊκλόνι για να το μάθουν. Στο Youtube  αρκεί να γράψεις "Salvia" και θα βρεις χιλιάδες βίντεο νεαρών όπου καπνίζουν το φυτό εν μέσω επικροτήσεων από το τσίφτικο ψαγμένο παρεάκι. Μετά αρχίζουν και συμπεριφέρονται πολύ παράξενα : μιλάνε ακατάληπτα, δεν ξέρουν που βρίσκονται, ουρλιάζουν, γελάνε ή κλαίνε και ρίχνουν πράματα κάτω πάντα υπό το γέλιο, την κοροϊδία, τον "θαυμασμό" και την καζούρα των "φίλων" τους που θεωρούν το θέαμα "αστείο". Όταν επανέρθουν αφηγούνται πως ζήσαν πράγματα που αψηφούν την φαντασία ακόμα και του Spielberg - καθόλου παράξενο, ο Spielberg έχει στερέψει εδώ και καιρό, μήπως χρειάζεται και αυτός τις τζουρίτσες του; Στο τέλος εννοείται πως κάποιος απο την παρέα, ίσως ακόμα και ο ίδιος που είχε την εμπειρία με το βότανο, θα "ανεβάσει" το βιντεάκι για να το βρουν και άλλοι "αστείο" και "εκπληκτικό".

Είναι μια υπόθεση που αξίζει να την ψάξεις στο youtube : ίσως σε κανένα βίντεο βρεις και την δικιά σου σκατόφατσα! Αν είσαι λίγο "τσακαλάκι", θα έχεις και φίλους "τσακαλάκια" - και ξέρεις τώρα πως πάει το πράμα εδώ στο Ελλάντα. Θα παραγγείλατε το βοτάνι απο κάποιο Ολλανδικό μαγαζάκι "αφού είναι νόμιμο ρε φίλε δεν θα σε δέσουν", θα μαζευτήκατε όλοι μαζί -παίζει να βάλατε και την κάμερα να γράφει- και θα ξεκίνησε τις τζούρες από το bong ο πιο θαρραλέος της παρέας "που δεν μασάει απο αυτά, φυτικό/φυσικό είναι τι να κλάσει". Ένα μισάωρο αργότερα που σαν καλά πρεζάκια θα έχει γυρίσει σχεδόν τελετουργικά το bong σε όλους, οι μισοί θα έχετε χέσει τα βρακιά σας, οι άλλοι μισοί θα γουστάρετε αλλά δεν θα θέλετε να το ξανακάνετε και θα υπάρξουν και ένα δυο που θα... "πειραματιστούν" λίγο παραπάνω - όλοι σας όμως θα το έχετε ως "παράσημο" στο ενεργητικό σας. Μη μασάς, φάση είναι θα περάσει! Πάμε τώρα να δούμε περισσότερα για αυτό το "νέο ναρκωτικό"...

 

Τι είναι, ρε μάστορα, αυτή η Salvia divinorum, αυτό το "νέο ναρκωτικό";


Η Salvia divinorum, γνωστή απλά ως "Σάλβια" ή πιο περίτεχνα με ονόματα όπως Ska Maria Pastora, είναι ένα ψυχοτρόπο φυτό που φύεται μόνο στην Oaxaca του Μεξικό, συγκεκριμένα στην περιοχή Sierra Mazateca σε μεγάλο υψόμετρο. Με απλά επιστημονικά λογάκια είναι ενδημικό είδος, το βρίσκεις εκεί και πουθενά αλλού! Ανήκει στο γένος Salvia, στο ίδιο γένος που ανήκει και το εξωτικότατο... κοινό φασκόμηλο (Salvia officinalis)  που πίνει -σε τσάι ρε κωλόπαιδο- η γιαγιά σου. Εξωτερικά μοιάζει αρκετά με το φασκόμηλο μόνο που συνήθως είναι ψηλότερο (έχει αναφερθεί πως σε ύψος μπορεί να ξεπεράσει το ένα μέτρο), έχει μεγαλύτερα φύλλα και πιο εντυπωσιακά άνθη.

Όσον αφορά την ιστορία χρήσης του φυτού από τον "ντόπιο" πληθυσμό, απ' ό,τι φαίνεται δεν έχουν καταγεγραφεί πάρα πολλά, τουλάχιστον όχι τόσα όσα για την χρήση μανιταριών ψιλοκυβίνης, μεσκαλίνης (πεγιότ) ή του "σχετικά καινούργιου" στην ιστορία των ψυχοτρόπων LSD. Η πρώτη αναφορά αυτού του "νέου ναρκωτικού", που θα έλεγε η Espresso και η μαμά σου, έγινε το 1939 απο τον Jean Basset Johnson που πήγε στις περιοχές των Maztec για εθνοβοτανολογικές μελέτες.

Απ' ό,τι μας μετέφερε, η χρήση αυτού του φυτού ήταν περιορισμένη στους "σαμάνους" Maztec της περιοχής και αυτό λόγω του ότι το φυτό είναι ενδημικό. Απ' ό,τι φαίνεται οι φυλές της περιοχής κάναν χρήση του φυτού για ιατρικούς σκοπούς (μέσα σε αυτούς είναι και η διάγνωση!) ή για μαντικούς σκοπούς. Έχανες το προβατάκι σου; Μασούσε ο σαμάνος τα φύλλα του ή έπινε το αφέψημά του και σου έλεγε σαν νέα Πυθία πως θα το βρεις στην καλύβα του γείτονα ελαφρώς κακοποιημένο - είχε πεθάνει η γυναίκα του πρόσφατα. Πονούσε το στομάχι σου; Ο Σαμάνος πάλι θα μπορούσε να μασήσει τα φύλλα και να σου πει πως κάποιος γείτονας σου έχει ρίξει κατάρα γιατί σε ζηλεύει ή να σου δώσει εσένα να το πιείς για να θεραπευτείς! Βλέπεις, λοιπόν, αντιθέτως με το πως την έχει δει η πιο new age έκφραση του κινήματος των "ενθεογόνων", τα πράματα και οι καταστάσεις ως είχαν θύμιζαν περισσότερο το κουτσοχωριό σου παρά την θεωρία του Ευγενούς Άγριου (noble savage). Σημαντικός διαχωρισμός επίσης της όλης φάσης ήταν ότι οι "ντόπιοι" γενικότερα χρησιμοποιούσαν αυτά τα φυτά όχι τόσο με την έννοια του να "έρθουν σε επαφή με το Θείο" όπως ο ψαγμένα βαρεμένος  φίλος σου αλλά πιο "πρακτικά" - τα παραδείγμα που ανέφερα δεν απέχουν πολύ από την καθημερινή της χρήση.

Ενδιαφέρον εδώ επίσης έχει και το όνομα του φυτού των ντόπιων, το Ska Maria Pastora. Ουσιαστικά σημαίνει μέσες άκρες "Μαρία η Ποιμένισσα", καμία σχέση με το μεξικανοκολομβιανό "Μαρία η Άσχημη" - η αναφορά εδώ είναι σε αυτό που εσύ ονομάζεις Παναγία: βλέπεις, γενικά η ιστορία που γνωρίζουμε για αυτούς τους λαούς και για τις χρήσεις των φυτών τους είναι "νεο-παραδοσιακές" με τον ίδιο τρόπο που "νεο-παραδοσιακό" είναι το έθιμο του καρναβαλιού ή η συνήθεια να "ασημώνεις εικόνες αγιών" αν σου κάνουν τα βίτσια σου. Αυτό αποτελεί γενικότερο θέμα για ψυχοτρόπες ουσίες που έχουν ήπειρο προέλευσης την Αμερική : μετά την έλευση των κατακτητών, εκχριστιανίστηκαν και έδωσαν στα φυτά τους και τις τελετουργίες τους χριστιανικά ονόματα για να επιβιώσουν, μπασταρδεύοντας ντόπιες με χριστιανικές πεποιθήσεις.

ΟΚ, είναι δηλαδή ένα μυστήριο φασκόμηλο που το μασούσαν κάποια παλαβά ινδιανάκια. Γιατί όμως τόσος ντόρος;


Aπλούστατα λόγω κάποιων χαρακτηριστικών της εμπειρίας που προσφέρει. Οι ντόπιοι χρήστες (οι "σαμάνοι" που λες εσύ) περιγράφουν πως το μάσημα των φύλλων έχει ήπια επίδραση και ότι πρέπει κάποιος να κάνει ησυχία και να είναι στο σκοτάδι για να ακούσει την "απαλή φωνή" της "Μαρίας". Εσύ όμως απο ότι είδες και στα βίντεο ή ιδίοις όμμασι, κάθε άλλο παρα σιωπηλή σου φάνηκε η Μαριώ ή η "Σάλυ" όπως την αποκαλούν οι στενοί της φίλοι.

Η διαφορά μεταξύ αυτών των δύο εντελώς διαφορετικών περιγραφών βρίσκεται στον τρόπο χορήγησης : πολλοί "δυτικοί"-τζιμάνια δοκίμασαν να μασήσουν φύλλα όπως τα σαμάνια, αλλά επειδή για να εμφανιστούν τα αποτελέσματα του βοτάνου έπρεπε να μασήσουν μισό δάσος από αυτό, δοκίμασαν να το καπνίσουν. Bingo! Τους τίναξε τα πέταλα, τους ξύρισε τα ρουθούνια, τους έστειλε για τσίχλες στο οδοντιατρείο και μετά από αυτό, αφότου ενημερώθηκαν όλοι οι ενδιαφερόμενοι μέσα από το διαδύκτιο πως "it works if you smoke it, duuuude" άρχισε να εμφανίζεται και σε ενδοδυκτιακά μαγαζάκια και μάλιστα σε ισχυροποιημένη μορφή (5Χ, 10Χ κτλ).

Τα ψυχοτρόπα αποτελέσματα αυτού του φυτού, που το έκαναν τόσο πασίγνωστο, είναι σχετικά απλά στην αναφορά: είναι μια σύντομη εμπειρία αν καπνιστεί με το κύριο μέρος της να διαρκεί γύρω στα 10 λεπτά, με τρομερή ένταση - τόση που ο ολοκληρωτικός της χαρακτήρας σε καταπίνει. Αν είσαι απο εκείνους τους "παράξενα ψαγμένους" -που σε αυτή την περίπτωση δεν θα σου κλάσει μια αυτό το άρθρο- αρκεί να σου πω πως σε ένταση και διάρκεια θυμίζει την διμεθυλοτρυπταμίνη (DMT).

Για όσους δεν είχαν την χαρά να χτυπήσουν παράξενες λεξούλες στο Google, ενδεικτικά φανταστείτε πως πολλοί με το που τραβήξουν την πρόστυχη τζουρίτσα τους ξεχνάν ότι κάπνισαν σάλβια -πιθανότατα τους πέφτει το μπονγκί απο τα χέρια- και δέκα λέπτα με ένα τέταρτο αργότερα όταν έχουν "συνέλθει", σε κοιτάνε με το βλέμμα οχτάχρονου που μόλις βγήκε απο βανάκι που δίνει "δωρεάν καραμέλες".

Οι περιγραφές που θα ακούσεις απο αυτούς θα σου ακουστούν τραβηγμένες: πολλοί θα σου μιλήσουν για γεωμετρικά σχέδια που είδαν, για το πως μεταφέρθηκαν κυριολεκτικά σε "άλλη διάσταση", για "παράξενα όντα" συνήθως θηλυκού φύλου, θα σου πουν ίσως πως έγιναν... αντικείμενα (π.χ., το τραπέζι, ο καναπές ή το φυτό!) ή ακόμα και εμπειρίες μεταφυσικού/μυστηριακού χαρακτήρα, σαν εκείνων των τρελούτσικων φιλοσοφικών βιβλίων που διαβάζεις και σου 'χουν πάρει τα μυαλά.

Κάπου εδώ, αν βάλεις τα λιγοστά εγκεφαλικά σου κύτταρα να κάνουν μια υπεράνθρωπη προσπάθεια, μπορείς να καταλάβεις πως δεν μιλάμε για "κάτι σαν κάνναβη" ή "μαστούρα" αλλά για κάτι τελείως διαφορετικό, πιθανότατα εκτός των πλαισίων αναφοράς σου.

Αν και τα παραπάνω μπορεί να σου ακουστούν πάνω-κάτω παρόμοια με την "σημειολογία" μιας "ψυχεδελικής" εμπειρίας, έχε κατα νου πως η εμπειρία της Σάλβια έχει χαρακτηριστικά που την κάνουν εντελώς διαφορετική. Ένα απο αυτά είναι η συχνά αναφερόμενη από τους χρήστες της "δύναμη της βαρύτητας" που νιώθουν να τους τραβάει κατά πίσω μόλις την καπνίσουν. Ακόμα ένα είναι το αίσθημα δυσφορίας που προκαλεί: ο χρήστης νιώθει ζέστα και κρύα αισθήματα να εναλλάσονται στο κορμί του, ιδρώνει, νιώθει άβολα, νιώθει τσιμπήματα σαν μούδιασμα - όλα αυτά φυσικά προτού τον τραβήξει για τα καλά "μέσα".

Χαρακτηριστικότατο επίσης είναι πως κατά την επήρεια μπορεί να κάνει πράξεις τις οποίες δεν ελέγχει και για των οποίων αργότερα δεν θα έχει μνήμη, όπως το να σηκωθεί και να προσπαθήσει να βαδίσει στο δωμάτιο, να μιλάει μια "δικιά του γλώσσα" ή να συμπεριφέρεται γενικότερα παράξενα - ένα χαρακτηριστικό στο οποίο οφείλει η Salvia divinorum την γιουτιούμπικη φήμη της. Το πιο παράξενο όμως και ξεχωριστό χαρακτηριστό είναι η ίδια η "στόφα" της εμπειρίας σε νοητικό επίπεδο. Ο ευκολότερος τρόπος να εξηγηθεί είναι πως έχει μια χροιά... Cyriak!

Δοκίμασε τώρα να το φανταστείς αυτό, πέραν του οπτικού και σε επίπεδο σκέψεων. Ένα ερέθισμα που θα λάβεις εκείνη την στιγμή "προστίθεται" στον εαυτό του και  το σύνολό τους πολλαπλασιάζεται και προστίθεται με παραλλαγές/παραμόρφωση πάλι στον εαυτό του, σε έναν βρόγχο θετικής ανάδρασης. Παράξενο; Δύσκολο; Και όμως! Το νευρωνικό δύκτιο που κουβαλάς μέσα στο κεφαλάκι σου μπορεί να κάνει πολλά "απίστευτα", "αλλόκοσμα", "μεταφυσικά" και "παράξενα" πράγματα με μια έκθεση σε ένα απλό μόριο! Μήπως αυτό κλωτσάει το κωλαράκι σου λίγο να σκεφτεί ότι και πολλές ενδιαφέρουσες "ενδογενείς" εμπειρίες θα μπορούσαν να είναι αποτελέσμα του εγκεφάλου σου... χωρίς αναγκαίο στέλεχος την μεταφυσική για να εξηγηθούν; Χμμ, τι να έχει άραγε μέσα του και παίζει τέτοια παιχνίδια με τη σκέψη σου; Πάμε να δούμε.

Τι στο διάολο έχει μέσα αυτό το φυτό και τα κάνει όλα τούτα;


Οι γηγενείς "σαμάνοι" θα σου μιλήσουν για πνεύμα του φυτού, υπό το γνωστό ανιμιστικό πρίσμα. Οι φαρμακολόγοι, υπό το εξίσου γνωστό και λιγότερο μυστηριακό -για τους αμύητους- πρίσμα  της χημείας, θα σου μιλήσουν για Σαλβινορίνη Α (σαλβινορίνη άλφα), πιθανότατα τη πιο ψυχοενεργή απο τις "σαλβινορίνες" που περιέχει η Salvia divinorum.

Όσον αφορά την σαλβινορίνη η αλήθεια είναι πως ξεκίνησα κάπως αντισυμβατικά την "συνέχεια" του "Ψυχοτρόπες ουσίες: αυτά που λέει η μαμά σου ναρκωτικά". Είναι σαν κάποιος να σου συστήνει μια οικογένεια, ξεκινώντας απο εκείνο τον ελαφρώς πάραξενο θείο που ακούει Twisted Sister μόνο όταν αυνανίζεται, μετά σκουπίζεται με μπλούζες των Motorhead και δεν ντρέπεται να  το ανακοινώσει στο κυριακάτικο οικογενειακό τραπέζι "έτσι για να σπάσει τον πάγο" - στο background τα ανιψάκια του παίζουν χεσμένα στα γέλια φορώντας τα t-shirt "Don't Let Daddy Kiss Me" που τους έφερε δώρο.

Αν θελήσουμε να το κατατάξουμε χημικά, η σαλβινορίνη δεν μοιάζει με κανένα μόριο γνωστής οικογένειας ψυχοτρόπων, όπως π.χ. οι τρυπταμίνες ή οι φαινυλαιθυλαμίνες - δεν είναι καν αλκαλοειδές (δεν περιέχει άζωτο το μόριό του όπως είθισται να περιέχει η πλειοψηφία των ψυχοτρόπων ουσιών). Αν πάμε να το κατατάξουμε απο φαρμακολογική σκοπιά πάλι θα δυσκολευτούμε : δεν επιδρά ούτε σε υποδοχείς σεροτονίνης όπως τα "κλασικά ψυχεδελικά", ούτε σε NMDA υποδοχείς όπως το PCP ή η κεταμίνη, ούτε και σε υποδοχείς κανναβινοειδών όπως η κάνναβη. Στην περίπτωση που παρόλαυτα θέλεις κάπου να το κατατάξεις, τα αποτελέσματά του μοιάζουν περισσότερο σε αυτά των "διασπαστικών αναισθητικών" (κεταμίνη) παρά των κλασικών ψυχεδελικών (μεσκαλίνη, κτλ).

Η σαλβινορίνη Α ουσιαστικά είναι ένα διτερπένιο που ανήκει στην σχετικά σπάνια οικογένεια των "νεοκλεροδανών" (neoclerodanes) και επιδρά ως αγωνιστής στους κ-υποδοχείς οπιοειδών (kappa opiod receptors)! Για την ανακάλυψη του μηχανισμού δράσης του ευθύνεται κυρίως ο Daniel Siebert, φαρμακογνώστης και εθνοβοτανολόγος, ο οποίος λόγω της αγάπης και του ενδιαφέροντός του για αυτό το φυτό άρχισε να χρηματοδοτεί και να συμμετέχει σε έρευνες, για να ανακαλυφθεί η φύση και η δράση του "ψυχοενεργού συστατικού" της Salvia.

Αυτό το "μαγικό μόριο" θεωρείται το πιο δραστικό φυσικό ψυχοενεργό ως τώρα, από τη στιγμή που παρουσιάζει ψυχοτρόπα αποτελέσματα αν καπνιστεί σε δόσεις 200 μικρογραμμαρίων, δηλαδή 0,2 mg. Έχουν επίσης συντεθεί ημι-συνθετικά ανάλογα που παρουσιάζουν δεκαπλάσια δραστικότητα, ουσιαστικά κατεβάζοντας την ελάχιστη ενεργή δόση στα 20 μικρογραμμάρια, μια δόση πάνω-κάτω συγκρίσιμη με του LSD.

Κάτι επίσης μ' ενδιαφέρον είναι πως το μόριο της σαλβινορίνης είναι ιδιαίτερα διαλυτό σε οργανικούς διαλύτες όπως η ακετόνη (ασετόν) ή η αιθυλική αλκοόλη, αλλά απειροελάχιστα  διαλυτό στο νερό. Εδώ ίσως σου δημιουργηθούν πολλές απορίες, όπως το "πώς δούλευε το τσάι απο Σάλβια των Mazatec αφού η ουσία δεν διαλύεται στο νερό" ή το "πώς άπαξ και είναι τόσο ενεργό το μόριο χρειάζονταν τόσο μεγάλες δόσεις φύλλων στο μάσημα για επίτευξη αποτελεσμάτων". Οι απαντήσεις είναι κάπως σύνθετες: από ότι φαίνεται η δια στόματος χορήγηση (γνωστή στα medicalojargon ως per os) σαλβινορίνης δεν είναι αποτελεσματική διότι η σαλβινορίνη μεταβολίζεται πολύ γρήγορα στο συκώτι - αλλά στην περίπτωση των σαμάνων που έπιναν το τσαί οι δόσεις πρέπει να ήταν τεράστιες, οπότε όλο και κάτι έμπαινε στην κυκλοφορία του αίματος και ασκούσε τα ψυχοτρόπα αποτελέσματα.

Επίσης αυτό που έπιναν πιθανότατα δεν ήταν "τσάι" (διάλυμα) αλλα εναιώρημα, με τον ίδιο τρόπο δηλαδή που μπορείς να έχεις μικροσωματίδια άμμου μέσα στο νερό. Στο μάσημα των φύλλων, η απορρόφηση γίνεται απο τους βλεννογόνους ιστούς του στόματος, και αν και αυτό ξεπερνάει τον "φραγμό" του συκωτιού δίνει την δόση σταδιακά στην κυκλοφορία του αίματος - οπότε πιθανότατα για αυτόν τον λόγο οι εμπειρίες των ντόπιων δεν ήταν τόσο ακραίες όσο αυτές των... "δυτικών". Το καπνίσμα περνάει το συκώτι, τουλάχιστον το πρώτο πέρασμα από αυτό, και δίνει την δόση με μιας - εξ' ου και τα δυνατά αποτελέσματα.

Κάπου εδώ έχεις ανοίξει τα ματάκια σου διάπλατα, κόλλησες φυσικά στο "αγωνιστής των κάππα υποδοχέων οπιοειδών", όλα τα υπόλοιπα σου πέρασαν στο ψιλό. Είναι η "νέα ηρωίνη"; Θα αρχίσουμε να βρίσκουμε σαλβιοτζάνκια ψόφια απο πνευμονικό οίδημα; Όχι.

Το ότι μια λεξούλα σου θύμισε κάτι δεν σημαίνει πως γνωρίζεις ένα θέμα. Η ενεργοποίηση των κάππα υποδοχέων δεν είναι το ίδιο με αυτή των μ ή δ: αν και ανήκουν στους υποδοχείς οπιοειδών, δεν προκαλούν την ίδια συμπεριφορά με αυτή των μι (μ) και των δέλτα (δ) υποδοχέων των οπιοειδών. Τα αποτέλέσματα χρήσης οπίου, μορφίνης και πάσης πρέζας (εθισμός, ευφορία, θάνατος) μεθοδεύονται κυρίως μέσω των μ υποδοχέων -λέγονται μ εξάλλου διότι κυρίως μέσω αυτών δρα η μορφίνη.

Οι κάππα υποδοχείς είχαν προταθεί και στο παρελθόν, ως στόχος ουσιών που θα απαλύνουν τον πόνο (αναλγησία) τόσο καλά όσο η μορφίνη αλλά χωρίς εθισμό ή χωρίς άλλα παρατράγουδα μπαγιερικού τύπου - και ναι, εννοείται πως υπήρξαν μελέτες που ανέπτυξαν συνθετικά φάρμακα που στοχεύουν αυτόν τον υποδοχέα. Έκει που η φάση στραβοπατούσε πάντα και δεν εμφανίστηκαν ποτέ στην αγορά είναι το ότι προκαλούσαν δυσφορία και... είχαν ψυχοενεργά αποτελέσματα, στιλ -το μάντεψες τζιμάνι μου- Σάλβια.

Ποιος ο λόγος της αναζωπύρωσης της έρευνας λοιπόν; Για αρχή, η συγγένεια της σαλβινορίνης με τον υποδοχέα μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόησή του, της δομής του και της λειτουργίας του με αποτέλεσμα να αναπτυχθούν φάρμακα που τον στοχεύουν καλύτερα και που ίσως να μην περνάνε στον εγκέφαλο - ώστε να μην έχει ψυχοτρόπα αποτελέσματα. Αυτό το τελευταίο ενδιαφέρει την ιατρική: δεν θες ο ασθενής σου να χάνεται μέσα στην 10 τετραγωνικών μέτρων κουζίνα του και να προσπαθεί να βρει από που μπήκε για να βγει, κάθε φορά που παίρνει την "μη εθιστική μορφίνη" σου.

Σε δεύτερη φάση έχει αναφερθεί ότι το "ξενέρωμα" της Σάλβινορίνης έχει... αντικαταθλιπτική δράση που μπορεί να κρατήσει μέχρι και βδομάδα -να ένα ενδιαφέρον φαινόμενο που ρίχνει περισσότερο φώς στο θέμα της κατάθλιψης και πως "δουλεύει" αυτή σε οργανικό επίπεδο. Μπορεί η σάλβια ως εμπειρία να είναι πολύ δυνατή και γρήγορη ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί "ψυχαναλυτικά" (ψάξε στο διαδύκτιο το θέμα της ψυχοθεραπείας υπό την επήρεια ψυχοτρόπων), αυτό δεν σημαίνει όμως πως δεν θα είχε θέση στην ψυχιατρική.

Τέλος, παραμένει το ερώτημα: πώς γίνεται ένα μόριο να φέρει τα πάνω κάτω στην συνειδητότητά σου, να πειράξει το "είναι" σου, να αλλάξει τον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι τον χώρο και τον χρόνο; Το ότι ένα μόριο μπορεί να το κάνει αυτό σημαίνει πως οι υποδοχείς στους οποίους επιδρά σχετίζονται με αυτό που ονομάζεις "συνειδητότητα", "αντίληψη του εγώ" ή αν προτιμάς πιο απλά λογάκια "ψυχή". Η μελέτη του συνεπώς (και εδώ μιλάμε για την "βαρετή" μελέτη μαστουράκο μου: σε εργαστήριο, με νούμερα, μπουκαλάκια και μηχανήματα) βάζει ακόμα ένα κομμάτι στο παζλ του αιωνίου φιλοσοφικού ερωτήματος "τι είναι συνειδητότητα".

Οποιαδήποτε μελέτη δυνητικά μπορεί να κάνει τους φιλοσόφους να βγάλουν τον σκασμό και να αρχίσουν επιτέλους να έχουν σεξουαλικές επαφές αξίζει τον κόπο!

Δεν μας τα λες καλά ζαϊκλονάκι. Αυτό το πράμα δηλαδή δεν έχει παρενέργειες; Δεν θα μας σκοτώσει όλους; Τη μήνυση θα τη φας εδώ ή να στην τυλίξω για το σπίτι; 


Θα την πάρω για το σπίτι, πεινάνε και άλλοι, ευχαριστώ. Ναι, έχει παρενέργεις όπως οτιδήποτε άλλο - αυτός όμως είναι ο τρόπος που είναι "αποδεκτό" να σκέφτεται κάποιος απο την στιγμή που βλέπει τις ψυχοενεργές ουσίες ως "ναρκωτικά" τα οποία σου δίνουν δάνειο ηδονής/λήθης μεγαλύτερο από το χρέος της Ελλάδας και τις πληρώνεις με τις παρενέργειες τους.

Πάμε λοιπον: αναπνευστική παράλυση, εγκεφαλικό οίδημα, κύρωση ήπατος, κώμα, νευροτοξικότητα και θάνατος είναι μερικές απο τις παρενέργειες που δεν παρατηρήθηκαν απο την χρήση Salvia divinorum. Οι κύριες επικίνδυνες παρενέργειές της είναι το "χάσιμο" και η "αταξία" κατά την επίδρασή της, κατά την οποία το άτομο όμως διατηρεί την ικανότητα της κίνησής του και το ότι ενέχει τους κινδύνους μιας πανίσχυρης ψυχολογικής εμπειρίας. Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες δεν είναι ακόμα γνωστές, αλλά προς το παρόν δεν έχει φανεί κάτι δυσμενές στους χρήστες της, τουλάχιστον στην ως τώρα βιβλιογραφία.

Όσον αφορά το πρώτο, οι κίνδυνοι και τα ατυχήματα προκύπτουν συνήθως απο ανήλικη συμπεριφορά -μπορείς έχεις σαρανταρίσει και να σου 'χουν πέσει τα μαλλιά και ακόμα να συμπεριφέρεσαι ανήλικα. Στο Αμέρικα τρόμαξαν με το τι θα γίνει αν κάποιος το καπνίσει και αμέσως βαλθεί να οδηγήσει! Τα βιντεάκια δείχνουν άτομα με συμπεριφορά πρεζάκια όπου προτού καλά καλά ο ένας τελειώσει την τζούρα του αρπάζει ο άλλος το bong με λύσσα να ρουφήξει και αυτός. Και έτσι έχεις δυο άτομα σε ένα διαμέρισμα στον τρίτο να σκουντουφλάνε μέχρι να βρεί το κεφάλι τους γωνία τραπεζιού ή ακόμα καλύτερα πεζοδρόμιο.

Επίσης επικίνδυνη είναι η μεγάλη δοσολόγηση αν κάποιος είναι μόνος του - κανείς δεν θα είναι εκεί να τον βοηθήσει ή να διαφυλάξει την ασφάλειά του. Ναι, ίσως να είσαι και εσυ κοινωνός των παραπάνω εκδηλώσεων της ανθρώπινης κοντοφθαλμίας και ηλιθιότητας, αλλά αυτό δεν το κάνει λιγότερο ηλίθιο ή κοντόφθαλμο. Η δεύτερη επικίνδυνη "παρενέργεια" και μάλλον αυτή που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στα γεγονότα με τον Brett είναι το ότι ως εμπειρία είναι δυνατή και σοκαριστική.

Σκέψου πως αν έχεις "σαλτάρει", "υστεριάσει" ή επηρεαστεί μακροπρόθεσμα από καθημερινό γεγονός ή απο γεγονός δυνατό (κηδεία), αυτή η εμπειρία ως ερέθισμα είναι δυνατότερη απ' ό,τι θα συναντούσε κάποιος "καθημερινά". Το αν κάποιος θα μπορέσει να την "παλέψει" μετά απο μια τέτοια εμπειρία και να την διαχειριστεί είναι μεγάλο θέμα: την παλεύεις γενικώς; Έξυπνο επίσης είναι έφηβοι και γενικά ανήλικοι να μην έρχονται σε επαφή με ψυχοτρόπες ουσίες, ο εγκέφαλός τους αναπτύσσεται ακόμα και ήδη είναι αρκετά μπερδεμένοι από μόνοι τους ως νεούδια σε αυτόν τον πλανήτη - δεν θες να πάρεις το ρίσκο αν και τελετουργικά ορισμένες κουλτούρες το είχαν πάρει.

Το θέμα του εθισμού στην Σάλβια (είπαμε, "είναι ναρκωτικά αυτά") είναι επίσης ένα θέμα ιδιαίτερο: η Σάλβια μπορεί να γίνει δυσφορική και πολύ έντονη, χωρίς να έχει το στέλεχος του σωματικού εθισμού. Αυτό την κάνει σχετικά δύσκολη για εθισμό και για κατάχρηση, αλλά όλα είναι πιθανά με την ηλιθιότητα που μας δέρνει ως είδος - βάλε απλά στο Google την φράση saline scrotum, χτύπα τα links που θα σου βγάλει, χτύπα να δεις εικόνες και αναρωτήσου περί τι στο διάολο μπορεί να παίξει μέσα στο κεφάλι αρκετών ανθρώπων. Το παραπάνω Google search θα σου απαντήσει επίσης την ερώτηση του "πώς μπορεί να στραβώσει κάποιος με το άρθρο που μόλις διάβασες χάνοντας πλήρως το νόημά του".

 

Coctail Party Facts

  • Αν κάποιος σου πει πως έχει σπόρους Salvia divironum, πιθανότατα σου λέει ψέμματα ή τον δούλεψαν αγρίως. Το φυτό δεν παράγει εύκολα άνθη, όταν παράγει αυτά δεν παράγουν εύκολα σπόρο και ο σπόρος ο οποίος προκύπτει πολλές φορές δεν μπορεί να βλαστήσει. Η Σάλβια διαδίδεται κυρίως μέσω "μοσχευμάτων"/cuttings - δηλαδή φυτεύοντας ένα κλωνάρι από ήδη υπάρχον φυτό.
  • Αν και η βασική δράση της Σάλβια κρατάει 10 λεπτά, τα "λεπτότερα"/ηπιότερα αποτελέσματά της μπορούν να είναι αντιληπτά μέχρι και μια ώρα μετά την λήψη. Αυτά θυμίζουν περισσότερο τα αποτελέσματα που περιέγραφαν οι ντόπιοι σαμάνοι ως "ήπια φωνή" του βοτάνου, αντιληπτή σε σκοτάδι και σε πλήρη ησυχία.
  • Υπάρχουν ενδείξεις πως η σαλβινορίνη ίσως να μπορεί να αναστείλει τον εθισμό στην κοκαϊνη. Ορισμένοι ερευνητές λένε επίσης πως ίσως συστατικά της Σάλβια έχουν αντικαρκινική δράση ή δράση κατά ιών όπως ο HIV.
  • Τα εκχυλίσματα 5Χ, 10Χ κ.α., σημαίνουν πως η φυτική μάζα που τα αποτελεί είναι 5 ή 10 φορές ισχυρότερη από το απλό βότανο. Αυτά παρασκευάζονται εκχυλίζοντας το βότανο και προσθέτοντας το εκχύλισμα πάνω σε κανονικό βότανο (π.χ. το 5Χ είναι εκχύλισμα 4 μερών βοτάνου το οποίο προστίθεται σε 1 μέρος βότανο).
  • Την ημερομηνία συγγραφής αυτού του άρθρου το συγκεκριμένο φυτό είναι νόμιμο στον Ελληνικό χώρο: αυτό οδηγεί φυσικά σε πολλές παρανοήσεις περί του αν κάποιος μπορεί να συλληφθεί με αυτό και το αν η νομιμότητα ισούται με ασφάλεια. Μια αρκετά αστεία εκδήλωση αυτής της παρεξήγησης είναι αρκετά πιτσιρίκια να τρέχουν από βοτανοπωλείο σε βοτανοπωλείο χεσμένα στην χαρά αγοράζοντας... φασκόμηλο! Πολλές φορές τα βοτανοπωλεία αναφέρουν το φασκόμηλο ως "Σάλβια", όχι γιατί προσπαθούν να εξαπατήσουν αλλά διότι αυτό είναι το "λατινικό" όνομα του γένους.
  • Όσοι αναρωτιούνται τι κάνουν σήμερα οι "χαροκαμένοι γονείς" του Brett μπορούν να επισκεφτούν το blog της μητέρας του. Συνεχίζουν να "πολεμούν την Salvia divinorum" πεπεισμένοι όπως δηλώνουν οι ίδιοι πως ο αδικοχαμένος άγγελός τους τούς κοιτάει απο ψηλά με καμάρι.

 

 


Το αυθεντικό άρθρο μπορεί να βρεθεί ΕΔΩ