Παράξενα ψυχιατρικά φαινόμενα: “Χάσε το” με στύλ!

Ώρα να μας κράξουν οι παλαβοί αναγνώστες. Ώρα να μας κράξουν οι παλαβοί αναγνώστες.

(Το Zyklon B γράφει την στήλη Sci-Zophrenia στο Fridge.gr)

Ακούγεται πως όλοι μας έχουμε την "παράξενη" μας πλευρά, ξέρεις εκείνα τα μικρά παράξενα χούγια που άλλα τα μοιράζεσαι με κοντινά σου άτομα και άλλα τα κρύβεις. Ξέρεις για τι μιλάω, μην κάνεις τον μαλάκα... Ξέρω πολύ καλά ότι πλένεις τα χέρια σου σε "σετάκια", συγκεκριμένο αριθμό φορών ή πως ελέγχεις αν κλείδωσες τραβώντας την πόρτα τρεις φορές αλλά ποτέ μόνο μία!

Ίσως έχεις και άλλα χούγια με αριθμούς... Ξέρω επίσης και το κόλπο που έκανες στο δημοτικό ή κάνεις ακόμα, που περπατάς πάνω στα πλακάκια φροντίζοντας να μην πατάς τις γραμμές ανάμεσά τους!

Γνωρίζω, όπως γνωρίζεις και εσύ, πως τίποτα από αυτά δεν είναι "λογικό", χωράει μόνο εκλογίκευση εκ των υστέρων, αλλά συνεχίζεις να τα κάνεις! Πόσο "νορμάλ" είναι οι παραξενιές σου; Τι τις διαχωρίζει από κάτι παθολογικό; Πολλές καθημερινές συμπεριφορές στυλ "χούι" αν τις τραβήξεις σε ακραία επίπεδα γίνονται παθολογικές - άλλο να μην πατάς γραμμή στα πλακάκια στο φλου και άλλο αν την πατήσεις να πρέπει να "αυτοτιμωρηθείς" ή να "το κάνεις σωστά", που σημαίνει να πρέπει γυρίσεις πίσω από όπου ξεκίνησες, να επαναλάβεις τη διαδρομή χωρίς να πατάς γραμμές, με συνέπεια να αργείς στα ραντεβού σου. Αγχωμένο σε βλέπω, μήπως θες τα χάπια σου; Τα παίρνεις ήδη θα μου πεις, γλυκέ μου ψυχοκατανάγκα, κάτι ψιλά SSRI αντικαταθλιπτικούλια που σου έγραψε ο γιατρός και κανένα xanax για το άγχος...

Εδώ που τα λέμε για να διαβάζεις τη στήλη μου πρέπει να είσαι χοντρό αρρωστάκι. Αν κρίνω από τα keywords που μέσω google οδηγούν στο Sci-zophrenia, keywords όπως "σπέρμα zeledakia" (sic), "δύσοσμο ζελέ απο πρωκτό" και "ηρωίνη πώς τη βράζω", αρχίζω να αμφιβάλλω γενικά για την πνευματική κατάσταση των αναγνωστών μου.

Αυτά όμως δεν είναι τίποτα, δεν κερδίζεις ούτε μια τόση δα φετούλα από την τούρτα της παραξενιάς. Υπάρχουν πολύ χειρότερα και πολύ πιο περίεργα από τα "ανομολόγητά" σου, ακόμα και αν αρέσκεσαι που και που να κάνεις τις κουραδίκες σου play-doh στην τουαλέτα ή να δοκιμάζεις λίγο από αυτές, έτσι για το γαμώτο, για να δεις πως είναι το φαΐ σου στο δεύτερο πέρασμα. Πάμε λοιπόν σε μια λιστούλα με παραξενιές, μπροστά στις οποίες ο ψυχοκαταναγκασμός σου, οι σεξουαλικές σου διαταραχές και η ημικοπροφαγία σου φαντάζουν πταίσματα!

 

Ψευδαισθήσεις Capgras (Capgras delusion)

 

Βρίσκεσαι σε εκείνη την κωμικοτραγικά μελό στιγμή που το ταίρι σου γυρνάει με μάτια δακρυσμένα και τα χείλια να τρέμουν και σου πετάει το βαρύγδουπο "Δεν είσαι το ίδιο άτομο που ερωτεύτηκα" ή μια από τις άπειρες δακρύβρεχτες παραλλαγές του - όπως το "έχεις αλλάξει" ή το κλισεδιάρικο "Πού είναι ο/η Χ που αγάπησα;". Το απόγευμα σου -για να μην πω η βδομάδα σου ή ο μήνας σου- μόλις γαμήθηκαν ανεπιστρεπτί οπότε άπαξ και δεν μπορείς να το αποφύγεις... διασκέδασέ το και πάρε το αίμα σου πίσω!

Πώς θα σου φαινόταν να γυρίσεις την κατάσταση υπέρ σου βάζοντας το άτομο που είπε αυτό για σένα σε δια βίου αντιψυχωτική αγωγή και κερδίζοντας το ατού σε μελλοντικούς καυγάδες; Να μπορείς να του/της χαϊδέψεις το κεφάλι με εκείνον τον σπαστικά στοργικό τρόπο λες και είναι καθυστερημένος/η; Απλή η λύση! Πείσε τον/την πως πάσχει από ψευδαισθήσεις Capgras! Οι ψευδαισθήσεις Capgras χαρακτηρίζονται από το ότι το άτομο που της βιώνει νομίζει πως όλοι γύρω του έχουν αντικατασταθεί από απατεώνες που μιμούνται τα πρόσωπα που γνώριζε, a la Body Snatchers φάση!

Κατά συνέπεια είναι τρομερά επιφυλακτικοί απέναντί τους, τους αντιμετωπίζουν σαν άγνωστους που αντικατέστησαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα! Αυτός ο αρκετά παράξενος τύπος ψευδαισθήσεων πρωτοπεριγράφηκε από τον Joseph Capgras το 1923, και σπάνια εμφανίζεται ως μονήρης οντότητα, συνήθως συνοδεύεται από σχιζοφρένεια. Αν και δεν είναι πλήρως κατανοητό τι προκαλεί τις ψευδαισθήσεις Capgras, έχουν σχετιστεί με περιπτώσεις γεροντικής άνοιας ή τραυματισμού στο κεφάλι. Αρκετά ενδιαφέρον είναι πως οι ψευδαισθήσεις Capgras είναι πιο συχνές στις γυναίκες από ό,τι στους άντρες, με αναλογία 3:2, πράγμα εξαιρετικά βολικό άπαξ και οι τραγικίλες που ανέφερα στην αρχή είναι πιθανότερο να λεχθούν από γυναίκες κατά τη διάρκεια καυγά παρά από άντρα! Damn right bitch, you haz teh Capgras!

 

Σωματοπαραφρένεια

 

Στην προηγούμενη περίπτωση έπειθες τον άλλον πως έχει πρόβλημα και την έβγαζες μέλι, σε αυτή την περίπτωση πείθεις τον εαυτό σου (βοηθάει και χαρτί με διάγνωση γιατρού) και τη βγάζεις καθαρή λόγω ψυχασθένειας! Ποιος παράφρων άλλωστε θα σε κατηγορούσε ότι έκλεψες τα λεφτά αν το χέρι που τα βούτηξε ήταν του ταμία της τράπεζας, ποιός ψυχάκιας θα σε έσερνε στα δικαστήρια επειδή τον κλώτσησες στα αρχίδια άπαξ και το πόδι που τον κλώτσησε ήταν το δικό του;

Πες "O Hai" στην σωματοπαραφρένεια, την πάθηση όπου αυτός που την έχει θεωρεί πως ένα μέλος του σώματός του δεν είναι δικό του αλλά κάποιου άλλου! Ένα από τα ενδιαφέροντα σημεία αυτής της πάθησης είναι ότι συνήθως αυτός που την έχει θεωρεί πως μια συγκεκριμένη πλευρά του σώματός του δεν είναι δική του π.χ., μόνο η αριστερή ή μόνο η δεξιά, αλλά δεν έχουν παρουσιαστεί περιπτώσεις που να παρουσιάζεται και στις δυο πλευρές ταυτόχρονα. Αυτό ίσως εξηγείται απο την αιτιολογία της σωματοπαραφρένιας: συνήθως εμφανίζεται μετά από εγκεφαλικό. Αν το εγκεφαλικό επεισόδιο εντοπίζεται στο δεξιό εγκεφαλικό ημισφαίριο τότε ο ασθενής νομίζει πως η αριστερή πλευρά δεν είναι δική του και αντίστροφα (αυτό διότι το δεξί ημισφαίριο ελέγχει την αριστερή πλευρά του σώματός μας και αντίστροφα).

Η σωματοπαραφρένια είναι συγγενική πάθηση της αποτεμνοφιλίας, μιας πάθησης που πάει σε πιο extreme επίπεδα την σωματοπαραφρένια: δεν είναι δικό σου  το χέρι; Ωραία, ακρωτηρίασε το! Σε αυτές τις περιπτώσεις, άτομα που πάσχουν θέλουν να ακρωτηριάσουν κάποιο μέρος του σώματός τους που νιώθουν πως δεν είναι δικό τους και συχνά ζητάνε τη βοήθεια κάποιου γιατρού. Έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις όπου το επιχείρησαν και μόνοι τους με... αμφίβολα αποτελέσματα!

 

Ψευδαισθήσεις Cotard (Cotard delusion)

 

Έχει αρχίσει η δικιά σου να σου στέλνει μηνύματα του τύπου "Καρδούλα μου, μου λείπεις!" ή "Που είναι τα ματάκια μου;". Όχι, μην τρως τη φόλα πως σου κάνει γλύκες και ναζάκια, προσπαθεί να στο φέρει με ήπιο τρόπο πως πάσχει από ψευδαισθήσεις Cotard. Οι ψευδαισθήσεις Cotard είναι ίσως οι πιο παράξενες απο όλες: αυτός που τις έχει νομίζει πως κάποιο μέρος του σώματός του λείπει. Για παράδειγμα πως... δεν έχει αίμα, καρδιά, ή πνεύμονες. Κατά συνέπεια είναι νεκρός ή δεν μπορεί να πεθάνει.

Οι συγκεκριμένες ψευδαισθήσεις μπορούν να αφορούν οποιοδήποτε σημείο του σώματος αν και συνήθως σχετίζονται με εσωτερικά όργανα. Η πάθηση αυτή, έχει σχετιστεί ως συνοδό σύμπτωμα ορισμένων ψυχώσεων, όπως επίσης και με υψηλές δόσεις του φαρμάκου aciclovir, ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται στη θεραπεία του επιχείλιου έρπητα και του έρπητα ζωστήρα.

Bonus points: Ψήσε άτομο με σωματοπαραφρένια να συναντηθεί με άτομο που πάσχει από ψευδαισθήσεις Cotard λέγοντάς του πως βρήκες σε ποιον ανήκει το μέλος που δεν είναι δικό του. Φέρε τους σε επαφή και κάνε τους χάζι καθώς προσπαθούν να βγάλουν άκρη. Μαγνητοσκόπησε το και ανέβασε το στο Youtube. Instant win!

 

Folie à deux

 

Να μια χρήσιμη γαλλική φρασούλα να προσθέσεις στο λεξιλόγιό σου μαζί με τα ménage à trois και τα βουλεβουκουσέ που θα σε κάνει να δείχνεις πιο γαμάτος. Λένε πως ο άνθρωπος δεν μπορεί μόνος ούτε στον παράδεισο, "πόσο μάλλον στη σχιζοφρένεια", έρχομαι να συμπληρώσω.

Το folie à deux ουσιαστικά είναι μια κοινή παραίσθηση ή ψευδαίσθηση την οποία μοιράζονται δύο άτομα και κατά την οποία βλέπουν, ακούν και νομίζουν τα ίδια πράγματα. Αυτό το φαινόμενο μπορεί να παρατηρηθεί σε άτομα που είναι πολύ δεμένα μεταξύ τους και είναι ολίγον τι ψύχηδες ή σε ψυχιατρικά ιδρύματα. Συνήθως απαντάται σε δυο μορφές: στη μια μορφή ο πιο "επιβλητικός" από τους δύο, επιβάλει τις ψευδαισθήσεις στον "υποδεέστερο" ενώ στην άλλη αλληλοτροφοδοτεί ο ένας τον άλλον με υλικό μέχρι που να φτάσουν σε μια...κοινή "version" των ψευδαισθήσεων τους.

Το "folie" μπορεί να εμφανιστεί και σε άνω των δυο ατόμων, σε οικογένειες ολόκληρες ή ακόμα και σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού - αν και εκεί από άποψη ψυχιατρική ονομάζεται "μαζική υστερία" ή "ομαδική παράκρουση". Στην περίπτωση των πολλών ατόμων ονομάζεται και "folie à plusieurs". Ένας απλός εμπειρικός κανόνας για να θυμάσαι τη διαφορά μεταξύ αυτών των όρων είναι ο εξής: Folie à deux είναι να πιστεύεις εσύ και ο σύντροφός σου ότι το μωρό σας είναι το ομορφότερο, εξυπνότερο και καλύτερο στον κόσμο, folie à plusieurs είναι να πιστεύουν εκατομμύρια άνθρωποι τις προεκλογικές υποσχέσεις των κομμάτων.

 

Σύνδρομο Tourette

 

Όχι που θα το αφήναμε απέξω. Το σύνδρομο Tourette πρέπει να είναι από τις παθολογικές νευρολογικές οντότητες που έχουν δώσει το περισσότερο υλικό για αστειολογήματα: σε comic strip, σε stand up comedy, σε καρτούν τύπου "Southpark", σε μπλουζάκια με στάμπες-ευφυολογήματα  του τύπου "Fuck off, I've got Tourette's" κτλ. .

Πιθανότατα θα το γνωρίζεις ως "τα άτομα που  βρίζουν συνεχώς χωρίς να το θέλουν". Δεν είναι όμως έτσι γαμιολάκο!  Το σύνδρομο Tourette είναι ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται κυρίως απο κινητικά και φωνητικά τικ, πολλές φορές εντυπωσιακά σύνθετα, τόσο περίπλοκα που κάνουν έναν παρατηρητή να αναρωτιέται αν όντως είναι γνήσια. Το βρίσιμο (ή "κοπρολαλιά" όπως το αναφέρουν στην ψυχιατρική) παρουσιάζεται μόνο στο 10% των περιπτώσεων, αλλά επειδή είναι πικάντικο και ενδιαφέρον η κοινή γνώμη (πως λέμε "κοινή γυναίκα" ένα πράμα, τα 'χουμε ξαναπεί) το έχει ταυτίσει ως αποκλειστικό σύμπτωμα του Tourette.

Πολύ ενδιαφέρον και αρκετά παράξενο είναι το γεγονός ότι τα άτομα με Tourette νιώθουν πότε πλησιάζει η κάθε "έκρηξη" των τικ τους και νιώθουν την ανάγκη να "τα κάνουν" (να... απελευθερώσουν τα τικ τους) για να ηρεμήσουν: ορισμένες φορές έχουν περιορισμένο έλεγχο πάνω τους και μπορούν να τα καταπιέσουν, αλλά αυτό οδηγεί σε συσσώρευσή τους και μεγαλύτερη έκρηξη την επόμενη φορά. Επίσης ενδιαφέρον και παράξενο είναι ότι ένα άτομο με Tourette μπορεί να "πυροδοτήσει" τα τικ άλλου ατόμου με Tourette αν τα κάνει μπροστά του.

Bonus Points: Οργάνωσε θεατρική φιλανθρωπική παράσταση με όνομα "A Night at Tourette's" όπου τα οικονομικά έσοδα θα διατεθούν σε σύλλογο βοήθειας ατόμων με αυτό το σύνδρομο. Φτιάξε έναν θίασο που αποτελείται από άτομα με Tourette και βάλε τους να καταπιέσουν τα τικ τους για καμιά βδομάδα. Την ημέρα της πρεμιέρας, μόλις βγουν όλοι στη σκηνή απλά περίμενε τη στιγμή που κάποιος από αυτούς θα "σπάσει" και θα πυροδοτήσει τους υπόλοιπους για να αρχίσει η πράξη "Shit! Fuck! Nigger! και πέντε-τύποι-που-χτυπιούνται". Απομάκρυνε από την αίθουσα κλωτσηδόν, αφού πρώτα τον κάνεις ρεζίλι μπροστά σε όλους, όποιον πούστη από το κοινό τολμήσει να σκάσει στα γέλια: θα μπορείς να γελάσεις με την ησυχία σου όταν γίνει πρωτοσέλιδο σε εφημερίδες ή όταν βλέπεις το βίντεο της παράστασης και του συμβάντος με φίλους σου στο σπίτι.

Μερικά σχετικά βίντεο

 

http://www.youtube.com/watch?v=G_jBFbCCleY

http://www.youtube.com/watch?v=KtCG0wG-5E0

http://www.youtube.com/watch?v=JACxCUt3DUc

 

 

Σύνδρομο Williams

 

Γνωστό και ως σύνδρομο Williams–Beuren ή αλλιώς και "η χαρά του παιδεραστή". Το σύνδρομο Williams είναι ένα νευροαναπτυξιακό γενετικό σύνδρομο (όχι τόσο "ψυχιατρικό") που οφείλεται σε απώλεια 26 γονιδίων του χρωμοσώματος 7.  Χαρακτηρίζεται από περίεργη εξωτερική εμφάνιση σαν "ξωτικό", από ποικίλου βαθμού διανοητική καθυστέρηση και καρδιαγγειακά προβλήματα.

Το τρομερά ενδιαφέρον όμως είναι η συμπεριφορά τους! Τα άτομα με σύνδρομο Williams έχουν αρκετά ανεπτυγμένη δεξιότητα στον λόγο, είναι συνεχώς ευδιάθετοι και τους χαρακτηρίζει μια πλήρης έλλειψη φόβου για τους άλλους ανθρώπους. Κατά συνέπεια περιγράφονται ως "ψυχή του πάρτι", τρομερά κοινωνικοί και από μικρή ηλικία ακόμα μπορούν να πλησιάσουν και να μιλήσουν στον καθένα αδυνατώντας ορισμένες φορές να είναι επιφυλακτικοί πριν ανακαλύψουν τις προθέσεις του άλλου. Αρκετά επικίνδυνο τούτο σε μικρό παιδί, δεν νομίζεις; 

Άτομα με σύνδρομο Williams πολλές φορές παρουσιάζουν υπερευαισθησία στον ήχο και μεγάλο ποσοστό από αυτούς έχουν "απόλυτο αυτί", δηλαδή μπορούν να αναγνωρίσουν και να αναπαράγουν ακριβώς τη συχνότητα ενός ήχου χωρίς πρώτα να πρέπει να ακούσουν άλλον ήχο ώστε να εξάγουν συμπέρασμα μέσω συσχετίσεως.

Πέραν του αστείου ή του σοκαριστικού των παραπάνω, το θέμα της ψυχικής υγείας και της ψυχιατρικής διάγνωσης είναι ένα θέμα πολύ παρεξηγημένο. Θα μπορούσαμε ώρες ατελείωτες να αναλύουμε κατά πόσο οι διαγνώσεις και τα χαπακώματα είναι έγκυρα (η γνώμη του αρθρογράφου είναι ότι αποτελούν την τελευταία λύση ΑΝ όντως υπάρχει πρόβλημα), τι κριτήρια πρέπει να πληροί κάτι για να θεωρηθεί ψυχική πάθηση και... πόσο χάφτης και χέστης είναι γενικά ο κόσμος με αυτά τα θέματα.

Ουκ ολίγες φορές "άγχη", "καταθλίψεις" και "διαταραχές προσοχής" διαγιγνώσκονται ελαφρά τη καρδία και τα χάπια συνταγογραφούνται με την σέσουλα χωρίς ο "ασθενής" καν να ψάχνει αν όντως είναι απαραίτητα, και ουκ ολίγες φορές πάλι τέτοια θέματα αποτελούν "ταμπού" ή "ντροπή" σε σχέση με άλλες παθήσεις του σώματος. Το παρόν όμως άρθρο ούτε δοκίμιο περί ψυχιατρικής είναι ούτε ηθικοπλαστικό χαρακτήρα έχει, οπότε μπορείς να το δώσεις να το διαβάσουν φίλοι σου άφοβα χωρίς να βαρεθούν ή να προβληματιστούν, είναι ελαφρύ σαν γιαουρτάκι 0%. Κυνικός λοιπόν, όπως πάντα ο αρθρογράφος, σας λέει: "Ας προσέχατε!" και σας εύχεται -ως την επόμενη Παρασκεύη- "Καλά μυαλά".

Ψυχοκατανάγκες του κερατά, ε, ψυχοκατανάγκες!

 

Το αυθεντικό άρθρο μπορεί να βρεθεί ΕΔΩ