Φόλες: Συμπτώματα και Αντίδοτα

Από τη μια είναι ικανός για τα καλύτερα - σκέψου εδώ κάποιο ίνδαλμα σου σε οποιονδήποτε τομέα, από την άλλη είναι ικανός για τα χειρότερα: ένα εύρος από Charles έως Shirley Manson και από Ghandi έως Propagandhi. Κάπου εδώ θα σταματήσω τα πορδοφιλοσοφήματα επιπέδου "πρώτης γυμνασίου στην καλύτερη", τα οποία γενικεύουν αφήνοντας απέξω άλλες δραστηριότητες του ανθρώπου (βλέπε τέχνη, φιλοσοφία), και θα περάσω σε μια ιδιαίτερα συμπαθητική κλάση υπανθρώπων. Αυτούς που ρίχνουν φόλες σε ζώα. Για να μην παρεξηγηθώ, με τους κατά συρροήν δηλητηριαστές ανθρώπων δεν τραβάω κανένα ιδιαίτερο ζόρι αν το κάνουν με γούστο, επιμονή και παράξενα δηλητήρια, τότε το θεωρώ "artform" ναούμ' και αυτούς "performers" ναούμ' στο τετράγωνο.

Ο φόλας μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε. Από βλαχαδερό μέχρι "της υψηλής κοινωνίας". Από ανάπηρος αλφικός ομοφυλόφιλος γύφτος έως πλήρως καλουπωμένος στα κοινωνικά πρότυπα καθηγητής ("o άνδρας που θα ήθελε η μαμά σου να φέρεις σπίτι" αν είσαι gay αγόρι), από εύγλωττος και γλυκομίλητος έως ικανός να αρθρώσει μόνο βαρβαρικά δίφθογγα και αυτά παρατεταμένα - καταδεικνύοντας ότι κάποτε στην ζωή του πέρασε βαρβάτη εγκεφαλική ανοξία.

Δεν μπορείς να τον ξεχωρίσεις απο την κοψιά του. Γιατί να θες να τον ξεχωρίσεις όμως; Μα τί -ρητορική- ερώτηση είναι αυτή! Για να παίξεις λίγο μαζί του! Με ποιο τρόπο; Με το να του δώσεις μια κουταλίτσα από το δικό του φάρμακο! Έρευνες δείχνουν, ο κόσμος λέει, συμφωνούν οι ειδικοί, και ας-σκεφτεί-κάποιος-επιτέλους-τα-παιδιά-μας πως ο καλύτερος μεζές για τον φίλτατο φόλα είναι αυτό που μόλις δόλωσε και πέταξε για να το φάνε γλυκούλικα ζωάκια (όπως πλάτυποι, sloth και λοιπά ωραία).

Προτού όμως εξαναγκάσεις με δίκαννο τον τυπά που είδες να πετάει τροφή στα ζώα της γειτονιάς να σκύψει στα τέσσερα και να την φάει (διττό τούτο), πρέπει να μπορείς να τον διακρίνεις. Να το μυστικό: δεν τον ξεχωρίζεις εσύ, τον ξεχωρίζουν τα ζώα. Κατα πάσα πιθανότητα ο φόλας το έχει κάνει σπόρ το θέμα, όσα ζώα έχουν φάει από αυτόν... δεν έχουν ξαναφάει, σαπίζουν σε κάποιο χαρτόκουτο θαμμένα στην αυλή σου ή τα περιμαζεύει ο δήμος για πέταμα στις χωματερές. Ως συνέπεια τούτου έχε τα μάτια σου ανοιχτά για τύπους με σακουλάρες φαΐ, που όμως δεν τους πλησιάζουν ζώα. Αντίθετως, ο βλαμμένος με το σπόρ ταΐσματος αδέσποτων είναι θέαμα, είναι τσίρκο το άτομο! Με το που πατήσει το πόδι του στην γειτονιά, ορμάνε πάνω του -αν δεν τον έχουν ήδη ακολουθήσει ώς εκεί- σκύλοι, γάτες, ιπποπόταμοι, αρουραίοι με φτερά,  peasants, pigs and astronauts! Από αυτόν τα ζωάκια έχουν φάει και έχουν ξαναφάει άπειρες φορές τον μισθό του σε κροκέτες, οπότε έχουν μάθει να τον ξεχωρίζουν από την μυρωδιά των παπουτσιών του, τον ήχο του βηματισμού του και τον τριγμό που κάνουν τα σιδεράκια του στα δυο χιλιόμετρα.

Mετά από τον εντοπισμό του πρώτου, τα πράγματα είναι απλά: τον πλησιάζεις με το δίκαννο που ΠΑΝΤΑ πρέπει να κουβαλάς μαζί σου και με συνοπτικές διαδικασίες τον αναγκάζεις να φάει μέρος ή ακόμα καλύτερα όλη την σακούλα με τις λιχουδιές που με τόσο κόπο και φροντίδα προετοίμασε. Τώρα, δεν έχεις παρά μόνο να περιμένεις υπομονετικά, αλλά με υποβόσκουσα διακαή αγωνία, τα πρώτα συμπτώματα - εννοείται πως είσαι τόσο αρρωστάκι ώστε να κάτσεις να δεις όλη την εξέλιξή τους!

Τα συμπτώματα που θα παρουσιάσει δεν διαφέρουν από αυτά που παρουσιάζουν και τα ζώα που έχουν φάει την φόλα, με την διαφορά ότι τα  ζώα δεν μπορούν ούτε να σου πουν πόσο πονάει, ούτε πρόκειται να σε μηνύσουν αν επιζήσουν. Αν και υπάρχει σχετική νομοθεσία, ο νόμος συνήθως τις έχει γραμμένες τις καταγγελίες - ιδίως αν τις κάνει κατοικίδιο. Τι συμπτώματα είναι όμως αυτά; Εξαρτάται απο τον τύπο της φόλας και τώρα που τσίμπησες την φόλα που σου έριξα, πάμε να δούμε λίγο τι είναι οι φόλες, τι τύποι υπάρχουν και ποια τα συμπτώματα σε ζώα και ανθρώπους.

Ως φόλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί οτιδήποτε σε δηλητηριώδη δόση. Προσοχή εδώ: η δόση είναι που κάνει το δηλητήριο, αυτό που ονομάζεται "δηλητήριο" στην καθομιλουμένη είναι απλά μια ουσία της οποίας η τοξικότητα είναι εμφανής σε μικρή δόση. Ως δηλητήρια έναντι ανθρώπων και λοιπών ζώων έχουν χρησιμοποιηθεί χιλιάδες ενώσεις, από βαρέα μέταλλα (πολύ άσχημη δηλητηρίαση) έως αλκαλοειδή, όπως νικοτίνη και στρυχνίνη. Το καλό (στην συγκεκριμένη περίπτωση της φόλας) είναι ότι πολλά "υπερβολικά επικίνδυνα" δηλητήρια δεν είναι ευρέως διαδεδομένα και δεν μπορεί να τα βρει ο κάθε λαλάκης που ξεκινάει να δηλητηριάσει ζώα. Κυρίως τρεις τύποι φόλας κυκλοφορούν στην πιάτσα: φόλα βασισμένη σε οργανοφωσφορικά, φόλα βασισμένη σε αντιπηκτικά και φόλες μηχανικού τραύματος.

Οργανοφωσφορικές φόλες

Αποτελούν τον συνηθέστερο τύπο φόλας. Αυτές οι φόλες βασίζονται σε οργανικές ενώσεις που περιέχουν φωσφόρο όπως παραθείο, μαλαθείο, χλωρπύριφος και άλλες. Χρησιμοποιούνται κατά κόρον ως εντομοκτόνα για γεωργική χρήση οπότε είναι σχετικά εύκολα προσβάσιμα.

Πώς λειτουργούν;

Οι συγκεκριμένες ενώσεις είναι αρκετά τοξικές. Πόσο τοξικές; Τόσο ώστε τα περισσότερα αν όχι όλα νευροτοξικά αέρια για πολεμική χρήση να ανήκουν στην κατηγορία των οργανοφωσφορικών ενώσεων (Sarin, VX - ναι από την ταινία "Ο Βράχος", Soman, Novichok και άλλα). Από άποψη βιοχημική, αποτελούν αναστολείς της ακετυλοχολινεστεράσης, του ενζύμου που διασπά τον νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη. Η ακετυλοχολίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής ο οποίος παίρνει μέρος σε πάρα πολλές λειτουργίες του σώματος όπως στην μνήμη και την εγκεφαλική λειτουργία και στις κινήσεις των μυών και των σπλάχνων.

Κατά συνέπεια ορισμένες ουσίες όπως η τακρίνη, η υπερζίνη-Α και η γκαλανταμίνη που δρουν ως αναστολείς της ακετυλοχολινεστεράσης αποτελούν φάρμακα, π.χ., σε παθήσεις όπως το Alzheimer, για βελτίωση της μνήμης. Η διαφορά ανάμεσα στο φάρμακα αυτά και στα αέρια νεύρων ή τα εντομοκτόνα, είναι το πόσο ισχυρά αναστέλλουν (μπλοκάρουν) την δράση του ενζύμου και αν την αναστέλλουν αναστρεπτά ή αν καταστρέφουν πλήρως το ένζυμο. Συνήθως τα εντομοκτόνα και τα αέρια νεύρων την αναστέλλουν ισχυρά ακόμα και μόνιμα.

Όταν ο φίλος μας ο φόλας φάει την φόλα που έριξε...

...θα του συμβούν πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα. Οι νευρικές του συνάψεις θα πλημμυρίσουν με τον νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη, διότι θα έχουμε απενεργοποιήσει το ένζυμο που καταστρέφει αυτόν τον νευροδιαβιβαστή! Αυτό που θα ακολουθήσει, και το γνωρίζουμε καλά διότι ως ανθρώπινο είδος έχουμε προϊστορία στις μαλακίες, είναι το τοξικό σύνδρομο SLUDGE (Salivation, Lacrimation, Urination, Defacation, Gastrointestinal symptoms, Emesis) ή αν προτιμάς να στο πω αλαμπουρνέζικα θα δεις εκτεταμένη ενεργοποίηση του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος (PNS). Μισή ώρα μετά τη λήψη της φόλας θα αρχίσει να διαμαρτύρεται πως δεν νιώθει καλά (!), πως πονάει το κεφάλι του και πως νιώθει κουρασμένος.

Θα αρχίσουν να το τρέχουν τα σάλια σε μορφή αφρών, θα αρχίσουν να τρέχουν δάκρυα, και θα ξερνάει σαν το γατί, μια εικόνα που θα σου θυμίσει το αρκετά προσφιλές στην κοπέλα σου gagging. Δεν θα αργήσει να χεστεί πάνω του -κυριολεκτικά- προτού έρθουν απολαυστικά επίπονοι σπασμοί, τρομερός πόνος στην κοιλιά και δυσκολία στην αναπνοή. Αν έχεις καλό, δυνατό χέρι και μπορείς να του κρατήσεις το κεφάλι σταθερό καθώς σπαρταράει, για να κοιτάξεις μέσα στα μάτια του (λένε είναι ο καθρέφτης της ψυχής!). Θα παρατηρήσεις πως πιθανότατα οι κόρες του -όχι αυτές που πρόκειται να βιάσεις αφότου τελειώσεις μαζί του, οι άλλες- έχουν μικρύνει, ένα φαινόμενο που ονομάζεται μύση. Παρακάτω, το Zyklon B παραμυθάκι το ξέρουμε, "θα πεθάνει βασανιστικά αργά", με τρελούς σπασμούς, μέσα σε διάστημα 4-7 ωρών - οπότε θα έχεις όση ώρα θες για να τραβήξεις αναμνηστικές φωτογραφίες κρατώντας τον στην αγκαλιά σου και κάνοντας γκριμάτσες.

Υπάρχει αντίδοτο;

Αντίδοτο; Αχού το! Το πιάσανε οι πονοψυχιές του! Εκτός φυσικά αν διαβάζεις το μυαλό μου, και θες να αναστρέψεις το δηλητήριο, ώστε να του δώσεις να φάει ακόμα μια φόλα και να έχεις διπλάσιο χρόνο φωτογράφησης του θεάματος, άπαξ και πάνω στην πρώτη φορά τελείωσες τις μπαταρίες της κάμερας σου. Μια πρώτη αντιμετώπιση θα ήταν χορήγηση ενεργού άνθρακα και πρόκληση εμετού, μια ελαφριά πλύση στομάχου. Κάτι τέτοιο όμως λειτουργεί βέλτιστα μόνο το πρώτο μισάωρο, όταν δηλαδή δεν έχει απορροφηθεί μεγάλη ποσότητα στο αίμα.

Αν έχει περάσει ώρα τότε πάμε για αντίδοτο. Το αντίδοτο είναι η ατροπίνη, μια ουσία που έχει αντιχολινεργική δράση και περιέχεται σε φυτά όπως μπελαντόνα, μανδραγόρα, ντατούρα και φυσικά σε καθαρή μορφή στο φαρμακείο. Προσοχή εδώ! Και η ατροπίνη είναι δηλητήριο και παράγει τα αντίθετα συμπτώματα από ότι τα οργανοφωσφορικά: ξηροστομία, διαστολή κόρης, χαλάρωση των μυών κτλ. Η ατροπίνη ΔΕΝ δρα πάνω στο ένζυμο αλλά δρα πάνω σε υποδοχείς ακετυλοχολίνης, τους "μπλοκάρει" και εμποδίζει την εξτρά -στην περίπτωσή μας- ακετυλοχολίνη να κάτσει πάνω τους και να τους ενεργοποιήσει. Στην περίπτωση των ζώων που τα πας στον κτηνίατρο δηλητηριασμένα, ο κτηνίατρος δεν γνωρίζει α) πόσο δηλητήριο έφαγε, β) πιο οργανοφωσφορικό ήταν και γ) πόσο έχει περάσει στο αίμα. Αυτό λοιπόν που κάνει είναι "titration", "τιτλοδότηση", δηλαδή: χορηγεί μικρές ποσότητες ατροπίνης, περιμένει, χορηγεί και άλλο μέχρι να πάψουν τα συμπτώματα.

Αντιπηκτικές φόλες

Όχι, δεν έχουν καμία σχέση με το πήξιμο που τρως στην δουλειά, στον στρατό ή το σαββατόβραδο αν δεν έχεις πού να πας. Έχουν να κάνουν με την πήξη του αίματος. Οι αντιπηκτικές φόλες από χημική άποψη περιέχουν κουμαρίνες, ενώσεις σαν την βαρφαρίνη, που χρησιμοποιούνται φαρμακευτικά για την αντιμετώπιση θρόμβων στους ανθρώπους και προφυλακτικά σε άτομα με τάση για εγκεφαλικό και έμφραγμα. Εκτός αυτού, χρησιμοποιούνται και ως ποντικοκτόνα, ουσιαστικά είναι ο κύριος τύπος ποντικοκτόνου που κυκλοφορεί στην αγορά. Kυκλοφορούν αρκετές "ανάλογες ουσίες", με μια στροφή προς πιο δραστικές και  με μεγαλύτερη ημιζωή κουμαρίνες, διότι τα ποντίκια μπορούν να αποκτήσουν ανοχή στην βαρφαρίνη που είχε χρησιμοποιηθεί ως κλασσικό ποντικοκτόνο.

Πώς λειτουργεί;

Οι κουμαρίνες και τα ανάλογά ασκούν την αντιπηκτική τους δράση μέσω αναστολής των σχετιζόμενων με την βιταμίνη Κ παραγόντων πήξεως του αίματος Χ, ΙΧ, VII και προθρομβίνης, και των πρωτεΐνών S, C και Z. Bottomline, όσο εξωγήινοι και να σου ακούγονται αυτοί οι παράγοντες, πολύ απλά σημαίνουν πως κάνουν το αίμα σου νεράκι, δεν πήζει με τίποτα. Ο τρόπος που σε σκοτώνει είναι αρκετά άσχημος: έχεις παρατηρήσει π.χ., τη γιαγιά σου που παίρνει "αντιπηκτικά για την καρδιά", πως ορισμένες φορές έχει μεγάλες μελανιές; Η υπερδοσολογία αντιπηκτικών σε σκοτώνει σε διάστημα ημερών, οπότε είναι σχετικά ύπουλη, μέσω εσωτερικής αιμορραγίας.

Όταν με το καλό ταίσεις τον φιλαράκο μας την φόλα του...

...θα έχεις χρόνο να πας για ψώνια και να κλείσεις εισιτήριο για τις Μαλβίδες νήσους. Τα πρώτα συμπτώματα που θα εμφανίσει είναι μελανιές σε όλο του το σώμα που αργά, αλλά σταθερά θα εξελιχθούν σε αιμορραγία από κάθε τρύπα του σώματός του: μάτια, μύτη, πρωκτός, όλα μέσα! Επίσης τα παραπάνω τα συνοδεύουν ταχυκαρδία, σόκ, αρχική διέγερση και δίψα ακολουθούμενη απο κατατονία.

Υπάρχει αντίδοτο;

Ναι, είναι κρυμμένο μέσα στο τι παράγοντες αναστέλλει. Είναι "σχετιζόμενοι με την βιταμίνη Κ", οπότε το αντίδοτο είναι η βιταμίνη αυτή. Αν και αρκετά άσχημη δηλητηρίαση, συνήθως έχεις περισσότερο χρόνο για να χορηγήσεις το αντίδοτο από ότι στις δηλητηριάσεις με τα οργανοφωσφορικά. Η πλύση στομάχου είναι κάτι που θέλει πολύ προσοχή εώς αποφυγή αν έχει απορροφηθεί αρκετό απο το δηλητήριο, διότι οποιαδήποτε τέτοια παρέμβαση μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη εσωτερική αιμορραγία.

Φόλες μηχανικού τραύματος

Είναι η φόλα επιλογής του ατόμου που έχει αναγάγει την "αρχιδιά" σε υπέρτατη αξία, δείγμα μεγάλου σαδισταρά. Στα χωριά παλιά αυτούς τους μουνούχιζαν καλού κακού, από φόβο μην είναι κληρονομικό. Σε άλλα, πιο πολιτισμένα χωριά, τους σούβλιζαν και καίγανε το πτώμα διότι είχαν πάρει πρέφα πως εκτός από κληρονομικό είναι και μεταδοτικό. Σε απλά ελληνικά οι "φόλες μηχανικού τραύματος" είναι φόλες με αιχμηρά αντικείμενα μέσα όπως π.χ., τριμμένο γυαλί. Αν και η απλούστερη φόλα από άποψη υλικών, θέλει ένα άτομο με πραγματική πώρωση και σκατοψυχιά για να τις φτιάξει, να κάτσει δηλαδή να ασχοληθεί με όλη τη διαδικασία του να τρίψει το γυαλί τόσο ώστε να καταπίνεται εύκολα αλλά να σκίζει εξίσου καλά και μετά να το πλάσει προσεχτικά και στοργικά σε κεφτέδες για τα αδέσποτα της γειτονιάς.

Πως λειτουργεί;

Σε σκίζει εσωτερικά, Sherlock! Σου κάνει οισοφάγο, στομάχι και έντερα σερπαντίνες. Είναι κάτι σχετικά ανάλογο με το να πιεις κεζάπι ή καυστική σόδα που λέγαμε στο άρθρο που αφορά την αυτοκτονία. Αν είναι τα σωματίδια των αιχμηρών αντικειμένων είναι αρκετά μικρά τα συμπτώματα θα αρχίσουν μαζί με την χώνεψη πάνω στο μισάωρο με μια ώρα.

Ο φίλος μας ο φόλας...

...θα αρχίσει να έχει κάποιες ενοχλήσεις στο στομάχι του, δώσε του Maalox αν θες να σπάσεις πλάκα, δεν θα του κλάσει μια! Δεν θα αργήσει να διπλωθεί στο πάτωμα σφαδάζοντας από τους πόνους, παρακαλώντας να τον βοηθήσεις. Κάνε το καλό και δώσε του σιρόπι ιπεκουάνας ή οποιοδήποτε άλλο εμετικό. Καθώς βγαίνουν τα γυαλιά από το στομάχι του θα τον σκίσουν δεύτερη φορά αποτελειώνοντας τη δουλειά της πρώτης. Αν δεν έχεις εμετικό -που να τρέχεις τώρα σε φαρμακεία για τον κάθε βλάκα- μη μασάς, πιθανότατα θα σε βοηθήσει ξερνώντας μόνος του. Θα αργήσει κάμποσες ώρες να πεθάνει από εσωτερική αιμορραγία, με αφόρητους πόνους.

Υπάρχει αντιδοτο;

Ευτυχώς όχι αν το έχει φάει ο φόλας, δυστυχώς όχι αν το έχει φάει το ζωάκι σου. Εδώ δεν μπορείς να κάνεις και πολλά, πάνε τον φόλα στον κτηνίατρο, αν αλλάξεις γνώμη και δεν θες να πεθάνει και... βλέποντας και κάνοντας. Θα προσπαθήσει να βγάλει τα γυαλιά απο το στομάχι και ίσως το έντερο, αλλά το πρόβλημα είναι πως αυτού του τύπου η φόλα προκαλεί εκτεταμένα εσωτερικά τραύματα και αφήνει πολύ λίγες επιλογές πέραν του "έκανα ό,τι μπορούσα, θα δούμε πως θα εξελιχθεί".

Με όλα τα παραπάνω βάζω στοίχημα πως άνοιξε η καρδούλα σου μπουμπούκι! Θα κλείσεις το αρθράκι όμορφα και ωραία, ίσως να το προτείνεις σε κανέναν φίλο σου και θα πας στο επόμενο άρθρο του Fridge ή στην επόμενη ιστοσελίδα. Αν είναι να κρατήσεις δυο βασικά πραγματάκια από τα παραπάνω, αυτά είναι:

• πρώτον το να μάθεις τα συμπτώματα της κάθε φόλας και τον τρόπο αντιμετώπισης και
• δεύτερον να επιβεβαιώσεις για ακόμα μια φορά πόσο "ζώα" μπορούν να γίνουν οι άνθρωποι.

 
Υπόψιν, τα παραπάνω είναι σχετικά "ανθρώπινοι" τρόποι θανάτωσης, αν τα συγκρίνεις με κρεμάσματα σκύλων, σούβλισμα με ξυλάκι από σουβλάκι (!), ροπάλιασμα, κόψιμο ποδιών, κόψιμο του κάτω σαγονιού κτλ. . Ναι, δεν τα βγάζω από το κεφάλι μου, έχουν όντως γίνει και έχουν περιγραφεί τόσες φορές να συμβαίνουν, πράγμα που δεν αφήνει αμφιβολία ότι αυτοί που το κάνουν προφανέστατα παίρνουν ευχαρίστηση από το hobby τους. Σκέψου εδώ απλά πως το μόνο που τους εμποδίζει να βγάλουν τέτοια γούστα πάνω και σε ανθρώπους -αν δεν σε συγκινεί η κακομεταχείριση των ζώων- είναι το ότι φοβούνται τον νόμο, ότι θα γίνει χαμός αν κάνουν κάτι τέτοιο σε έναν άνθρωπο, ενώ στην περίπτωση των ζώων η νομοθεσία αδρανεί ασχέτως του ότι υπάρχουν ποινές φυλάκισης για βασανισμό ή θανάτωση ζώου.

Κάνε μου λοιπόν μια χάρη: βγες με την καραμπίνα σου και ένα πανί ποτισμένο με χλωροφόρμιο, απήγαγε έναν "τοιούτο ζωόφιλο" και... απάντησε σ' αυτό το άρθρο αφήνοντας ένα μήνυμα λέγοντάς μου πού τον έχεις. Αν είσαι καλό παιδί, θα σε αφήσω να συμμετάσχεις στο τζέρτζελο, θα τον έχουμε λυμένο όμως, για να είναι και λίγο challenging η φάση, οπότε πάρε τα μέτρα σου. Δώρο η μαγνητοσκόπηση του event και σουβενίρ σε φορμόλη μέλους του σώματός του της επιλογής σου!

Το αυθεντικό άρθρο μπορεί να βρεθεί ΕΔΩ