Ο Μεταξάς ίδρυσε το Ι.Κ.Α. και την Εργατική Εστία και θέσπισε το οκτάωρο. Ο Μεταξάς έτριξε τα δόντια στους δανειστές της χώρας και πέτυχε τη διαγραφή μέρους του χρέους της. Ο Μεταξάς υπήρξε μεγάλος ηγέτης και πατριώτης με λαϊκό έρεισμα. Όχι, δεν βρέθηκε κανένας να πει, ότι ο Μεταξάς σκότωσε το καταραμένο φίδι.
Φαντάζομαι, όμως, ότι, αν αρχίσει κάποιος να το διαδίδει, θα βρεθεί πολύς κόσμος πρόθυμος να τον πιστέψει.
Στα σοβαρά, τώρα, η ιστορία είναι γεμάτη από αρκετές πηγές, ώστε να κατανοεί κανείς, τι κούφια λόγια είναι αυτές οι ρητορείες περί δημοφιλούς και με σπουδαίο έργο Μεταξά και αρκετοί ιστορικοί και δημοσιογράφοι έχουν φροντίσει εδώ και χρόνια να αποδομήσουν τους γνωστούς μύθους γύρω από το εν λόγω πρόσωπο, που κυβέρνησε δικτατορικά τη χώρα μας για πέντε χρόνια με την αμέριστη συνδρομή του Γεωργίου του Β’, έσυρε στις φυλακές και τα ξερονήσια χιλιάδες αντιφρονούντες, έκλεισε εφημερίδες και περιοδικά και, παρά την αναγκαστική συμπόρευσή του με την Αγγλία, δεν έκρυψε ποτέ το θαυμασμό του για το φασισμό και το ναζισμό, αν κρίνουμε από την ίδρυση και λειτουργία της ΕΟΝ, την υιοθέτηση του φασιστικού χαιρετισμού και την προσωπολατρεία του με «αυθόρμητες εκδηλώσεις εργατικών συνδικάτων (των οποίων τη λειτουργία είχε απαγορεύσει) και απλών πολιτών.»
Η «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», όμως, επέλεξε να εντάξει στη σειρά βιβλίων της με τίτλο «ΗΓΕΤΕΣ», πλάι στον Περικλή, τον Χαρίλαο Τρικούπη, τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ένα πρόσωπο που δεν εξελέγη πρωθυπουργός της χώρας μετά από εκλογές, κυνήγησε, φυλάκισε και εξόρισε χιλιάδες Έλληνες πολίτες και ουδέποτε προσποιήθηκε, ότι είναι δημοκράτης. Και γεννάται το ερώτημα, κατά πόσο ευσταθεί επιστημονικά αυτή η άγαρμπη σημειολογικά ενέργεια, ως, επίσης, ποια κριτήρια χρησιμοποιήθηκαν γι’ αυτή την επιλογή.
Εδώ και πολλά χρόνια καλλιεργείται εντέχνως μια παραπλανητική εικόνα του Ιωάννη Μεταξά από περιθωριακούς αρχικά κύκλους, που τον παρουσιάζουν ως δήθεν λαοφιλή ηγέτη και πατριώτη, ο οποίος ωφέλησε το λαό του. Πρόκειται για γνωστά κείμενα, που κυκλοφορούν σε έντυπη μορφή σχεδόν από την επομένη του θανάτου του Μεταξά αλλά και στο διαδίκτυο και διαδίδονται με χαρακτηριστική ευκολία σε ένα λαό ως επί το πλείστον αμόρφωτο και επιρρεπή σε ανιστορικές θεωρίες. Τα κείμενα αυτά έχουν εμφανιστεί σε πολλές περιστάσεις, από τις συγκεντρώσεις των τεταρτοαυγουστιανών του κ. Πλεύρη πατρός και τα έντυπα και τις ιστοσελίδες της Χρυσής Αυγής μέχρι τις πλατείες, προ τριετίας, στις συγκεντρώσεις των αγανακτισμένων και όχι σε παρέες ακροδεξιών. Από την «ιστορική» αυτή θεώρηση, φυσικά, απουσιάζουν ο Μανιαδάκης, το ρετσινόλαδο, οι εξορίες, η υιοθέτηση φασιστικών προτύπων, το μίσος για τον κοινοβουλευτισμό και πολλά άλλα. Οι κανόνες της αγιογράφησης ενός προσώπου είναι αυστηροί, ώστε να καταδειχθεί, ότι δήθεν ο Μεταξάς δεν ήταν κάποιος απεχθής δικτάτορας, και να πειστεί ο κόσμος, ότι οι επίγονοί του (παρά τις επιμέρους διαφορές ανάμεσα στο Μεταξά και τη Χ.Α.) δεν είναι κάποια ανθρωπόμορφα τέρατα και μοιράζονται τις ιδέες ενός ανθρώπου, επί των ημερών του οποίου η Ελλάδα ευημερούσε σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στις μέρες μας και, ειδικότερα, μετά τη Μεταπολίτευση. Κάπως έτσι, ο μύθος του «πατριώτη» και «ηγέτη» Μεταξά παίρνει τη θέση του δίπλα στο μύθο των «εντίμων» απριλιανών στο συλλογικό υποσυνείδητό μας.
Το φαινόμενο, όμως, έχει ξεπεράσει το επίπεδο των περιθωριακών εντύπων ή των εκδηλώσεων από ανθρώπους συγκεκριμένου πολιτικού χώρου ή σε πλήρη σύγχυση αναφορικά με τη ιστορική πραγματικότητα και έχει φτάσει μέχρι την εκπαίδευση, όπου κατά διαστήματα έχουν εμφανιστεί ιστορικά βιβλία, τα οποία αναφέρουν το Μεταξά ως ιδρυτή του Ι.Κ.Α., ή ακόμα και πανεπιστημιακοί καθηγητές, οι οποίοι διδάσκουν και γράφουν για την υποτιθέμενη κοινωνική και φιλεργατική πολιτική του Μεταξά. Ακόμα και αυτά τα αποσπάσματα από τη γενικότερη πολιτεία του εν λόγω προσώπου αρκούν, για να πειστεί ο πολύς κόσμος για το θετικό πρόσημο της πολιτείας του. Φυσικά, στα σχολικά μας χρόνια χορτάσαμε από ύμνους για την αναμφισβήτητη αντίσταση της χώρας απέναντι στους Ιταλούς. Και ποιός προετοίμασε τη χώρα για το σκοπό αυτό; Ο Μεταξάς! Κουβέντα για καταπίεση και εξορίες! Και μετά απορούμε, γιατί ο κόσμος πιστεύει στα περί καλού δικτάτορα.
Στην πραγματικότητα, σε μια εποχή, όπου στον ανεπτυγμένο κόσμο ο κανόνας ήταν οι κοινοβουλευτικές δημοκρατίες και όχι οι δικτατορίες, η παρουσίαση του Μεταξά ως ηγέτη, τη στιγμή που ουδέποτε αυτός απέκτησε λαϊκό έρεισμα και, όσες φορές συμμετείχε σε βουλευτικές εκλογές, συνετρίβη, ως, επίσης, από την πολιτεία του δεν έμεινε κάποια θετική επίδρασή του στις μάζες, όπως π.χ. συνέβη με τον Τρικούπη ή το Βενιζέλο ή τον Καραμανλή (χωρίς να αγνοούνται οι μελανές σελίδες του βίου τους), δείχνει όχι μόνο την περιφρόνηση των κριτηρίων, βάσει των οποίων πρέπει να αξιολογείται ένα πρόσωπο, αλλά και την άμβλυνση των αντοχών της κοινωνίας μας απέναντι στην παραφιλολογία και τον ανορθολογισμό. Αντί, δηλαδή, να επικρατήσει η ψυχρή ιστορική αποτίμηση της διαδρομής ενός ιστορικού προσώπου, η οποία θα οδηγούσε στην κατάταξή του μακρυά από άλλα πρόσωπα με περισσότερο σεβασμό στη δημοκρατία και με ισχυρές βάσεις στην ελληνική κοινωνία, προτιμήθηκε η επιπόλαιη ένταξη ενός δικτάτορα στην κατηγορία των ηγετών μαζί με τα παραπάνω πρόσωπα, παρά την απουσία κοινών χαρακτηριστικών μεταξύ τους και τις αγριότητες του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου.
Γίνεται, νομίζω, σαφές, ότι, την επόμενη φορά, που θα ακούσουμε από τη Χρυσή Αυγή ή κάποιο άλλο κόμμα ή ομάδα προσώπων ή φυσικά πρόσωπα να υμνούν το εν λόγω ιστορικό πρόσωπο για το έργο του και θα βλέπουμε τα ποσοστά της ακροδεξιάς στη χώρα μας να παίρνουν την ανιούσα, θα ξέρουμε, ποιος, μεταξύ άλλων, έβαλε το λιθαράκι του στην ανέγερση αυτού του μύθου. Και δεν έχει σημασία, αν, τελικά, το περιεχόμενο του βιβλίου περιγράφει με ιστορική ακρίβεια τη ζωή και την πορεία ενός από τους πολλούς δικτάτορες, που γνώρισε ο τόπος μας, διότι οι πολλοί θα θυμούνται, ότι μια ιστορική και ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδα τον ενέταξε στην ίδια κατηγορία με τον Περικλή, τον Τρικούπη, τον Ελ. Βενιζέλο και τον Κων. Καραμανλή. Και αυτό σημειολογικά ενέχει τον ίδιο κίνδυνο με ένα υμνητικό βιβλίο για το εν λόγω πρόσωπο.
