Black Light: Καθημερινά αλλά και απρόσμενα αντικείμενα που φθορίζουν κάτω απο UV!

Black Light: Καθημερινά αλλά και απρόσμενα αντικείμενα που φθορίζουν κάτω απο UV!

(To Zyklon B γράφει την στήλη Sci-Zophrenia στο Fridge.gr)

Ακίνδυνο, ελαφρύ και σχετικά μικρό -για δεδομένα Sci-zophrenia- το σημερινό άρθρο φιλοδοξεί να πλύνει τους οφθαλμούς σου με ενδιαφέρουσες και φαντεζί εικόνες! Ο λόγος για αντικείμενα , ορισμένα καθημερινά, που κάτω από την ακτινοβολία UV, σαν αυτή που παράγουν τα blacklight, φθορίζουν και προσφέρουν κάμποση χαρά σε ιδιώτες σαν και την πάρτη σου. Μη μασάς από προσβολές, πάρε το με την νεοελληνική έννοια, και ψάξε να δεις τι φθορίζει σπίτι σου - ίσως εκπλαγείς!

Σκορπιοί

 

Ναι, οι σκορπιοί γενικά φθορίζουν κάτω από UV, ενώ υπάρχουν αντίστοιχες φήμες για τους Ιχθείς, τους Υδροχόους και τους Ταύρους. Το παραπάνω φακτάκι μπορεί να χρησιμοποιηθεί -μάλιστα προτείνεται- για εντοπισμό σκορπιών το βράδυ στην εξοχή: ένας φορητός UV φακός αρκεί για να δεις αυτές τις υπέροχες υπάρξεις να φθορίζουν μ' ένα κυανοπράσινο όμορφο χρώμα! Για ποιο λόγο οι σκορπιοί διαθέτουν αυτή την ιδιότητα δεν είναι γνωστό: υπάρχουν υποθέσεις πως αυτό το φαινόμενο μπορεί να τους προφυλάξει από μέρος της UV που δέχονται από τον ήλιο ή λίγο πιο ενδιαφέρουσες υποθέσεις, πως ίσως ο σκορπιός μπορεί να "δει" στο υπεριώδες με όλο του το σώμα!

Το ακόμα πιο ενδιαφέρον, όσον αφορά τον φθορισμό τους, είναι η ουσία που τον παράγει: για τον φθορισμό οφείλεται η παρουσία βήτα-καρβολινών στους εξωσκελετούς τους, και σε μικρότερο βαθμό η παρουσία κάποιων κουμαρινών! Δεν σε ενθουσιάζει; Μάλλον τότε δεν γνωρίζεις τι είναι οι βήτα-καρβολίνες (beta carbolines) - ψάξε τις στο google μέχρι να αρχίσεις να πέφτεις πάνω σε σελίδες με θέμα την Ayahuasca... Μπρε λες τίποτα παλαβοί να αρχίσουν να βράζουν σκορπιούς ως συμπλήρωμα της Psychotria viridis τους;

 

Μαρκαδόροι υπογράμμισης

 

Είναι οι γνωστοί μαρκαδόροι "highlighter" - εκείνοι οι μαρκαδόροι με τα πολύ έντονα "φωσφοριζέ" διάφανα χρώματα, που είχε το φλώρι στο σχολείο και υπογράμμιζε  τα σοσάκια στο βιβλίο - και πιθανότατα ένας από τους λόγους που κατάφερε να περάσει μοριάτη σχολή ενώ εσύ έγινες ψυκτικός. Αναρωτήθηκες ποτέ τι έκανε τους μαρκαδόρους υπογράμμισης να έχουν τόσο έντονο χρώμα; Aν όχι, μάλλον πολύ νωρίς σταμάτησες να αναρωτιέσαι... Ο λόγος που αυτοί οι μαρκαδόροι έχουν έντονο χρώμα είναι διότι εκτός του ότι ανακλούν μέρος του φωτός όπως όλα τα υλικά που είναι ορατά, συνάμα απορροφούν μέρος του φωτός και φθορίζουν. Τούτο φυσικά συμβαίνει και κάτω από την επίδραση UV ακτινοβολίας, πράγμα που τους κάνει ότι πρέπει για παιχνίδια με υπεριώδες φως. Χρησιμοποίησέ τους ως έχει ή ξεμόνταρέ τους και άδειασε το περιεχόμενό τους μέσα σε νερό - άνοιξε το black light και απόλαυσε!

Αν σε ενδιαφέρει και η χημική ουσία που περιέχουν και καθιστά δυνατή αυτή τους την χρήση, τότε ψάχνεις την πυρανίνη και τα ανάλογά της - ενδιαφέρον εδώ έχει πως μπορείς με αυτή να φτιάξεις λουλούδια που φθορίζουν στο UV. Τα πιο τσακαλάκια της παρέας μπορούν να δοκιμάσουν σε υδατικό διάλυμα πυρανίνης -υπό black light πάντα- να ρίξουν είτε ξύδι, είτε μαγειρική σόδα, για να παρατηρήσουν τι αλλαγές θα προκύψουν όσον αφορά την φωτεινότητα αλλά και το χρώμα του διαλύματος. Hint: Η πυρανίνη, ως χρωστική, είναι ευαίσθητη στις αλλαγές του pH. Γιατί δεν δοκιμάζεις επίσης να προσθέσεις το υλικό που έχουν μέσα αυτοί οι μαρκαδόροι σε σαπουνόνερο για να κάνεις φούσκες με αυτό;

 

Τόνικ

 

Το τόνικ, αρκετά εύκολο να βρεθεί σε σουπερμάρκετ, περίπτερα και μπαράκια, είναι ο δεύτερος καλύτερος φίλος αυτών που έχουν το τζιν για κολλητό τους στις νυχτερινές εξόδους. Κάθε καλός μπαρόβιος -που λένε και εκείνου του τύπου οι γονείς που σε προειδοποιούν μην σου ρίξει κανείς κάτι στο ποτό σου- γνωρίζει πως το τόνικ ή επί του αλκοολότερου "τζιν τόνικ" φθορίζει στο black light.

Για τον φθορισμό του τόνικ ευθύνεται η κινίνη, ένα αλκαλοειδές από τον φλοιό του δέντρου κιγχόνη (Γένος Cinchona), το οποίο φύεται κυρίως κατά Περού και Βολιβία μεριά. Πώς βρέθηκε ένα παράξενο αλκαλοειδές από παράξενο μέρος στο κοινότατο τόνικ; Αυτό έχει να κάνει με την όλη ιστορία του τι είναι το τόνικ - εν συντομία ήταν "τονωτικό", φάρμακο κατά του πυρετού και των φλεγμονών αλλά κυρίως αποτελούσε θεραπεία κατά της ελονοσίας. Τα σημερινά τόνικ είναι "ξεπλύματα" σε σχέση με το αυθεντικό φαρμακευτικό τόνικ, όσον αφορά τη συγκέντρωση κινίνης που περιέχουν - ο σκοπός τους εξάλλου είναι διαφορετικός: πλέον το απολαμβάνεις για την γεύση, ίσως να μην ξέρεις καν τι είναι η ελονοσία.

 

Πάσης φύσεως λευκαντικά

 

Όχι, το πάσης φύσεως δεν περιλαμβάνει το πάρα φύσεως, οπότε το καλό που σου θέλω άσε κάτω εκείνη την ύποπτη κρέμα που έπιασες με το που διάβασες τον τίτλο αυτής της ενότητας. Εδώ αναφερόμαστε κυρίως σε συγκεκριμένα λευκαντικά ρούχων, ορισμένες φορές και σε λευκαντικά που περιέχονται σε συγκεκριμένες οδοντόκρεμες.

Ο τρόπος που προσδίδουν την αίσθηση του "λευκότερου από λευκό" έγκειται όχι τόσο σε κάποια καθαριστική ιδιότητα (εξαιρούνται εδώ λευκαντικά με βάση την χλωρίνη ή την παραγωγή οξυγόνου) αλλά σε "τρικ" - τα προϊόντα αυτά περιέχουν μέσα ουσίες που δρουν όπως η πυρανίνη των μαρκαδόρων highlighter, μόνο που "εκπέμπουν" ορατή ακτινοβολία ανοιχτού μπλε/σιελ χρώματος, που τα κάνει να φαίνονται "πιο λευκά". Δοκίμασε λοιπόν να δεις αν οι σκόνες και τα υγρά πλυντηρίου που έχεις στο σπίτι φθορίζουν κάτω από UV - αν όχι, δοκίμασε να διαλύσεις λίγο από αυτά σε νερό. Παίζει να βρήκες την επόμενη "φωσφοριζέ μπογιά" για τις αρτίλες σου!

 

Ορυκτά

 

Η χαρά του πετρόφιλου, του τυπά που ενώ του δείχνεις "μια πέτρα" αυτός μπορεί να σου πει τύπο πετρώματος, την υπέροχη χημική του σύνθεση, πιθανές χρήσεις ή τι λέει ιστορικά (σε... γεωλογική κλίμακα) η εύρεσή του σε μια περιοχή! Κάνεις λάθος αν νομίζεις πως όλα είναι "βαρετές πέτρες", και ακόμα μεγαλύτερο λάθος αν θεωρήσεις πως τα μόνα ενδιαφέροντα δείγματα είναι οι εξόφθαλμα όμορφοι κρυσταλλικοί σχηματισμοί. Ακόμα και ορισμένα δείγματα ορυκτών που στο "ορατό φάσμα" του φωτός φαίνονται "βαρετά" (τόλμα να το πεις τούτο σε έναν συλλέκτη ορυκτών!), κάτω από φως UV μπορούν να ξεδιπλώσουν έναν ολόκληρο κόσμο χρωμάτων, πολλές φορές αρκετά διαφορετικό από το ορατό τους χρώμα. Τούτο το "τερτίπι" των ορυκτών δεν είναι άγνωστο στους συλλέκτες, υπάρχουν μάλιστα κοινότητες συλλεκτών ορυκτών που εστιάζονται καθαρά σε αυτό το φαινόμενο.

Το αν ένα ορυκτό φθορίζει κάτω από UV, εξαρτάται φυσικά από την σύστασή του, από το αν περιέχει "ενεργοποιητές" φθορισμού (βολφράμιο, βόριο, ουράνιο, μολυβδένιο κτλ.) και σε τι συγκέντρωση (περισσότερο δεν σημαίνει πάντα καλύτερο - δύναται να υπάρξει κορεσμός!), όπως επίσης αν υπάρχουν αναστολείς του φθορισμού όπως χαλκός ή σίδηρoς.

 

Χλωροφύλλη

 

Η χλωροφύλλη είναι το σήμα κατατεθέν της "φύσης", δίνει το χρώμα στα φυτά και εσένα μια λέξη να αναφέρεσαι σε αυτά όταν λες πως "η πόλη δεν έχει πολύ πράσινο". Η χλωροφύλλη επίσης φθορίζει στο χρώμα του... αίματος, όταν την εκθέσεις σε υπεριώδη ακτινοβολία! Πάρε ένα φυτό, κλείσε τα φώτα και άνοιξε το blacklight σου. Το βλέπεις; Φυσικά και όχι, το φυτό παραμένει πράσινο και πιθανότατα φτάνεις στο συμπέρασμα πως σου λέω μπούρδες. Τώρα κάνε το εξής: πάρε φύλλα από κάτι πράσινο (π.χ. σπανάκι), άλεσέ τα στο μπλέντερ με λίγη αλκοόλη (λευκό οινόπνευμα) και φίλτραρε μέσω φίλτρου καφετιέρας το αποτέλεσμα έτσι ώστε να σου μείνει το υγρό μέρος -- ουσιαστικά φτιάχνεις ένα αλκοολικό -χικ- εκχύλισμα χλωροφύλλης! Άναψε τώρα το blacklight και κοίτα -- μαγικό!

Το συγκεκριμένο κολπάκι μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί για να δημιουργήσεις τύψεις σε χορτοφάγους - πες τους να το αλείψουν στα χέρια τους ή ρίξε το στο πιάτο τους και άνοιξε το UV φώς. Φρόντισε να ουρλιάξεις "έχεις το αίμα τους στα χέρια σου!". Αλήθεια, γνωρίζεις γιατί τα φυτά δεν φθορίζουν κόκκινα ενώ το αλκοολικό τους εκχύλισμα το κάνει μια χαρά; Google-Fu skills εν δράση και σε περιμένω!

 

Δωμάτια ξενοδοχείων...

 

Να ένα πράγμα που ΔΕΝ θέλεις να φθορίζει κάτω από UV ακτινοβολία - διότι συνήθως αυτά που θα βρεις να φθορίζουν σε ένα τέτοιο μέρος δεν είναι ούτε ορυκτά, ούτε χλωροφύλλη. Είναι ανθρώπινες (απ)εκκρίσεις πολλών τύπων -από σπέρμα μέχρι ούρα- και καθαρίστριες που δεν κάνανε την δουλειά τους, είναι και τα μάτια σου που βλέπουν μόνο στο ορατό φάσμα και σε αυτό πάλι ό,τι θέλουν βλέπουν. Εδώ η σήμανση -της αστυνομίας- έχει πολλά να πει για το θέμα, και η χρήση UV είναι μια από τις πολλές μεθόδους που χρησιμοποιεί για συλλογή αποδεικτικών στοιχείων από τον τόπο ενός εγκλήματος. Ναι, έχει βγει και σχετικό ντοκιμαντέρ και, πάλι ναι, ορισμένα high class ξενοδοχεία χρησιμοποιούν την UV ανίχνευση για να τσεκάρουν αν τα καθαριστρόνια κάνουν καλά την δουλειά τους.

Ως την επόμενη φορά, blacklight ανοιχτό και τα μάτια σου δεκατέσσερα!


Το αυθεντικό άρθρο μπορεί να βρεθεί ΕΔΩ