(Το Zyklon B γράφει τη στήλη Sci-Zophrenia στο Fridge.gr))
Ακόμα εδώ είσαι; Ετοιμάσου, σήμερα είναι το party του Fridge.gr στο Coo Bar! Άσε τις ανησυχίες στην άκρη και έλα να διασκορπίσεις την ελλειμματική προσοχή σου μαζί μας και... ξέχνα τα βάσανά σου. Έρχεται, εξάλλου, καλοκαίρι! Ωχ, δεν έπρεπε να το πω αυτό;
Κάθε φορά που πλησιάζει το γλυκό καλοκαιράκι, το αιώνιο πρόβλημά σου έρχεται στο προσκήνιο. Οι θύμησες σε κυκλώνουν, βαθιές χαρακιές μέσα στην μπουμπουκένια ψυχούλα σου και δεν σε αφήνουν να ηρεμήσεις - σε αφήνουν μόνο να κλαις μέσα στην πίκρα, όλο παράπονο: η τελευταία φορά που σου έκαναν καμάκι στην παραλία ήταν με φαλαινοθηρικό, όταν πας κινηματογράφο σε βάζουν να πληρώσεις διπλό εισιτήριο και -σαν να μην έφταναν όλα αυτά- η Ελβετία και η Γαλλία έχουν απαγορεύσει με Ευρωπαϊκό νόμο να πλησιάσεις σε απόσταση μικρότερη των 100 χιλιομέτρων τα σύνορά τους, διότι κάνεις τους αισθητήρες του CERN να τρεμοπαίζουν!
Το πρόβλημά σου, το γνωστό σε όλους "ξίγκι".
Σε καταλαβαίνω, δοκίμασες πολλάκις να το ξεφορτωθείς χωρίς να τα καταφέρεις, έφτασες μέχρι την αυτοκτονία αλλά του κάκου - οι σφαίρες κάνουν γκελ πάνω σου και βρίσκουν στο δόξα πατρί τυχαίους περαστικούς, το πεζοδρόμιο κάτω από το μπαλκόνι σου θυμίζει την επιφάνεια της σελήνης αλλά εσύ ούτε γρατζουνιά, η ποσότητα των φαρμάκων που απαιτείται για να σε σκοτώσει δεν υφίσταται εντός των ορίων του γνωστού ως τώρα σύμπαντος και... ας πούμε πως όσες φορές κατάφερες να σπρώξεις το σκαμπό κάτω από τα πόδια σου πριν αυτό σπάσει, δεν φτούρησε το ατσάλινο σχοινί.
Ναι, σωστά το έπιασες τσακαλάκο μου, τα παραπάνω είναι "φθηνό και εύκολο χιούμορ" -το οποίο δεν βρίσκεις καν αστείο, αν το θέμα του άρθρου σε αφορά- και τ' οποίο είναι γνωστό και ως "χτύπα τις ανυπεράσπιστες ομάδες και γέλα εις βάρος τους". Το θέμα, όντως, για ορισμένους δεν σηκώνει αστεία, διότι για ορισμένους έχει μεγάλη βαρύτητα, άσε που μπορεί να αυτοκτονήσει και κανένα από τα αναγνωστάκια μου. Τι μπορούν λοιπόν να κάνουν για ν' αδυνατίσουν, σε μια υπέροχη κοινωνία με λαμπερούς ανθρώπους, που λατρεύει να διαχωρίζει τα μέλη της με οποιοδήποτε κριτήριο μπορεί να υπάρξει; Να ακολουθήσουν φυσικά τα -εξίσου υπέροχα και λαμπερά- πρότυπα των περιοδικών ή αν είναι παθολογικά υπέρβαροι να φροντίσουν την υγεία τους πάλι χάνοντας κιλά, δίνοντας χρόνια στους εαυτούς τους και παίρνοντάς τα από τους τριγύρω τους. Θες να αδυνατίσεις; Για να δω τι μπορώ να σου κάνω...
Έχεις φαρμακάκι για να αδυνατίσω;
Φυσικά και έχω - πιστός στα αρχέτυπα, ψάχνεις τις λύσεις των προβλημάτων σου σε σύγχρονα "μαγικά φίλτρα" σαν κι αυτά που σου μάθανε τα παραμύθια και θα ήταν πολύ χυδαίο εκ μέρους μου να μην σου τα δώσω! Το οπλοστάσιο των φαρμάκων που μπορούν να σε κάνουν να χάσεις βάρος είναι πραγματικά τεράστιο και περιλαμβάνει ένα εύρος πολύ ετερογενών ουσιών, όσον αφορά τον τρόπο της δράσης. Ναι, αυτό αντικατοπτρίζει το πόσο σύνθετο είναι το θέμα της ρύθμισης της λήψης της τροφής και της διαχείρισης των ενεργειακών αποθεμάτων του σώματός μας. Πολύ χοντρικά και... αδικώντας πολλές ουσίες, μια κατηγοριοποιήση των ουσιών που "βοηθάνε στην δίαιτα" θα μπορούσε να γίνει εν μέρει με τον "απλοποιημένο" τρόπο δράσης τους:
1) Ουσίες που παρεμβαίνουν στην απορρόφηση κάποιων θρεπτικών συστατικών (λίπος κυρίως) από το σώμα μας
2) Ουσίες που καταστέλλουν την όρεξη ή προάγουν το αίσθημα του κορεσμού
3) Ουσίες που αυξάνουν τις καύσεις του οργανισμού / αυξάνουν την κατανάλωση ενέργειας
Στην πρώτη κατηγορία έχουμε πανηγυρικότατη είσοδο του φημισμένου "Ξενικάλ" (Xenical), γνωστού στα πιο τσακαλάκια ως ορλιστάτη. Αυτή η ουσία είναι ένας ισχυρός, ειδικός και μακράς διάρκειας δράσης αναστολέας των γαστρεντερικών λιπασών - ο οποίος είναι "μη-αναστρεπτός", δηλαδή δένει ομοιοπολικά πάνω σε αυτά τα ένζυμα. Τα ένζυμα αυτά που υπάρχουν στο στομάχι και στον εντερικό αυλό, υδρολύουν το λίπος σε ουσίες που μπορείς να τις προσλάβεις με ευκολία και έτσι το "λίπος" μπορεί να μπει μέσα σου από τις τροφές. Η αναστολή τους... εμποδίζει αυτή την δράση, με αποτέλεσμα να μην μπορείς να τις απορροφήσεις εύκολα και μεγάλο μέρος τους απλά να τις... χέζεις. Ναι, αυτό είναι και μια "παρενέργεια": το ότι με το φάρμακο αυτό "χάνεις λάδια". Μη μασάς για τα λιγδιασμένα σου εσώρουχα, απλά αξιοποίησέ τα έξυπνα: φάε λάδι και έλα βράδυ. Μια άλλη παρενέργεια που ίσως σε ενδιαφέρει είναι πως η ορλιστάτη εμποδίζει και την πρόσληψη των λιποδιαλυτών βιταμινών - εδώ βλέπε βιταμίνες όπως η A, η D, η Ε και οι σχετιζόμενες με αυτές προβιταμίνες... γιατί άραγε;
Στο πεδίο των ουσιών που θα σε μετατρέψουν από αδηφάγο Behemoth σε σπουργιτάκι, η φαρμακολογία πλέον κοιτάει προς την μεριά πεπτιδίων όπως π.χ., τα μιμητικά ινκρετικών (εξανατίδη, exenatide) που ένα από τα κολπάκια που κάνουν είναι να καθυστερούν το "άδειασμα του στομαχιού", οπότε νιώθεις χορτάτος. Κοιτάει επίσης και προς ανταγωνιστές των CB1 υποδοχέων, που απλά σου κόβουν την όρεξη. Πέραν αυτών, υπάρχουν "κλασικά" φάρμακα που κόβουν την όρεξη - αυτά ασκούν την δράση τους κυρίως στα μονοαμινεργικά συστήματα του εγκεφάλου.
Σε έπιασε λιγούρα γοργόνα μου από τα κινέζικα και κοντεύεις να πάρεις σβάρνα τα τσάινιζ τεηκαγουέη; Σκέψου παρέμβαση σε συστήματα νευροδιαβιβαστών όπως σεροτονίνη και ντοπαμίνη - και εδώ μιλάμε κυρίως είτε για μαζική απελευθέρωσή τους είτε για αναστολή επαναπρόσληψής τους, μια αρκετά πετυχημένη στρατηγική για το κόψιμο της όρεξης, αν εστιάσεις στην ντοπαμίνη. Η αμφεταμίνη και η κοκαΐνη στυλάκι σε κάνουν για αυτόν τον λόγο - μπορούν και απελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες ντοπαμίνης στον εγκέφαλό σου ή σταματάνε τα κύτταρα από το να την "πάρουν πίσω στο στοκ".
Όχι, τέτοιες δράσεις δεν έχουμε μόνο στην "παράνομη" πλευρά της φαρμακολογίας, αλλά και στην νόμιμη - εδώ θυμήσου το "Fen-Phen", εκείνον τον υπέροχο συνδυασμό φαιντερμίνης/φαινφλουραμίνης. Στις "χημικές δίαιτες" έχουμε και εμπλοκή των "αντικαταθλιπτικών" φαρμάκων, διότι συνήθως αποτελούν αναστολείς επαναπρόσληψης μονοαμινών: ψάξε σιμπουτραμίνη (θα τη βρεις και ως Reductil), σκέψου όμως και το γνωστό Prozac. Τ' αντικαταθλιπτικά αυτά συνήθως έχουν προτίμηση στους τριπλούς αναστολείς επαναπρόσληψης (σεροτονίνης, ντοπαμίνης, νοραδρεναλίνης). Παρενέργειες αυτών των φαρμάκων περιλαμβάνουν την... παράδοξη αύξηση της όρεξης (όπως "παράδοξη" είναι η αύξηση τάσεων αυτοκτονίας προκαλούμενη από ένα αντικαταθλιπτικό), διάφορες ψυχιατρικής φύσεως ενοχλησούλες και σε ορισμένες περιπτώσεις -πάμε στις μόνες παρενέργειες που σε τρομάζουν διότι φλερτάρουν άμεσα με θανάτους- καρδιολογικά προβλήματα όπως επιμήκυνση του διαστήματος QT και βαλβιδοπάθειες σε χρόνια χορήγηση.
Αναφέρθηκαν επίσης οι CB1 ανταγωνιστές, δηλαδή οι ανταγωνιστές των υποδοχέων κανναβινοειδών όπως η ριμοναμπάντη (Rimonabant, κυκλοφορεί με το όνομα φαρμάκου Acomplia). Αν σκεφτείς την επίδραση της κάνναβης στην όρεξη -πόσα μα πόσα σακουλάκια Δρακουλίνια έχεις εκτελέσει μετά από κανναβοποσία!- επειδή περιέχει ουσίες (το γνωστό σου THC) που είναι αγωνιστές αυτών των υποδοχέων, αρχίζεις να καταλαβαίνεις το σκεπτικό πίσω από αυτούς τους ανταγωνιστές.
Οι ουσίες που αυξάνουν τις καύσεις του οργανισμού -θα τις δεις και ως "θερμογόνες"- είναι αρκετά γνωστές. Πιθανότατα γνωρίζεις την καφεΐνη του καφέ και των energy drinks και την καψαϊκίνη που βρίσκεται στις καυτερές πιπεριές! Υπάρχουν κι άλλες παρόμοιες, που μπορεί να συναντήσεις και σε στακάκια "καψίματος λίπους" μποντυμπιλντεράδων, όπως η συνεφρίνη, η εφεδρίνη και άλλα τέτοια χαριτωμένα που έχουν κυρίως αδρενεργική δράση - αν και μπορούν πιθανότατα σε μεγαλύτερες δόσεις να κόψουν και την όρεξη. Η αποτελεσματικότητά τους; Μην περιμένεις θαύματα...
Στην αγορά θα δεις να κυκλοφορούν ένα σωρό παράξενα προϊόντα, τσάγια και χαπάκια, για χάσιμο βάρους και λίπους. Η μπίζνα έχει χοντρά λεφτά και πολλά από αυτά τα σκευάσματα είτε δεν κάνουν τίποτα απολύτως είτε σε πιο "σκοτεινά" σενάρια περιέχουν "στη ζούλα" κάποια ουσία των κατηγοριών 2 και 3 ορισμένες φορές, μάλιστα, υπήρξαν ουσίες οι οποίες έχουν αποσυρθεί λόγω προβλημάτων που προκάλεσαν στην υγεία των καταναλωτών - ίσως σε αδυνατίσουν ΠΟΛΥ απότομα και σου λύσουν μια για πάντα το πρόβλημα βάρους. Μην τσιμπάς όταν ακούς πως είναι "φυτικά τσαγάκια" ή "100% φυσικά", περίμενε μέχρι να δεις κάποια έκθεση του ΕΟΦ για το τι βρέθηκε μέσα, ίσως εκπλαγείς δυσάρεστα όταν βρουν μέσα το Χ ανάλογο της ορλιστάτης ή το Ψ παράξενο αντικαταθλιπτικό.
Παριάς των όλων παραπάνω είναι φυσικά τα... διουρητικά! Σε "αδυνατίζουν", ή μάλλον κάνουν την ζυγαριά σου να δείχνει λιγότερα κιλά, διότι σε κάνουν να κατουράς ασταμάτητα. Φυσικά και θα είσαι ελαφρύτερος, ξεφτέρι μου, αν κατουρήσεις τα νεφρά σου πέντε φορές μέσα σε μια ώρα!
Νυστέρι! Θέλω το νυστέρι!
Τελικά το πήρες χαμπάρι πως μερικά πράγματα σε αυτό τον πλανήτη, όπως η ακόρεστη όρεξή σου, κόβονται μαχαίρι! Τα παραπάνω φάρμακα έχουν τους περιορισμούς τους: ορισμένες φορές αργείς να δεις τα αποτελέσματά τους, οπότε πολλοί μπορούν να μπουν στον πειρασμό για πιο... δραστικές λύσεις. Η "ιατρόσταλτη" απάντηση στα απέλπιδα αιτήματά σου για "Harder, Faster, Better, Stronger" καταστάσεις έρχεται από το τραπέζι του χειρουργείου: ο γιατρός σου θα σε ξαπλώσει, θα σου βαρέσει μια "σφαλιάρα" αναισθησία και με το που πέσεις για ύπνο αρχίζει το γλέντι. Θα σε ανοίξει, θα περάσει το στομάχι σου μια καλή με πριονοκορδέλα, θα σε κλείσει, θα σε ράψει και θα σε γαρνίρει με μοτσαρέλα - και όλα αυτά έχοντας τσίτα στα ηχεία της χειρουργικής αίθουσας τα παλιά του Eminem. Καλωσήλθες στον κόσμο της βαριατρικής ιατρικής, και συγκεκριμένα της βαριατρικής χειρουργικής!
Εδώ έχουμε τριών ειδών επεμβάσεις που μπορεί να σου κάνει ο καλός γιατρούλης: επεμβάσεις με σκοπό την επίτευξη δυσαπορρόφησης της τροφής, επεμβάσεις περιορισμού του μεγέθους του στομάχου (γαστρικού περιορισμού) και μεικτές, που συνδυάζουν στοιχεία και των δύο.
Στην πρώτη κατηγορία σου κάνουν ένα ωραίο "γαστρικό by pass", ευφημισμός του "σου κάνω το λεπτό άντερο σερπαντίνα και το ενώνω εκεί που είναι ο οισοφάγος σου ή κάπου εκεί κοντά" -- αυτό που κάνει ουσιαστικά είναι να μεταβάλλει την ανατομία του πεπτικού συστήματος, παρακάμπτοντας τμήμα του λεπτού εντέρου, έτσι ώστε να μην μπορείς να απορροφήσεις τα θρεπτικά συστατικά της τροφής στην ολότητά τους και να μην παίρνεις όλες τους τις θερμίδες (και πολλές φορές και όλα τους τα θρεπτικά συστατικά).
Στη δεύτερη κατηγορία έχουμε επεμβάσεις όπως το γαστρικό μανίκι (gastric sleeve, μανίκι λέμε), τον γαστρικό δακτύλιο και γενικά τις γαστροπλαστικές. Εδώ, κοιτάμε ένα "χάκεμα" της χωρητικότητας του στομάχου, με απότελεσμα ο τόφαλος να χορταίνει ευκολότερα. Η... παρέμβαση στο στομάχι μπορεί να γίνει είτε με τον δακτύλιο ο οποίος "σφίγγει" και μειώνει την χωρητικότητα του στομάχου, είτε κόβοντας κομμάτια από το στομάχι και επαναδιαμορφώνοντάς το με κόψε-ράψε που το κάνει μικρότερο. Τούτο βοηθάει στην ευκολότερη πρόκληση κορεσμού, στα κοινά ελληνικά "χορταίνεις ευκολότερα διότι το στομάχι σου έχει πάψει να θυμίζει γκάϊντα".
Για πιο γρήγορα ορατά αποτελέσματα, αν θες μπορείς να πας για λιποαναρρόφηση - χμ, η εικόνα πάντα με ξένιζε, άπαξ και η κίνηση αφαίρεσης λίπους με εκείνο το ματσούκι θυμίζει περισσότερο γυρατζή που σου κόβει την μερίδα παρά ιατρική πράξη.
Εννοείται πως οι παραπάνω επεμβάσεις είναι η "τελευταία λύση" για κάποιον που κινδυνεύει η υγεία του από το πάχος και πως έχουν παρενέργειες και κινδύνους που δεν περιορίζονται μόνο σε αυτούς μιας οποιασδήποτε εγχείρησης. Αλλάζοντας την μορφολογία του πεπτικού συστήματος παρεμβαίνεις βαρβάτα στην φυσιολογία του, μπορείς να δημιουργήσεις προβλήματα απορρόφησης βιταμινών ή μετάλλων ή να έχεις άλλες μελλοντικές εκπληξούλες. Αντίθετα με την κοινή πεποίθηση πως το πεπτικό σου "απλά κάθεται και χωνεύει", είναι ένα σύστημα με αρκετά σύνθετη φυσιολογία και μπόλικο αλισβερίσι με το νευρικό σύστημα, είτε σε επίπεδο νευροπεπτιδίων και νευροορμονών, είτε σε επίπεδο ηλεκτρικών νευρικών ώσεων - για να μην βάλουμε μέσα και όλη την "χλωρίδα" των εντέρων σου και τον ρόλο της και μπουρδελέψουμε εντελώς το θέμα.
Σε περίπτωση που σκέφτεσαι βαριατρικές επεμβάσεις, τσεκάρεις τιμές και οι παραπάνω διαδικασίες σου πέφτουν λίγο ακριβές, το Ζαϊκλόνι είναι εδώ για εσένα και μπορεί αν θέλεις να σου κάνει την εγχείρηση on the spot στο πάρτι του Fridge.gr σήμερα στο Coo Bar! Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι ένας κόφτης πίτας και ένα μπουκάλι βότκας - μ' αρέσει να πίνω όταν δουλεύω!
Άκουσα και κάτι που λέγεται "δίαιτα και γυμναστική"!
Όχι, όχι, όχι! Αχ αυτές οι νέες τάσεις και οι κακές παρέες - άκουσες εκείνους τους ηλίθιους που λένε πως θα χάσεις κιλά και θα βρεις την φόρμα σου (hint: είναι στο καλάθι με τα άπλυτα, η μαμά δεν έβαλε πλυντήριο ακόμα) αν επιτέλους ράψεις με χοντρή πετονιά εκείνη μαύρη τρύπα που έχει ρουφήξει μέχρι τον Stephen Hawking μαζί με το αναπηρικό του καροτσάκι και όλη την βιβλιοθήκη του! Σταμάτα να την αποκαλείς στόμα, είναι κάτι σαν το Τρίγωνο των Βερμούδων για ντελιβεράδες. Αφού την ράψεις, άκουσε ακόμα μια φορά τους "αδαείς" και βάλε λίγη κίνηση στην ζωή σου. Το πρώτο πράμα που θα προσέξεις με το που σηκωθείς από την καρέκλα σου και κουνηθείς λίγο είναι τα έλκη κατάκλισης στα κωλομέρια και στην πλάτη σου - λίγο αργότερα, θα αρχίσεις να προσέχεις πως η ζυγαριά σου δεν είναι χαλασμένη, μπορεί να δείξει και νούμερα κάτω του 999.9!
Μαγικό; Κρατήσου από κάπου -όχι, μην κάθεσαι, γερανό σου έφεραν για να σηκωθείς- διότι το επόμενο που θα σου πω και εξηγεί αυτό το παράξενο φαινόμενο θα σε σοκάρει: το όλο κόλπο του να χάσεις κιλά με όποια μέθοδο και να το επιχειρήσεις βασίζεται στο να καταναλώνεις περισσότερη ενέργεια από αυτή που λαμβάνεις μέσω φαγητού, αυτό που με πιο "διατροφολογικά" λόγια αποκαλείται "αρνητικό θερμιδικό ισοζύγιο"! Wow, υλικό για Nobel! Σκέψου το φέρνοντας στο μυαλό σου οποιοδήποτε δοχείο: δεν είναι δυνατόν αυτό ν' αρχίσει ν' αδειάζει αν ο ρυθμός που γεμίζει είναι μεγαλύτερος από τον ρυθμό που αδειάζει. Εδώ, τρώγοντας μικρότερες ποσότητες και πιο προσεκτικά, μειώνεις τον ρυθμό "γεμίσματός" σου με θερμίδες και με την γυμναστική αυξάνεις τον ρυθμό "αδειάσματός" σου μέσω αυξημένων καύσεων.
Στα πρόσθετα οφέλη είναι πως η γυμναστική εμποδίζει την χασούρα μυϊκής μάζας (την... αναπτύσσει), με αποτέλεσμα να χάνεις "επιλεκτικά" αυτό που σε ενδιαφέρει να χάσεις και που δείχνει άσχημα: το λίπος. Πατροναρίσματος συνέχεια: γιατί το λίπος δείχνει άσχημα πάνω σου; Εν μέρει διότι έχει μικρότερη πυκνότητα από την μυϊκή μάζα, που σημαίνει πως ένα κιλό μυϊκής μάζας "δείχνει" λιγότερο πάνω σου από ότι ένα κιλό λίπους, εξ' ου και ακούς από γυμνασμένα άτομα να έχουν κιλά που αν τα είχε ένα άτομο ιδίου ύψους αγύμναστο θα ήταν γουρουνάκι. Σε δεύτερη φάση, η γυμνασμένη μυϊκή μάζα δεν είναι πλαδαρή όπως είναι το λίπος που... δεν μπορεί να γυμναστεί.
Τα παραπάνω μπορείς ως ένα σημείο να τα κάνεις και μόνος σου, μπορείς όμως και με την βοήθεια ενός διατροφολόγου -- χωρίς να χρειαστεί να πεινάσεις ή να λιμοκτονήσεις με δίαιτες αστραπή, που και κακό μπορούν να σου κάνουν αλλά και το αποτέλεσμα να είναι βραχυπρόθεσμο, όταν επιστρέψεις "βεβιασμένα" στις παλιές σου συνήθειες.
Ως την επόμενη φορά, αν νιώθεις πως το παραπάνω άρθρο απευθύνεται σε εσένα, λύσε το ενεργειακό πρόβλημα της Ελλάδας: κάθε φορά που σου έρχεται τάση για ρέψιμο, τρέχα γρήγορα στο κοντινότερο αιολικό πάρκο.
