Τι μας είπαν λάθος οι γονείς μας;

01.03.2014
Τι μας είπαν λάθος οι γονείς μας;

Μια επίσκεψη προχθές σε ένα φιλικό σπίτι μου έδωσε την ιδέα για αυτό το άρθρο. Δεν θυμάμαι πως ακριβώς το έφερε η κουβέντα και αρχίσαμε να μιλάμε για τα παιδικά μας χρόνια, αλλά και κάποιες από τις... τετριμμένες συμβουλές των γονιών μας που πολλοί μέχρι και σήμερα εξακολουθούμε ανενδοίαστα να εφαρμόζουμε.

Ως συντάκτης υγείας δεν μπόρεσα να αποφύγω τον πειρασμό να εστιάσω σε αυτές τις συμβουλές που άπτονται περισσότερο του τομέα μου, δηλαδή της υγείας.

Ε, λοιπόν, παρόλο που σίγουρα οι γονείς μας ήθελαν το καλό μας, οι συμβουλές τους δεν φαίνεται ότι είχαν πάντα κάποια επιστημονική βάση (ή τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν οι ειδικοί).

"Μην πίνεις κρύο νερό, θα πάθεις το λαιμό σου!"

Όχι το κρύο νερό δεν μπορεί να προκαλέσει φαρυγγίτιδα, πονόλαιμό ή άλλα προβλήματα στο λαιμό σε ένα υγιές άτομο, υποστηρίζουν οι ειδικοί. Παλιότερα επικρατούσε η θεωρία ότι θα πρέπει επίσης να αποφεύγουμε τα δροσερά ροφήματα όταν μας πονάει (ήδη) ο λαιμός μας. Ωστόσο η άποψη αυτή έχει πάψει να αποτελεί έναν απαράβατο κανόνα και τα δροσερά ροφήματα, όχι μόνο δεν απαγορεύονται, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις συνίστανται. Πολλοί παιδίατροι, για παράδειγμα, προτείνουν την κατανάλωση παγωτού, παγωμένου χυμού ή γιαουρτιού με το σκεπτικό ότι μπορούν να ανακουφίσουν τον πονόλαιμο στην περίπτωση που το παιδί έχει φλεγμονή στις αμυγδαλές. Από την άλλη πλευρά τα καυτά αφεψήματα ερεθίζουν το λαιμό και μπορεί να επιδεινώσουν το βήχα. Για το λόγο αυτό αν θέλετε να ανακουφίσετε το πονόλαιμό πρέπει να πίνετε χλιαρά και όχι καυτά αφεψήματα.

"Ντύσου καλά, μην κρυώσεις"

Κι όμως: το υπερβολικά βαρύ ντύσιμο δεν είναι πάντα καλό τώρα το χειμώνα γιατί στην πραγματικότητα δεν σας προστατεύει από το να αρρωστήσετε. Απεναντίας το ντύσιμο δεν πρέπει να είναι πολύ βαρύ, ώστε να αποφεύγεται η εφίδρωση. Αν περπατάτε στο δρόμο ή κάνετε μια σωματική εργασία, είναι πολύ πιθανό να ιδρώσετε αν είστε βαριά ντυμένοι. Όταν εκτεθείτε στο κρύο και ιδιαίτερα όταν είσαστε ιδρωμένοι, οπότε πέφτει σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα η θερμοκρασία του σώματός σας, μειώνεται η άμυνα του οργανισμού, με αποτέλεσμα να είστε πιο επιρρεπείς στους ιούς.

Επιπλέον, ο κρύος καιρός δεν ευθύνεται άμεσα για τα κρυολογήματα, τα οποία -ως γνωστόν- προκαλούνται από ιό. Πρόκειται για ένα μύθο, που προέρχεται μάλλον από το γεγονός ότι τα κρυολογήματα είναι πιο συχνά το χειμώνα. Αυτό όμως συμβαίνει επειδή οι συνθήκες που επικρατούν (π.χ. συνωστισμός σε κλειστούς χώρους) ευνοούν τη διάδοση των ιώσεων. Στην πραγματικότητα οι ιοί, ανάμεσα τους και ο ιός του κοινού κρυολογήματος, μεταδίδονται μέσω της ανθρώπινης επαφής (π.χ. με τη χειραψία), τα σταγονίδια από βήχα ή φτέρνισμα κλπ. Ακόμη, όταν έχει κρύο, ο οργανισμός μας είναι πιο επιρρεπής στα κρυολογήματα καθώς οι χαμηλές θερμοκρασίες ρίχνουν την άμυνα του οργανισμού.

"Μην διαβάζεις στα σκοτεινά, θα χαλάσεις τα μάτια σου"

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι αν διαβάζουν με λίγο φως αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να «χαλάσουν» τα μάτια τους. Πράγματι αυτή η συνήθεια μπορεί να είναι κουραστική για τα μάτια μας καθώς προκαλεί οπτική κόπωση που εκδηλώνεται με διάφορα συμπτώματα όπως πονοκέφαλο ή ερεθισμό των ματιών, ωστόσο δεν μπορεί να προκαλέσει μυωπία, μόνιμη βλάβη ή κάποια διαθλαστική ανωμαλία. Επίσης δεν υπάρχουν επιστημονικές έρευνες που να δείχνουν ότι το διάβασμα με λίγο φως μπορεί να αυξήσει τους βαθμούς μυωπίας σε όσους έχουν ήδη.

"Κλείσε το παράθυρο, θα πάθεις ψύξη"

Πολλοί, ίσως ενθυμούμενοι και την συμβουλή των γονιών τους, πιστεύουν ότι η ψύξη προκαλείται από την έκθεση στον κρύο αέρα. Στην πραγματικότητα όμως η ψύξη προκαλείται κυρίως από τις απότομες εναλλαγές της θερμοκρασίας. Ο μυϊκός σπασμός που ευθύνεται δηλαδή για τις ενοχλήσεις και τον πόνο δεν αποτελεί τόσο αντίδραση του οργανισμού στις χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά στην εναλλαγή ζεστού - κρύου. Αυτό μπορεί, για παράδειγμα, να συμβεί αν βρεθούμε από το πολύ ζεστό εσωτερικό περιβάλλον του σπιτιού μας, έξω στο κρύο.

 

Μάνος Σιγανός

Πηγή: pathfinder.gr

CoverPhoto: @Igor Morski