Τι είναι η ψυχοθεραπεία τελικά;

03.12.2017
Τι είναι η ψυχοθεραπεία τελικά;

Αν ακούσεις την λέξη ψυχοθεραπεία και κλείσεις τα μάτια σου, ποιες θα είναι οι σκέψεις και οι εικόνες που θα προβάλλουν στο μυαλό σου;

Σίγουρα, από την τηλεόραση και το σινεμά, οι σκηνές που θα έχεις – αν δεν είχες ποτέ ως τώρα κάνει ψυχοθεραπεία – θα είναι κάπως στερεοτυπικές και όχι απαραίτητα κοντά στην πραγματικότητα.

Με το άρθρο αυτό, θα σου δώσω μία καλύτερη εικόνα σχετικά με το τι είναι και τι όχι η ψυχοθεραπεία και πως μπορεί να σε βοηθήσει.

Τι είναι;

Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας είναι μία μορφή βοήθειας σε καταστάσεις και περιόδους κρίσης, που νιώθεις πως δεν μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου μόνος ή με την βοήθεια της οικογένειας και των φίλων σου.

Στις στιγμές που τα συναισθήματά σου για παράδειγμα, σε κάνουν να μην μπορείς να δεις ψύχραιμα την πραγματικότητα και γίνονται εμπόδιο αντί για μέσο, χρειάζεσαι την βοήθεια του ειδικού.

Οι καταστάσεις που συνήθως κάνουν το άτομο να μην μπορεί να ανταπεξέλθει είναι προβλήματα με την δουλειά ή με την σχέση, οικονομικά προβλήματα που δυσκολεύουν την υπόλοιπη ζωή, κάποιο πρόβλημα υγείας, απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου, εθισμός σε ουσίες.

Καθώς έχουμε αναπτύξει δεξιότητες για να αντιμετωπίζουμε καταστάσεις, έρχονται στιγμές που αυτές δεν είναι κατάλληλες ή αρκετές.

Για να καταφέρουμε να ζήσουμε με υγεία και λειτουργικότητα στην καθημερινότητά μας, τα εργαλεία που δίνονται στην ψυχοθεραπεία είναι ο τρόπος.

Κατά την διάρκεια της ψυχοθεραπείας, χρειάζεται μία ασφαλής και έμπιστη σχέση ανάμεσα στον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο, ώστε ο δεύτερος να μπορεί να μιλήσει με άνεση και ειλικρίνεια για όλα όσα τον δυσκολεύουν.

Μέσα από τον διάλογο, θα μπορέσει ο θεραπευόμενος να εξηγήσει, στον εαυτό του και τον θεραπευτή, τα γεγονότα που τον κάνουν να έχει κακή διάθεση και μειωμένη λειτουργικότητα, γνωρίζοντας πως δεν πρόκειται να κριθεί από εκείνον.

Ο στόχος της θεραπείας είναι να έρθει το άτομο σε καλύτερη επαφή με τον εαυτό του, δηλαδή να μάθει και να καταλάβει τι σκέφτεται, τι νιώθει, τι κάνει.

Μέσα από αυτή την πορεία αυτογνωσίας, θα βρει τρόπους να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του παρόντος καθώς και την δυνατότητα να προλάβει ή να διαχειριστεί εκ νέου μελλοντικές δυσκολίες.

Τι δεν είναι;

Για να απαντηθεί αυτή η ερώτηση, θα χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν τα πιο συχνά λάθος στερεότυπα που ακούμε για την ψυχοθεραπεία.

-Αν έχεις φίλους, είναι περιττή η ψυχοθεραπεία.

Είναι γεγονός πως οι γύρω σου θα σε βοηθήσουν σε μία στιγμή δυσκολίας και τις πιο πολλές φορές, θα έχουν την καλύτερη πρόθεση για να σου δώσουν θεωρητική ή/και πρακτική βοήθεια.

Ο ψυχοθεραπευτής όμως, εκτός από την πρόθεση, έχει εκπαίδευση και εμπειρία, βάση των οποίων θα σε βοηθήσει να βρεις τον δρόμο που σου ταιριάζει καλύτερα.

Επιπλέον, στο θεραπευτή θα μπορέσεις να μιλήσεις και για πράγματα που ενδεχομένως να διστάζεις να μοιραστείς με τους συγγενείς και τους φίλους σου.

Στο πλαίσιο της θεραπείας, γνωρίζεις πως υπάρχει εμπιστοσύνη και οι πληροφορίες που μοιράζεσαι ούτε θα μαθευτούν ούτε και θα δεχτούν επίκριση.

-Για ψυχοθεραπεία πάνε μόνο οι «τρελοί»

Με τον όρο «τρελοί», αναφερόμαστε σε άτομα τα οποία έχουν ψυχιατρικές διαταραχές, αλλά δεν είναι τα μόνα άτομα που ζητούν την βοήθεια της ψυχοθεραπείας.

Τις περισσότερες φορές που κάποιος έρχεται για ψυχοθεραπεία, δεν έχει κάποια ψυχιατρική διαταραχή, αλλά συναισθηματικές ή συμπεριφορικές δυσκολίες.

Από προβλήματα μέσα στη σχέση ή το σπίτι μέχρι την διαχείριση του θυμού ή του άγχους, στην θεραπεία προσφέρονται τρόποι αντιμετώπισης και διαχείρισης για οτιδήποτε δυσκολεύει την καθημερινότητα του ατόμου και μειώνει την λειτουργικότητά του.

-Η ψυχοθεραπεία περιέχει φάρμακα.

Ένας ψυχοθεραπευτής δεν είναι απαραίτητα και ψυχίατρος και η φαρμακευτική αγωγή είναι αποκλειστική δουλειά του ψυχίατρου, ο ψυχολόγος δεν έχει την δυνατότητα να χορηγήσει φάρμακα.

Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας μπορεί να γίνει είτε από ψυχολόγο είτε από ψυχίατρος, αρκεί να υπάρχει ανάλογη εκπαίδευση.

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να περιέχει και φάρμακα, όμως τότε έχουμε ψυχοθεραπεία σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή.

-Πληρώνεις κάποιον για να σε ακούει.

Ο ψυχοθεραπευτής δεν είναι εκεί μόνο για να σε ακούει. Είναι ένας ενεργός ακροατής που θα κάνει ερωτήσεις και σχόλια.

Η συζήτηση είναι βασικό μέρος στις περισσότερες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις.

Μέσα από την συζήτηση, θα μάθει πληροφορίες για εσένα και για το πρόβλημά σου αλλά και όσα άλλα μπορεί να σε απασχολούν.

Αυτός είναι και ο τρόπος που από κοινού θα εντοπίσετε και θα κατανοήσετε καλύτερη την παρούσα δυσκολία ώστε να τεθούν ρεαλιστικοί και βοηθητικοί στόχοι πάνω στους οποίους θα δουλέψετε – τόσο κατά την διάρκεια των συνεδριών όσο και στο υπόλοιπο της εβδομάδας με ασκήσεις που ενδεχομένως να έχεις για να δοκιμάσεις όσα μαθαίνεις.

-Θα ασχολούμαστε συνέχεια με την παιδική μου ηλικία ή/και τους γονείς μου.

Στην παιδική σου ηλικία, άρα και στους γονείς σου, σίγουρα υπάρχουν πολύ χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τον άνθρωπο που έχει διαμορφωθεί ως σήμερα.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό που έχει σημασία. Όλες οι θεραπευτικές προσεγγίσεις επιθυμούν να βοηθήσουν το άτομο να νιώσει καλά στο εδώ και τώρα, για να μπορεί να ζήσει μία ζωή πιο υγιή και ευτυχισμένη, συνεπώς θα εστιάσουν περισσότερο στους τρόπους διαχείρισης των τωρινών προβλημάτων.

-Εγώ θα του τα πω και εκείνος θα μου πει τι να κάνω.

Με την αφήγηση του προβλήματος, ο ψυχοθεραπευτής δεν θα μπορέσει να σου δώσει μία συμβουλή ή μία εξήγηση που θα είναι άμεσα εφαρμόσιμη και αποτελεσματική.

Χρειάζεται, όπως και εσύ, χρόνο και πληροφορίες ώστε να καταλάβεις τον εαυτό σου, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές σου, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο σχετίζεσαι και αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο.

Εξάλλου, πως θα σε βοηθούσε αν έδινες στο θεραπευτή την δύναμη να κρίνει και να αποφασίζει για την δική σου ζωή;

-Αν ξεκινήσω θεραπεία, θα μου πάρει χρόνια μέχρι να καταφέρω κάτι.

Όπως σε κάθε δραστηριότητα, έτσι και στην ψυχοθεραπεία, ο καθένας μας χρειάζεται διαφορετικό χρόνο και διαφορετικό ρυθμό.

Δεν είναι δεδομένο πως η ψυχοθεραπεία θα διαρκέσει για πολλά συναπτά έτη, είναι εξάλλου στην προσωπική σου ανάγκη το πόσο θα χρειαστείς να παραμείνεις στην θεραπευτική σχέση.

Ο στόχος δεν είναι να είσαι για πάντα θεραπευόμενος, ούτε να χρειάζεσαι για πάντα τον θεραπευτή σου.

Η ψυχοθεραπεία ως διαδικασία, θα σου ζητήσει τον χρόνο που χρειάζεσαι εσύ προσωπικά ώστε να έχεις την δυνατότητα να αντιμετωπίζεις όσα σου φαίνονται δύσκολα από δω και στο εξής. isin

«Εγώ γιατί να κάνω ψυχοθεραπεία;»

Για να πάρεις απάντηση σε αυτή την ερώτηση, μπορείς αρχικά να κάνεις τις παρακάτω ερωτήσεις:

– Οι σκέψεις που κάνω γύρω από την κατάστασή μου είναι κυρίως αρνητικές;

– Αισθάνομαι πως είμαι αβοήθητος και πλησιάζω/είμαι σε αδιέξοδο;

– Στην καθημερινότητά μου, δυσκολεύομαι να κάνω όσα θέλω (πχ. δεν μπορώ να συγκεντρωθώ ή όλο αναβάλλω δουλειές);

– Έχω (ξεκινήσει) συμπεριφορές που κάνουν κακό στον εαυτό μου ή στους άλλους (πχ. κάνω χρήση ουσιών ή είμαι επιθετικός);

Αν οι απαντήσεις σου είναι θετικές ή/και προέκυψαν σκέψεις που δεν ήξερες πως έχεις και σε ανησύχησαν, θα μπορούσες να ζητήσεις την βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή, για να καταλάβεις αρχικά τι μπορεί να πηγαίνει στραβά.

Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις στην ψυχοθεραπεία και προτού ξεκινήσεις, θα χρειαστεί να μελετήσεις λίγο τι υπάρχει και τι θα ήθελες.

Οι βασικές σχολές ψυχοθεραπείας είναι η Ψυχαναλυτική, η Συστημική, η Θεραπεία Σχημάτων, η Γνωσιακή – Συμπεριφορική και η Gestalt.

Όλες έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τον θεραπευόμενο να ζήσει με καλύτερη ποιότητα ζωής και να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες του λειτουργικά.

Η βασική διαφορά είναι πως κάθε προσέγγιση έχει διαφορετική οπτική γωνία για το ίδιο γεγονός, συνεπώς ασχολείται περισσότερο ή λιγότερο με παρεμβατικές ή μη μεθόδους που θα φέρουν ανακούφιση στην δυσφορία του ατόμου.

Πολύ συχνά, ένας θεραπευτής χρησιμοποιεί περισσότερες από μία προσεγγίσεις ώστε να απαντά όπως είναι πιο βοηθητικά για τις ανάγκες του κάθε θεραπευόμενου προσωπικά.

 

Αγγελική Τζάνου BSc Ψυχολογία - MSc Ψυχολογία Υγείας, Γνωσιακή- Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία - Sex Therapy

Πηγή: uraniaonearth.gr