Από τις 15:00 οι εθελοντές μοιράζουν νούμερα αναμονής για τις ντουζιέρες και τα πλυντήρια. Στην ουρά είναι περίπου 150 με 200 άτομα. Όλοι περιμένουν να κάνουν το μπάνιο τους, να πλύνουν τα λιγοστά υπάρχοντά τους, να φάνε το φαγητό τους και να πιουν τον καφέ τους, συνομιλώντας για τα προβλήματα της καθημερινότητας. Οι άστεγοι και οι άποροι με το νούμερο στο χέρι αναμένουν τη σειρά τους. «Κρατάμε τη σειρά, έχουμε δύο πλυντήρια, έχουμε ηλιακό θερμοσίφωνα και κανονικό. Τώρα περιμένουμε πότε θα τελειώσει το πλυντήριο», μου λέει η Μαρία, μία από τους περίπου 20.000 αστέγους της Αθήνας που είναι στο δρόμο εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο και μένει κοντά στη γέφυρα του Ρουφ.
Στον έβδομο όροφο φτιάχνεται ο καφές και το φαγητό. Μετά το μπάνιο, οι εθελοντές σερβίρουν το φραπέ και στη συνέχεια ό,τι περιλαμβάνει το μενού της ημέρας.
Ίδια εικόνα κάθε Τρίτη και Πέμπτη (μόνο τότε είναι ανοικτός ο χώρος) από το μεσημέρι μέχρι το βράδυ στο κτήριο της οδού Ευρυπίδου.
Ο πρόεδρος του «Καταφυγίου» λέγεται Κώστας Βιταλάκης. Βρίσκεται, όπως μου αναφέρει, στο πλευρό των άπορων εδώ και αρκετό καιρό. «Ξεκινήσαμε πριν από 35 χρόνια. Στην αρχή ήμασταν στην οδό Ευρυπίδου 90. Αργότερα, λόγω έλλειψης χρημάτων, έβγαινα μόνος στο δρόμο και μοίραζα φαγητό. Στη συνέχεια πήγα στη Γερανίου και τα τελευταία δέκα χρόνια είμαστε εδώ», μου λέει.
Ο Κώστας Βιταλάκης
Ο Κώστας Βιταλάκης, που είναι συνταξιούχος υπάλληλος του νοσοκομείου Σωτηρία, εξηγεί ότι το ενοίκιο και τα λειτουργικά έξοδα του «Καταφυγίου» τα έχει αναλάβει η Ευαγγελική Εκκλησία. «Όλα τα υπόλοιπα τα κάνουμε μόνοι μας», μου λέει και περνά στο θέμα των αναγκών, οι οποίες συνεχώς αυξάνονται. «Έχουμε κάρτες 361 μελών μέχρι σήμερα. Τους καταγράφουμε και υπολογίζουμε τις ανάγκες τους». Ο πρόεδρος όμως ξεκαθαρίζει ότι οποιοσδήποτε μπορεί να έρθει για μπάνιο και για φαγητό, χωρίς να είναι εγγεγραμμένος. «Θέλουμε τα στοιχεία τους γιατί μπορεί να συμβεί οτιδήποτε. Φανταστείτε ότι η αστυνομία με πήρε μια φορά τηλέφωνο για να εξακριβώσει εάν ο Χ. που είδε κάτω στην Ευρυπίδου, ήταν σε εμάς και έλεγε την αλήθεια», μου λέει ο κ. Βιταλάκης.
Ο συνταξιούχος που βρίσκεται στο πλευρό των ευπαθών ομάδων έχει κι έναν ακόμη ρόλο: κάθε Τετάρτη σε μια αίθουσα του νοσοκομείου Σωτηρία, συγκεντρώνει ρούχα, κουβέρτες, σεντόνια και διάφορα άλλα υλικά για να τα δώσει στους άπορους. «Μαζεύω ρούχα για να τους στηρίξω. Υπάρχουν άνθρωποι που ξαφνικά μπορεί να βρουν δουλειά ή να κλείσουν ένα ραντεβού για εργασία. Πρέπει και να μη μυρίζουν και να είναι καθαροί. Γιατί σκοπός μας είναι αυτοί οι άνθρωποι να ενταχθούν και πάλι στο κοινωνικό σύνολο», συμπληρώνει για να καταλήξει ότι στο καταφύγιο υπάρχει ανάγκη εθελοντών για σερβίρισμα, υπάρχει ανάγκη για τρόφιμα, φρούτα, γαλακτοκομικά και σαπούνια.
Οι άστεγοι μιλούν με τα καλύτερα λόγια για εκείνον: και πίσω από την πλάτη του και μπροστά του. Άλλωστε χάρη στον Κώστα Βιταλάκη, μου εξηγούν, βρήκαν ένα μέρος για να κάνουν μπάνιο και να πλένουν τα ρούχα τους έστω κι αυτές τις δύο φορές την εβδομάδα. Και γι' αυτό οι τρεις μόνιμα κατειλημμένες ντουζιέρες με το ζεστό νερό αλλά και τα περίπου 20 πλυντήρια που μπαίνουν ανά μέρα αποδεικνύουν το έργο που γίνεται.
Στο «Καταφύγιο» συνάντησα τον Χρυσόστομο. Ο 56χρονος που είναι επαγγελματίας μάγειρας τον τελευταίο μήνα κατάφερε να νοικιάσει ένα μικρό σπίτι για να ξεφύγει από το δρόμο. «Μέχρι πρότινος έμενα στα νοσοκομεία που εφημέρευαν. Ναι, καλά ακούς» μου επαναλαμβάνει «στα νοσοκομεία. Για να ξέρεις: εμείς οι άστεγοι παίρνουμε το 166 μαθαίνουμε ποιο εφημερεύει και εκεί βρίσκουμε καταφύγιο. Ξέρουμε λίγο πολύ το πρόγραμμα των νοσοκομείων και έτσι έχουμε ένα "σπίτι". Κάποιοι πάλι μένουν από το ύψος του Φαλήρου μέχρι τις παραλίες του Ελληνικού», μου λέει στη συνέχεια της κουβέντας μας.
Ο Χρυσόστομος.
Ο Χρυσόστομος μου εξηγεί ότι οι τέσσερις μήνες που έμεινε χωρίς δουλειά, ήταν αρκετοί για να φέρουν τα πάνω κάτω στη ζωή του. «Ευτυχώς, βρέθηκα στο Καταφύγιο. Εδώ τουλάχιστον είχα ένα μπάνιο και ένα πλυντήριο. Τώρα, μαγειρεύω και για τους ανθρώπους», συνεχίζει φτιάχνοντας ένα ακόμη τοστ για εκείνους που περιμένουν στην ουρά. Ο 56χρονος εδώ και λίγο διάστημα νοίκιασε ένα σπίτι κάνοντας τρία με τέσσερα μεροκάματα σε κάποιο ταβερνάκι. Όμως, χρήματα για φαγητό δεν του περισσεύουν. Και γι' αυτό συνεχίζει να βρίσκεται στο «Καταφύγιο» για να καλύψει τις βασικές του ανάγκες. Άλλωστε, η οικογένειά του τον έχει εδώ και καιρό εγκαταλείψει.
Ο Δημήτρης.
Στον έβδομο όροφο του «Καταφυγίου» συνάντησα και τον Δημήτρη από τη Ρουμανία. Ο 42χρονος εθελοντής βρίσκεται στη χώρα μας εδώ και εννέα χρόνια. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, όπως μου λέει, μένει σε μια εγκαταλελειμμένη επιχείρηση-δείγμα προκάτ στην Αγία Παρασκευή με τη συναίνεση του ιδιοκτήτη. Τον ρωτώ που κάνει μπάνιο, όταν δεν είναι στο «Καταφύγιο» και μου απαντά: «Βγάζω κάτι μπουκάλια στον ήλιο, ζεσταίνεται το νερό και έτσι πλένομαι».
Ο Δημήτρης βγάζει πολύ λίγα χρήματα και γι' αυτό δεν μπορεί να νοικιάσει ένα σπίτι. «Κάνω δύο μεροκάματα σε γηροκομείο. Αναλαμβάνω τη συντήρηση και την καθαριότητα και έτσι αμείβομαι με λίγα χρήματα». Τον ρωτώ όμως μέχρι πότε θα συνεχιστεί αυτή η κατάσταση και μου λέει: «Ελπίζω σε ένα καλύτερο αύριο. Δε θέλω να θυμάμαι ότι το Νοέμβριο του 2011 έμεινα για δύο μήνες στο δρόμο, σε μια στοά στην Ομόνοια, επειδή δεν είχα πού να πάω».
Η Άλα μαζί με τη σύζυγο του Κώστα Βιταλάκη, Σοφία.
Μίλησα όμως και με την 50χρονη Άλα από την Ουκρανία. «Από το 1996 είμαι στην Ελλάδα. Έχω σπουδάσει Φιλοσοφική, έκανα και μεταπτυχιακό και ήμουν δασκάλα στη χώρα μου. Όμως, δεν αμειβόμασταν καθόλου καλά και έτσι πήρα την απόφαση να μεταναστεύσω». Η Άλα, ερχόμενη στη χώρα μας, εργάστηκε ως καθαρίστρια και τώρα παλεύει πως και πώς να βρει λίγα μεροκάματα. «Θέλω να δουλέψω, όμως, είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα», μου λέει και στη συνέχεια τη ρωτώ για το σπίτι της. «Πήρα κοινωνικό μέρισμα, είχα και κάποια χρήματα και προς το παρόν ζω. Δεν ξέρω τι θα γίνει αύριο. Ελπίζω να βρω μία δουλίτσα και να καταφέρω να επιβιώσω. Δεν έχω πρόβλημα να κάνω οτιδήποτε. Γι' αυτό προσπαθώ να εργαστώ ως καμαριέρα», συνεχίζει τονίζοντας ότι δεν μπορεί να επιστρέψει στη χώρα της λόγω της πολιτικής κατάστασης που επικρατεί.
Στο «Καταφύγιο» οι ιστορίες στους διαδρόμους και στα σκαλιά που κάθονται οι άστεγοι κάθε Τρίτη και Πέμπτη δίνουν και παίρνουν. «Μας θέλουν άστεγους» μου λέει ο Νίκος με τον Κώστα να θυμάται πως είναι να ζεις στο δρόμο, χωρίς λεφτά και χωρίς οικογένεια. «Δε βαριέσαι όμως», λένε οι περισσότεροι, «τουλάχιστον έχουμε αυτό εδώ το μέρος για να κάνουμε μπάνιο»...
Βάσω Ασμανίδου, Φωτογραφίες: Γιάννης Κέμμος
Πηγή: vice.com
