«Στην Ελλάδα σκοτώνετε τους ταλαντούχους ανθρώπους, δεν τους αφήνετε περιθώρια». Αυτή ήταν η δήλωση της 67χρονης βραβευμένης περφόρμερ, Μαρίνας Αμπράμοβιτς, στο πλαίσιο του βαλκανικού φεστιβάλ Transitions, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Μία πτυχή αυτής της θέσης θα μπορούσε να συνδέεται αποκλειστικά, με τον πολιτισμό.
Τοποθετημένη ωστόσο, στην Ελλάδα του σήμερα ξεδιπλώνει όρους όπως η αναξιοκρατία, οι πελατειακές σχέσεις, η γραφειοκρατία που προσδιορίζουν την καθημερινότητα ενός Έλληνα. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, οι νέοι συνηθίζεται να φεύγουν στο εξωτερικό, να απογοητεύονται και να μένουν ή και να «ενσωματώνονται» στο ελληνικό σύστημα.
Η δήλωση της Μαρίνας Αμπράμοβιτς θυμίζει τη δήλωση, που είχε κάνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης και επίτιμος διδάκτορας της Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Χάραλντ τσουρ Χάουζεν, σε συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, πριν από δύο μήνες. Τονίζοντας πως υπάρχει "μια αιμορραγία νέων, ταλαντούχων επιστημόνων που φεύγουν για το εξωτερικό", είχε κάνει έκκληση να μην φύγουν άλλοι νέοι, ταλαντούχοι από την Ελλάδα. "Αυτή η τάση θα πρέπει να αναστραφεί", είχε προσθέσει ο ίδιος, δεδομένου ότι πάρα πολλοί Έλληνες συνάδελφοί του, που δουλεύουν στο εξωτερικό, φεύγουν και "δυστυχώς δεν επιστρέφουν".
Τι αλλάζει όμως, στην Ελλάδα για να αλλάξει και η νοοτροπία πως, φεύγοντας από τη χώρα, οι πιθανότητες να πετύχεις είναι περισσότερες; Γιατί να ελπίζεις αν ξέρεις ότι δεν θα σου δοθεί ποτέ η ευκαιρία, σε μία κοινωνία που δεν επιλέγεται ο καλύτερος, αλλά εκείνος που έχει τους περισσότερους "γνωστούς"; Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η κοινωνία είναι καταδικασμένη να αποτύχει... Η ίδια "έχει επιβραδύνει" την διαδικασία να διακριθεί κανείς σε κάτι, τις περισσότερες φορές, μέσα από μία σειρά "συνοπτικών" γραφειοκρατικών διαδικασιών.
Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα στο περιοδικό Economist, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 144η θέση ανάμεσα σε 148 κράτη του πλανήτη, στη λίστα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ με τα γραφειοκρατικά εμπόδια. Μάλιστα, η βαθμολογία της χώρας μας σε ό,τι αφορά τα «βάρη» της κρατικής νομοθεσίας προς τις επιχειρήσεις έχει επιδεινωθεί σημαντικά σε σχέση με το 2007. Η χώρα μας λοιπόν, "καθυστερεί" την αναδίπλωση νέων ξεκινημάτων και καινοτομιών, αποδιώχνοντας όσους καλλιεργούν μία ικανότητα, ενώ κάθε είδους ευρηματικότητα μοιάζει να πέφτει στο κενό.
Στον τομέα ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού το 2013, η χώρα βρισκόταν και πάλι στην τελευταία εικοσάδα σε σύνολο 122 χωρών. Η χαμηλή θέση αφορούσε την καινοτομία, την ανταμοιβή της παραγωγικότητας, την ειδίκευση και την προσέλκυση ταλέντων με αποτέλεσμα ο δείκτης του εργατικού δυναμικού να είναι εξίσου χαμηλός. Πίσω από αυτή την εξέλιξη βρίσκεται και η υποβάθμιση της Ελλάδας σε ό,τι αφορά το περιβάλλον μέσα στο οποίο απασχολούνται οι εργαζόμενοι, κυρίως, σε ό,τι έχει να κάνει με τις (μη) επενδύσεις στην έρευνα και την τεχνολογία.
Η διάκριση... άργησε μια μέρα
Το να έχει κάποιος ταλέντο σε κάτι δεν συνδέεται απαραίτητα με επιστημονικές θέσεις και τίτλους κύρους. Αποτελεί ικανότητα, είναι μία εγγενής κλίση. Με ταλέντο μπορεί να φτιάχνεις ένα σουβλάκι, όπως και με ταλέντο μπορεί να γίνεσαι πυρηνικός επιστήμονας. Ωστόσο, ο δρόμος προς την επιτυχία δεν είναι πάντοτε εξασφαλισμένος.
Πολλά παραδείγματα από απλούς, καθημερινούς ανθρώπους επιβεβαιώνουν την δήλωση που έκανε η γνωστή περφόρμερ. Ο Μιχάλης, 45 χρονών, έχει παραιτηθεί πλέον, από την ιδέα πως το όνειρο του θα γίνει πραγματικότητα εάν δεν επέλθουν δραστικές αλλαγές στην Ελλάδα. Μετρώντας πολλά χρόνια, ως στιχουργός γνωστών κομματιών, που κυκλοφορούν υπό την "υπογραφή" άλλων επώνυμων ονομάτων, δεν εγκαταλείπει το "πάθος του για τη μουσική", όπως ο ίδιος λέει, αλλά "χάνει την ελπίδα πως κάποια μέρα το όνομά του θα αναγνωριστεί και θα φιγουράρει κάτω από γνωστά μουσικά κομμάτια που έχει εκείνος γράψει".
Κυνηγώντας το επικοινωνιακό της ταλέντο, η Σοφία, 25 χρονών, άφησε την Ελλάδα πίσω της, για να ζήσει στο Λονδίνο. Μετά τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Westminster, "οι προοπτικές μεγαλώνουν", όπως η ίδια επισημαίνει, καθώς έχουν αρχίσει να έρχονται οι πρώτες θετικές απαντήσεις από την αποστολή του βιογραφικού της σε διάφορες διαφημιστικές εταιρείες. "Πίσω, με περιμένει μία Ελλάδα στην οποία δεν μπορώ προς το παρόν, να γυρίσω. Μπορεί να μην έχει βρεθεί μία μόνιμη δουλειά ακόμη, αλλά οι ευκαιρίες για ένα έστω, μικρό εισόδημα είναι πολλές στην Αγγλία".
Οι ιστορίες που μπορούν να καταγραφούν, είναι αμέτρητες. Όπως εκείνη, της Ρουμπίνης, η οποία σπουδάζοντας Νομικά στην Αθήνα, κατέληξε πως δεν μπορεί να ταυτιστεί με την διαμορφωμένη κουλτούρα της εποχής της. "Η εύρεση εργασίας στην Ελλάδα, τουλάχιστον στον δικό μου κλάδο, ισοδυναμεί με ένα καλό μέσο. Χτυπώντας, με μοναδικό όπλο τις γνώσεις, την πόρτα σε γνωστά και άγνωστα γραφεία, η απάντηση ήταν μονίμως αρνητική". Σήμερα, ζει και εργάζεται στο Στρασβούργο, ενώ οι σκέψεις να γυρίσει στην Ελλάδα δεν είναι στο άμεσο πλάνο.
Η ελληνική κρίση θα μπορούσε να έχει αναγεννήσει "μικρά θαύματα", καθώς, μέσα από κάθε είδους κρίση, λένε πως παράγεται πρωτίστως, πολιτισμός. Χιλιάδες νέοι, ως ένδειξη διαμαρτυρίας, δημιουργούν καθημερινά, σπουδαία πράγματα. Γράφουν μουσική, συνθέτουν, ανεβάζουν παραστάσεις με συμβολικά μηνύματα, σχεδιάζουν, πρωτοτυπούν. Η δράση τους όμως, παραμένει σε ένα μεγάλο βαθμό, άγνωστη. Όσο και αν βρίσκομαι ανάμεσα σε αυτούς που αρνούνται να το δεχτούν, η Ελλάδα φαίνεται πως σκοτώνει τα ίδια της τα παιδιά, όπως ακριβώς η Μήδεια...
Έλενα Κρητικού
Πηγή: pathfinder.gr
