Γιατί μας γοητεύει το Facebook και πώς μας επηρεάζει;

30.11.2013
Γιατί μας γοητεύει το Facebook και πώς μας επηρεάζει;

Το Facebook μπορεί να προκαλέσει μια ψυχοφυσιολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υψηλή διέγερση. 

Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το MySpace για να επικοινωνούν με άλλους. Η χρήση αυτών των ιστοσελίδων μπορεί να έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιπτώσεις για το άτομο. Ωστόσο, η αυξανόμενη χρήση τους θα μπορούσε να αποκαλύψει, ότι οι άνθρωποι ψάχνουν για ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης επειδή έχουν μια θετική εμπειρία, όταν τις χρησιμοποιούν. Λίγες μελέτες έχουν προσπαθήσει να προσδιορίσουν, ποια συγκεκριμένα στοιχεία της κοινωνικής δικτύωσης κάνουν αυτή την εμπειρία τόσο επιτυχημένη.

Στη μελέτη τους οι Mauri, M., Cipresso, P. Balgera, A., Villamira, M. και Riva, G. (2011),επικεντρώνονται στην συναισθηματική εμπειρία που προκαλείται από τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Ειδικότερα, διερευνήθηκε κατά πόσον η χρήση τους προξενεί μια συγκεκριμένη ψυχοσωματική αντίδραση.

Συγκεκριμένα, οι ερευνητές κατέγραψαν την αγωγιμότητα του δέρματος, την αρτηριακή πίεση, ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, ηλεκτρομυογράφημα, την αναπνευστική δραστηριότητα και την διαστολή της κόρης του ματιού σε 30 υγιείς εθελοντές κατά τη διάρκεια 3-λεπτης έκθεσης σε (α) μια παρουσίαση πανοραμικών εικόνων της φύσης (κατάσταση χαλάρωσης), (β) τον προσωπικό λογαριασμό του υποκειμένου στο Facebook, και (γ) σε μια μαθηματική εργασία (κατάσταση στρες).

Η στατιστική ανάλυση των ψυχοφυσιολογικών δεδομένων και της διαστολή της κόρης του ματιού δείχνει ότι η εμπειρία του Facebook ήταν σημαντικά διαφορετική από το άγχος και την χαλάρωση σε πολλούς γραμμικούς και φασματικούς δείκτες της σωματικής δραστηριότητας. Επιπλέον, τα βιολογικά σήματα αποκάλυψαν ότι το Facebook μπορεί να προκαλέσει μια ψυχοφυσιολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται απόυψηλή διέγερση. Τα ευρήματα αυτά υποστηρίζουν την υπόθεση ότι η επιτυχής διάδοση των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης ενδέχεται να συνδέεται με μια συγκεκριμένη θετική συναισθηματική κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι χρήστες όταν χρησιμοποιούν το λογαριασμό τους.

Το Facebook, ως μία από τις πιο δημοφιλής ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης μεταξύ των φοιτητών, παρέχει μια πλατφόρμα για τους ανθρώπους, όπου διαχειρίζονται τις εντυπώσεις των άλλων για αυτούς. Οι άνθρωποι τείνουν να παρουσιάζουν με ευνοϊκό τρόπο το Facebook προφίλ τους.

Η έρευνα των Hui-Tzu, Chou, G., Edge, N. (2012), εξετάζει τον αντίκτυπο της χρήσης του Facebook σχετικά με τις αντιλήψεις των ανθρώπων για τη ζωή των άλλων.Υποστηρίζεται ότι τα άτομα με μεγαλύτερη συμμετοχή στο Facebook, έχουν διαφορετικές αντιλήψεις για τους άλλους από εκείνους που συμμετέχουν λιγότερο, κι αυτό οφείλεται σε δύο λόγους. Πρώτον, οι χρήστες του Facebook τείνουν να βασίζουν την κρίση τους σε παραδείγματα που ανακαλούνται εύκολα (η ευρετική διαθεσιμότητα). Δεύτερον, οι χρήστες του Facebook τείνουν να αποδίδουν το θετικό περιεχόμενο που παρουσιάζεται στο Facebook στην προσωπικότητα των άλλων, παρά σε περιστασιακούς παράγοντες (μεροληψία), ειδικά για εκείνους που δεν γνωρίζουν προσωπικά.

Συγκεντρώθηκαν στοιχεία από 425 προπτυχιακούς φοιτητές σε πανεπιστήμιο της Γιούτα, χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγια, συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων μέτρησης των χρόνων που χρησιμοποιούν το Facebook, το χρόνο που δαπανάται στο Facebook κάθε εβδομάδα, τον αριθμό των ατόμων που αναφέρονται ως «φίλοι», στο Facebook και τις αντιλήψεις για τη ζωή των άλλων. Η πολυπαραγοντική ανάλυση, έδειξε ότι εκείνοι που έχουν χρησιμοποιήσει το Facebook περισσότερα χρόνια συμφώνησαν πιο πολύ με την άποψη ότι οι άλλοι ήταν πιο ευτυχισμένοι και λιγότερο ότι η ζωή είναι δίκαιη,και εκείνοι που ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στο Facebook κάθε εβδομάδα συμφωνήσαν ότι οι άλλοι ήταν πιο ευτυχισμένοι και είχαν μια καλύτερη ζωή. Επιπλέον, εκείνοι που περιλάμβαναν περισσότερους ανθρώπους τους οποίους δεν γνώριζαν προσωπικά, ως «φίλους» τους στο Facebook, συμφωνούσαν περισσότερο ότι οι άλλοι είχαν μια καλύτερη ζωή.

Από τη Μαρία Μπάδα, Ψυχολόγο, Επικοινωνιολόγο, ΜΑ, Διδάκτορα Παντείου

Βιβλιογραφία:
Mauri, M., Cipresso, P. Balgera, A., Villamira, M. and Riva, G. (2011). Why Is Facebook So Successful? Psychophysiological Measures Describe a Core Flow State While Using Facebook. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking14(12): 723-731.

Hui-Tzu,  Chou, G., Edge, N. (2012). “They Are Happier and Having Better Lives than I Am”: The Impact of Using Facebook on Perceptions of Others” Lives. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 15(2): 117-121.

πηγήpsychografimata.com