Αυτή η βαθύτατα απαισιόδοξη, αυτή η καχύποπτη σύνεση, που κανείς πια στις μέρες μας δεν μπορεί να την εννοήσει με το πρώτο, πολύ πιθανό να κατάγεται από μιαν εποχή, όπου οι αδύνατοι ήταν πράγματι τόσο έξυπνοι, ώστε δεν περνιούνταν καν για ξύπνιοι: καθότι, συν τοις άλλοις, η εξυπνάδα τους θα μπορούσε ενδεχομένως να απειλήσει τη ζωή των ισχυρών!
Η βλακεία αντίθετα, νανουρίζει και αποκοιμίζει τη δυσπιστία, την “αφοπλίζει”, όπως λέμε σήμερα…
Ο αδύνατος που δεν μπορεί, ερεθίζει τον δυνατό λιγότερο από τον αδύνατο που δεν θέλει…
Κατά λογική συνέπεια, άρα, η εξυπνάδα κάνει τον δυνατό να γίνεται “θηρίο”!
Και ναι μεν, τώρα, η εξυπνάδα των υποτακτικών συμβαίνει ενίοτε να εκτιμάται –δεν εκτιμάται, όμως, ποτέ, όταν ξεπερνά τα όρια της άνευ όρων αφοσίωσης.
Από τη στιγμή, μάλιστα, που θα λείψουν αυτά τα εύσημα καλής διαγωγής και δεν θα του είναι βέβαιο ότι η εξυπνάδα έχει όντως τεθεί στην υπηρεσία του κύριου και αφέντη, όλο και πιο σπάνια θα την αποκαλούν με το όνομά της και θα προτιμούν να τη λένε αυθάδεια, θρασύτητα, ή κακοήθεια…
Ρόμπερτ Μούζιλ, «Περί Βλακείας»
(ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΕΛΦΙΝΙ, 1992, σελ. 19-20)
Ο Ρόμπερτ Μούζιλ (Robert Musil, 6 Νοεμβρίου 1880 - 15 Απριλίου 1942) ήταν Αυστριακός συγγραφέας.
Άρχισε τις σπουδές του σε στρατιωτικές σχολές και συνέχισε στο πανεπιστήμιο του Brünn σήμερα Μπρνό της Τσεχίας) απ΄ όπου αποφοίτησε μηχανικός το 1901. Το 1903 άρχισε σπουδές λογικής και πειραματικής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου και το 1908 αναγορεύτηκε διδάκτωρ της φιλοσοφίας, της φυσικής και των μαθηματικών.
Από το 1911 μέχρι το 1914 εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στο πολυτεχνείο της Βιέννης και διετέλεσε εκδότης της Νέας Επιθεώρησης του Βερολίνου. Το 1911 παντρεύτηκε την Μάρθα Μαρκοβάλντι.
Το 1914 ο Μούζιλ επιστρατεύτηκε με τον βαθμό του λοχαγού και τοποθετήθηκε στο ιταλικό μέτωπο. Το 1917 απονεμήθηκε στον πατέρα του τίτλος ευγενείας και το όνομα του συγγραφέα έγινε φον Μούζιλ. Αλλά διετέλεσε ευγενής μόνο για λίγους μήνες γιατί τον Νοέμβριο του 1918 η Αυστρουγγρική αυτοκρατορία καταργήθηκε και διαλύθηκε. Διορίζεται στη συνέχεια σε διάφορες δημόσιες θέσεις αλλά η οικονομική του κατάσταση είναι δύσκολη.
Μετά την άνοδο των Ναζί στην εξουσία ο Μούζιλ εγκαταλείπει την Γερμανία όπου ζούσε από το 1931 μέχρι το 1933 και παραμένει στην Βιέννη. Καταφεύγει στην Ζυρίχη το 1938, τα βιβλία του απαγορεύονται σε Αυστρία και Γερμανία και πεθαίνει τον Απρίλιο του 1942.
