Οι ζωγραφιές, εκτός από δημιουργική έκφραση, αποτελούν και ένα χρήσιμο εργαλείο για γονείς και εκπαιδευτικούς, έναν τρόπο αντανάκλασης του εσωτερικού τους κόσμου και απεικόνιση στοιχείων που αφορούν στην ψυχολογική τους κατάσταση και το διαπροσωπικό τους ύφος.
Τα παιδιά ξεκινούν το ιχνογράφημα μόλις από τον 15o-18ο μήνα της ζωής τους. Φυσικά δεν ζωγραφίζουν με πρόθεση, αλλά σέρνουν ίχνη για να δηλώσουν τη παρουσία τους στον ενήλικα, ή τελικά απλά για τη χαρά της κίνησης. Αν το παιδάκι σας ζωγράφισε το πάτωμα του σπιτιού, καλό θα ήταν να ξέρετε πως απλά αισθάνεται την ανάγκη της εκτόνωσης, και προσπαθεί να κατακτήσει τον χώρο. Άρα, η δεύτερη σκέψη μετά το σοκ πρέπει να είναι θετική, διότι αν τελικά το μαλώσουμε χωρίς κάποια ήρεμη εξήγηση των δεδομένων, του δημιουργείται μία ψυχοκινητική αναστολή και του αποκλείουμε τον αυθορμητισμό.
Στο πρώτο στάδιο του ιχνογραφήματος (2 με 3 χρονών) το παιδί ζωγραφίζει ακόμη χωρίς πρόθεση, αλλά αναδρομικά μπορεί να ονομάσει αυτό που έφτιαξε. Μία τυχαία στα μάτια μας μουτζούρα μπορεί να σημαίνει δέντρο ή σκύλος, δηλαδή προσπαθεί να ζωγραφίσει αυτό που νιώθει, όχι ό,τι βλέπει, και αυτό είναι μία μεγάλη κατάκτηση. Στον τρίτο με τέταρτο χρόνο του παιδιού, ο ρεαλισμός είναι ακόμη αποτυχημένος, αλλά πλέον τα παιδιά αρχίζουν να θέλουν να ζωγραφίσουν με πρόθεση.
Το πιο σημαντικό στάδιο και η πιο δημιουργική φάση ενός παιδιού βρίσκεται στην ηλικία των τεσσάρων κι έπειτα, όταν περνάει από τις γραμμές και τις μουτζούρες στα σχήματα που θυμίζουν κηλίδες και που αναπαριστούν αντικείμενα ή ανθρώπους που βλέπει γύρω του (π.χ. η θάλασσα, άνθρωπος, ένα σπίτι, ένα δέντρο, ο ουρανός κ.ά.).
Σε όλα αυτά τα ιχνογραφήματα οι ειδικοί ενδιαφέρονται για το πόσο ολοκληρωμένα είναι, για το εύρος της ζωγραφιάς αλλά και κατά πόσο είναι ευφάνταστα ή φτωχά κ.λπ. ώστε να μπορέσουν να αντλήσουν τις πληροφορίες που θέλουν.
Φυσικά, όμως, θα πρέπει οπωσδήποτε να συνοδεύεται και από παρατήρηση του παιδιού, πληροφορίες από τους γονείς, συνέντευξη από το ίδιο κ.α. προκειμένου να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε κάποιο συμπέρασμα.
Να θυμάστε, λοιπόν, όταν δείτε ένα ζωγραφισμένο τοίχο στο σπίτι, ή αργότερα ένα ιχνογράφημα του παιδιού σας απ' το σχολείο, πως ακόμη και μια απλή μουτζούρα, ή ένα ακατανόητο σχήμα, λειτουργεί σαν μια γλώσσα για τα παιδιά.
Όσο εμείς τις κοιτάμε και νιώθουμε χαμένοι στη μετάφραση, αυτές ανοίγουν μια πόρτα στα συναισθήματα των μικρών μας ζωγράφων.
Tης Μαριλένας Καραφώτη
Πηγή: flust.gr
