Άλαν Μουρ: Ο άνθρωπος πίσω από τη μάσκα

05.11.2013
Άλαν Μουρ: Ο άνθρωπος πίσω από τη μάσκα

Η μάσκα είναι γεγονός. Τη φοράνε διαδηλωτές σε όλο τον κόσμο. Έχει γίνει σύμβολο εξέγερσης και ανατροπής. Ενώ η μαύρη κουκούλα είναι ουδέτερη, η μάσκα παραμένει μάσκα. Όποιος τη φοράει κρύβει το πρόσωπο του κάτω από ένα χαμογελαστό, πουδραρισμένο προσωπείο. Γιατί όμως η επιλογή της συγκεκριμένης μάσκας; Γιατί ο θεατρινισμός;

Υπάρχουν τέσσερις άνθρωποι. Ο ένας είναι ένα ιστορικό πρόσωπο, που έζησε τον 17ο μ.Χ. αιώνα. Ο δεύτερος είναι άνθρωπος της εποχής μας. Ο τρίτος είναι μια εκδοχή του πρώτου και δημιούργημα του δεύτερου. Ο τέταρτος δεν έχει όνομα, επέλεξε όμως να φορά τη μάσκα του τρίτου.

Το 1605, ο καθολικός Γκάι Φωκς συλλαμβάνεται ενώ αποπειράται να ανατινάξει το Κοινοβούλιο και τον βασιλιά. Στόχος του η εγκαθίδρυση καθολικής μοναρχίας στην Αγγλία. Ο Φωκς βασανίζεται και καταδικάζεται σε θάνατο, αλλά αυτοκτονεί προτού εκτελεστεί. Η 5η Νοεμβρίου, επέτειος της σύλληψης του, ταυτίζεται με το όνομα του. Παιδιά ανάβουν πυροτεχνήματα, καίνε αχυρένια ομοιώματα του Φοκς και λένε το παρακάτω τραγουδάκι:

Remember, remember, the 5th of November

The Gunpowder Treason and plot;

I know of no reason why Gunpowder Treason

Should ever be forgot.

Guy Fawkes, Guy Fawkes,

'Twas his intent.

To blow up the King and the Parliament.

Three score barrels of powder below.

Poor old England to overthrow.

By God's providence he was catch'd,

With a dark lantern and burning match

Ο Γκάι Φωκς για αιώνες ταυτιζόταν με μια απειλή και υπήρξε αντικείμενο χλεύης.

Ο δεύτερος άνθρωπος ονομάζεται Άλαν Μουρ. Μικρός ήθελε να γίνει ροκ σταρ και ποιητής. Στα 16 του αποβλήθηκε από το σχολείο επειδή πούλαγε LSD. Ο δάσκαλός του απέτρεψε τους διευθυντές των γειτονικών σχολείων από το να δεχτούν τον Μουρ, καθώς αποτελούσε απειλή για τους μαθητές. Στα 20 του καθάριζε τουαλέτες και εργαζόταν σε βυρσοδεψείο. Λίγο αργότερα παντρεύτηκε, έκανε οικογένεια και έγινε υπάλληλος σε μια δημόσια υπηρεσία. Ώσπου μια μέρα βαρέθηκε, παραιτήθηκε και αποφάσισε να ασχοληθεί με κάτι πιο δημιουργικό. Έγινε συγγραφέας.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 συνεργάστηκε με τον σκιτσογράφο Ντέιβιντ Λόυντ. Ήθελαν να δημιουργήσουν ένα κόμικ για μια δυστοπία. Ο Μουρ είχε μια αόριστη ιδέα για έναν ήρωα, ο οποίος θα βασιζόταν στα έργα του Όργουελ, του Χάξλεϊ, στον πίνακα του Ερνστ "Η Ευρώπη μετά τη βροχή" και στην προσωπικότητα του Ντέιβιντ Μπάουι. Ο Λόυντ πρότεινε και την μορφή του Φωκς. Το σκεπτικό του ήταν απλό. Αντί να χλευάζουν τον Φωκς, να τον τιμήσουν. Άλλωστε, ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που μπήκε στο Κοινοβούλιο με αγνές προθέσεις. Ο Λόυντ σχεδίασε τη μάσκα και ο Μουρ έγραψε τον χαρακτήρα. Κάπως έτσι γεννήθηκε ο V, ο ήρωας του κόμικ V for Vendetta.

O V είναι ο τρίτος άνθρωπος. Δεν έχει όνομα, δεν έχει πρόσωπο. Βρισκόταν στο κελί με τον ρωμαϊκό αριθμό V σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Εκεί υπέστη φρικτά βασανιστήρια. Έγινε πειραματόζωο. Στερήθηκε το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια. Σε μια φασιστική Βρετανία, το μακρινό 1997, ο V το σκάει από το στρατόπεδο και ορκίζεται εκδίκηση. Πρώτα στους βασανιστές του και μετά στο απολυταρχικό καθεστώς. 5η Νοεμβρίου είναι η ημέρα που ανατινάζει τα δικαστήρια. Είναι το πρώτο τεύχος του κόμικ. Τα υπόλοιπα τεύχη ακολουθούν τις περιπέτειες του V, που ζει σε μια υπόγεια στοά, φορά την μάσκα του Φωκς και σταδιακά καταστρέφει το φασιστικό καθεστώς. 5η Νοεμβρίου είναι η μέρα, που στο τελευταίο τεύχος του κόμικ, ο V πετυχαίνει εκεί που απέτυχε ο Φωκς: να ανατινάξει το Κοινοβούλιο. Ο τίτλος κάθε κεφαλαίου, ξεκινάει με το γράμμα V. Ο αριθμός 5 είναι ένα από τα πολλά μοτίβα μιας ιστορίας, όπου ο ρομαντισμός συναντά την αναρχία.

Ο τέταρτος άνθρωπος είναι ο Ανώνυμος. Τα τελευταία χρόνια, η ομάδα των Ανώνυμων μέσω χάκινγκ δείχνει την εναντίωση της στη νέα τάξη πραγμάτων. Επέλεξαν να φοράνε τη μάσκα του Φωκς, όπως την σχεδίασε ο Λόυντ.

Το 2005 το κόμικ μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο. Ο Μουρ αρνήθηκε να συσχετιστεί με την ταινία και ζήτησε το όνομα του να μη συμπεριληφθεί στους τίτλους τέλους. Ο λόγος; Οι ταινίες "Η Συμμαχία των Εξαίρετων Κυρίων" και "Επισκέπτης από την Κόλαση" βασίστηκαν σε έργα του Μουρ. Απέτυχαν εισπρακτικά αλλά και καλλιτεχνικά. Το αρχικό όραμα του Μουρ αντικαταστάθηκε από την εμπορευματοποίηση του Χόλιγουντ. Ο Μουρ διάβασε το σενάριο του "V for Vendetta" και το απέρριψε. Η ταινία δεν έχει την ποίηση του κόμικ, ούτε τα καλλιτεχνικά μοτίβα, τα οποία είναι δύσκολα να περάσουν στον κινηματογράφο. Όμως έκοψε αρκετά εισιτήρια και έκανε τον Γκάι Φωκς ακόμα πιο γνωστό.

Σήμερα, η μάσκα είναι ταυτόσημη με τη δράση ενάντια στην τυραννία, κάτι για το οποίο ο Λόυντ δηλώνει περήφανος. Ο Μουρ ξέρει πως όσοι αγοράζουν τη μάσκα, δίνουν λεφτά στην Time Warner, την εταιρεία που έχει τα δικαιώματα εκμετάλλευσης της μάσκας. Ξέρει επίσης πως θα φορέσουν τη μάσκα για να διαδηλώσουν εναντίον πολυεθνικών, όπως η Time Warner. Και το διασκεδάζει.

Η μάσκα, λοιπόν, η θεατρικότητα, ο ρομαντισμός, το δράμα, το παιχνίδι, η διαδήλωση, η εναντίωση, η αναρχία. Ο Μουρ έγραφε το V for Vendetta, έχοντας στον νου την κυβέρνηση της Θάτσερ, όμως η ιστορία του ξεπέρασε τη συντηρητική Βρετανία και έχει αντίκτυπο σε όλο τον κόσμο. 

Την επόμενη φορά που θα βγεις στον δρόμο, μέτρα πόσες κάμερες είναι γύρω σου. Για να δώσει έμφαση στην φασιστική δυστοπία, ο Μουρ περιγράφει μια χώρα όπου οι πολίτες παρακολουθούνται διαρκώς από κάμερες.

Τι θέλει να πει ο ποιητής;

Να προφητεύσει;

Να προειδοποιήσει τον κόσμο για τον αναπόφευκτο φασισμό;

Ποιος είναι ο σκοπός του V;

Η λύση είναι η αναρχία;

Ποιο είναι το ηθικό δίδαγμα, εάν όντως υπάρχει, του κόμικ V for Vendetta; Πού στόχευαν ο Λόυντ και ο Μουρ όταν παρουσίαζαν στο κοινό τους έναν αναρχικό ήρωα, βασισμένο στον Φωκς;

Τι βλέπει και γελάει ο Φωκς;

Ο Μουρ έδωσε την παρακάτω απάντηση: "To βασικό ερώτημα είναι, έχει όντως δίκιο αυτός ο τύπος; Ή μήπως είναι τρελός; Τι πιστεύεις εσύ ο αναγνώστης για αυτό; Κάτι που εμένα μου φαίνεται ως μια ξεκάθαρη αναρχική λύση. Δεν ήθελα να πω στους ανθρώπους τι να σκεφτούν, απλώς ήθελα να τους πω να σκέφτονται και να αναλογιστούν αυτά τα ακραία μικρά στοιχεία, που επαναλαμβάνονται αρκετά συχνά στην ανθρώπινη ιστορία".

Μέχρι στιγμής, ο Μουρ δεν έχει αποκαλύψει ποιος κρύβεται πίσω από τη μάσκα του V. Μέχρι στιγμής, εκατοντάδες άνθρωποι φοράνε τη μάσκα και διαδηλώνουν. Κάποιοι έχουν διαβάσει το κόμικ, κάποιοι έχουν δει την ταινία, κάποιοι όχι.

This Vicious Cabaret, είναι ένα κεφάλαιο στο κόμικ. Είναι ένα τραγούδι που συνθέτει ο V. Είναι η σύνοψη της ιστορίας. Τα συμπεράσματα δικά σας. 

Πηγή: http://enfo.gr/